Foresight regionalny dla szk wyszych Warszawy i Mazowsza

Foresight regionalny dla szkół wyższych Warszawy i Mazowsza „Akademickie Mazowsze 2030” Prezentacja raportu z analizy SWOT i PEST przeprowadzonej przez panele eksperckie &

Zakładany układ Foresightu Desk research Panele Wypracowanie i ocena hipotez Scenariusze Opracowanie wkładu merytorycznego do dalszych etapów projektu Opracowanie analizy PEST i SWOT Wypracowanie materiału do następnego etapu projektu Delphi Opracowanie scenariuszy Potencjalne oczekiwania odbiorcy Uzyskanie informacji pozwalających na zweryfikowanie swoich przypuszczeń odnośnie przyszłości Uzyskanie informacji, które wskażą na kluczowe obszary podejmowania decyzji Uzyskanie informacji, które stworzą kontekst do podejmowania decyzji dotyczących głównych kierunków rozwoju … 2

Przyjęty układ prac panelowych Główne obszary tematyczne paneli (x 4) 1. (P 1) strategiczne kierunki kształcenia (np. polityka państwa a nastawienie popytowe) 2. (P 2) model absolwenta (np. studia rożnego stopnia) 3. (P 3) model uczelni (np. organizacja zarządzanie finansowanie) 4. (P 4) budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym (np. rozwój regionalny współpraca z przemysłem) 3

Przyjęte założenia metodyczne przeprowadzenia analizy SWOT i PEST Założenie: 1. Analiza PEST będzie służyła do zdefiniowania szans i zagrożeń, które mogą się pojawić w obszarach: Polityczno-legislacyjnym, Ekonomicznym, Społeczno-demograficzno-kulturowym oraz Technologicznym. 2. Wypracowane szanse i zagrożenia w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST będą się składały na analizę OT w ramach analizy SWOT Pozytywne (S) i negatywne (W) aspekty rozpatrywanego zagadnienia Analiza S W Definicja silnych stron Definicja słabych stron Pozytywne (O) i negatywne (T) aspekty dowiązane do otoczenia O T Analiza szans Analiza zagrożeń w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST Identyfikacja kluczowych czynników mających wpływ na rozwój szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza Panele ekspertów – na poziomie każdego obszaru tematycznego Top eksperci – na poziomie ogólnym 4

Przyjęty układ prac podczas pierwszego spotkania panelowego Przyjęty punkt odniesienia GOW 2030 3 1. Wypracowanie głównych parametrów opisu, czyli parametrów pod kątem których powinno się rozpatrywać dany obszar tematyczny wziąwszy pod uwagę przyjęty punkt odniesienia do prowadzonych analiz 2. Zdefiniowanie modeli, które będą traktowane jako najbardziej pożądane dla danego obszaru tematycznego w kontekście przyjętego punktu odniesienia R 3. Zdefiniowanie stanu obecnego, Czyli określenie jakie są obecnie dominujące stany/rozwiązania w ramach zdefiniowanych parametrów opisu 4. Zdefiniowanie głównych silnych i słabych stron istniejących rozwiązań w kontekście każdego z wypracowanych modeli Te z istniejących obecnie dominujących stanów/rozwiązań, które w będą sprzyjały (silna strona) lub utrudniały (słaba strona) osiągnięcie rozwiązań charakterystycznych dla danego modelu Raporty: 1. Analiza strategii, modeli działania oraz ścieżek ewolucji wiodących szkół wyższych na świecie, 2. Analiza szkół wyższych Warszawy i Mazowsza, 3. Raport analityczny na temat potencjału, kluczowych kompetencji, strategii oraz działania szkół wyższych na Mazowszu oraz 4. Scenariusze i strategie rozwoju szkolnictwa wyższego w Polsce i za granicą Analiza foresightów i dokumentów strategicznych 1 5

Przyjęty układ prac podczas okresu pomiędzy pierwszym a drugim spotkaniem panelowym Weryfikacja plus uzupełnienie materiałów z P 1 oraz Przyjęty punkt odniesienia GOW 2030 Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST głównych szans i zagrożeń, czyli głównych zjawisk/trendów/tendencji, które w perspektywie przyjętego punktu odniesienia będą sprzyjały (szanse) lub ograniczały (zagrożenia) osiąganie stanów charakterystycznych dla wypracowanych modeli 2 6

Przyjęty układ prac podczas drugiego spotkania panelowego 1 5. Wypracowanie najistotniejszych silnych i słabych stron istniejących rozwiązań Generalizacja obszaru SW, czyli zbiorcza ocena stanu obecnego w kontekście silnych i słabych stron określonych dla wszystkich zdefiniowanych modeli 2 6. Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST głównych szans i zagrożeń, czyli głównych zjawisk/trendów/tendencji, które w perspektywie przyjętego punktu odniesienia będą sprzyjały (szanse) lub ograniczały (zagrożenia) osiąganie stanów charakterystycznych dla wypracowanych modeli 7. Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST najistotniejszych szans i zagrożeń, Generalizacja obszaru OT, czyli określenie na bazie wcześniejszych opracowań, jakie są najistotniejsze szanse oraz zagrożenia w ramach danego obszaru tematycznego w poszczególnych obszarach analizy PEST 4 8. Główne wnioski dotyczące analizy SWOT Identyfikacja kluczowych czynników, mających wpływ na rozwój szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza Poziom obszaru tematycznego 5 7

Przyjęty układ prac panelu Top Ekspertów Weryfikacja opracowań poszczególnych paneli oraz 3 4 1. Zdefiniowanie głównych modeli przekrojowych obejmujących cztery rozpatrywane obszary tematyczne 2. Wypracowanie najistotniejszych silnych i słabych stron istniejących rozwiązań Generalizacja obszaru SW, czyli określenie na bazie opracowań wszystkich paneli tematycznych, jakie są najistotniejsze silne i słabe stron stanu obecnego R 3. Zdefiniowanie z wykorzystaniem analizy PEST najistotniejszych szans i zagrożeń, Generalizacja obszaru OT, czyli określenie na bazie opracowań wszystkich paneli tematycznych, jakie są najistotniejsze szanse oraz zagrożenia w poszczególnych obszarach analizy PEST 5 4. Główne wnioski dotyczące analizy SWOT i PEST Identyfikacja kluczowych czynników, mających wpływ na rozwój szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza Podsumowanie raportu 8

Przyjęty układ raportu – zakładane efekty prac panelowych Poziom panelu Top Ekspertów Poziom panelu tematycznego (x 4) 1. {Parametry Opisu} Wypracowanie parametrów opisu dla obszaru tematycznego 2. {Modele} Zdefiniowanie głównych modeli w kontekście przyjętego punktu odniesienia (GOW 2030) 3. {Stan Obecny} Zdefiniowanie stanu obecnego 4. {Analiza SWOT – Modele} Analiza SWOT w kontekście każdego z wypracowanych modeli: 1. Zdefiniowanie silnych i słabych stron istniejących Analiza opracowań poszczególnych paneli eksperckich oraz sformułowanie wniosków końcowych dotyczących: 1. Modelu edukacji wyższej na poziomie regionu 2. Sformułowanie głównych wniosków w ramach analizy SWOT: 3. Zdefiniowanie silnych i słabych stron stanu obecnego w kontekście wypracowanego modelu 4. Zdefiniowanie najistotniejszych szans i zagrożeń w ramach analizy PEST 5. Podsumowanie prac panelowych rozwiązań 2. Zdefiniowanie szans i zagrożeń w ramach analizy PEST 5. {Analiza SWOT – Obszar} Analiza SWOT dla rozpatrywanego obszaru tematycznego: Zdefiniowanie silnych i słabych stron istniejących rozwiązań (generalizacja wniosków z analiz p. 4. 1) Zdefiniowanie szans i zagrożeń w ramach analizy PEST (generalizacja wniosków z analiz p. 4. 2) Następny etap prac: Wypracowanie i ocena hipotez Delphi 9

Panel: Strategiczne kierunki kształcenia Uczestnicy panelu Lider: Tomasz Kulisiewicz Moderator: dr hab. Stanisław Łobejko Sekretarz: Dominka Brodowicz Dr hab. Ryszard Gubrynowicz Jacek Kotrasiński Dr Jacek Kuciński Sławomir Pyciński Prof. dr hab. Teresa Słaby Dr arch. Tomasz Sławiński Dr inż. lek. med. Dariusz Włodarek Dr Mirosław Woźniakowski 10

Panel: Strategiczne kierunki kształcenia Efekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Zakres prac Efekty prac Parametry Opisu 1) Demografia; 2) Spójność wewnątrzregionalna; 3) Zarządzania zasobami intelektualnymi, System kształcenia, Potencjał kadry akademickiej; 4) Globalny kontekst gospodarczy; 5) Jakość życia i zdrowie Każdy z przyjętych parametrów opisu został przedstawiony poprzez opisy jego skrajnych stanów Modele Na podstawie wypracowanych parametrów opisu zostały zdefiniowane trzy modele: M 1 – Demografia statyczna M 2 – Dynamiczny rozwój demografii statycznej M 3 – Demografia dynamiczna Stan Obecny Stan obecny został wypracowany na podstawie przyjętych parametrów opisu Analiza SWOT – Modele Dla każdego z wypracowanych modeli zostały zdefiniowane silne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia w każdym z obszarów analizy PEST Analiza SWOT Obszar Zdefiniowanie najistotniejszych silnych i słabych stron stanu obecnego Zdefiniowanie dla analizowanego obszaru najistotniejszych szans i zagrożeń w ramach każdego z obszarów analizy PEST. Dodatkowo, oprócz wskazania najistotniejszych szans i zagrożeń Zespół w wybranych obszarach zdefiniował również dodatkowe szanse oraz dodatkowe zagrożenia Komentarze do opracowania: Eksperci w panelu „Strategiczne kierunki kształcenia” w ramach parametrów opisu obszaru tematycznego zdefiniowali charakterystyki otoczenia, które będą miały istotny wpływ na strategiczne kierunki kształcenia. W konsekwencji wypracowane zostały trzy modele otoczenia i w tym kontekście prowadzone były dalsze analizy 11

Panel: Model absolwenta Uczestnicy panelu Lider: prof. dr hab. Krzysztof Dołowy Moderator: dr Rafał Stefański Sekretarz: Iwona Nowicka Dr hab. Krzysztof Grysa Dr Barbara Minkiewicz Prof. dr hab. Henryk Runowski Dr Ewa Satalecka Prof. zw. Jan Terelak 12

Panel: Model absolwenta Efekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Zakres prac Efekty prac Parametry Opisu 1) Stopień specjalizacji wykształcenia; 2) Stopień przygotowania do wykonywania trudniejszych zadań umysłowych; 3) Zdobywanie wiedzy i krytyczna analiza; 4) Rozumienie świata i zmian w nim zachodzących; 5) Szeroka vs wyspecjalizowana wiedza o świecie; 6) Umiejętności zespołowe Modele Na podstawie wypracowanych parametrów opisu zostały zdefiniowane dwa modele: M 1 – Model absolwenta Elitarnego - 1%-2% absolwentów, przyszłych producentów wiedzy i przełomowych innowacji) na danym wymiarze opisu M 2 – Model absolwenta Egalitarnego (Masowego) - większość pozostałych absolwentów, przyszłych producentów wiedzy i przełomowych innowacji) na danym wymiarze opisu Dodatkowo Eksperci zdefiniowali 4 grupy przyszłych grup absolwentów w kontekście ich funkcjonowania w ramach GOW Stan Obecny Dla każdego z parametrów został wypracowany opis charakteryzujący stan obecny Analiza SWOT – Modele Dla każdego z wypracowanych modeli zostały zdefiniowane silne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia w każdym z obszarów analizy PEST. Dodatkowo analiza SWOT została poprzedzona sformułowaniem założeń oraz rekomendacji związanych z oceną stanu obecnego Analiza SWOT Obszar Na podstawie przeprowadzonych analiz Zespół zdefiniował najistotniejsze silne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia w ramach analizowanego obszaru. Dodatkowo analiza SWOT dla obszaru została poprzedzona sformułowaniem ogólnych wniosków związanych z oceną stanu obecnego Komentarze do opracowania: Eksperci w panelu „Model Absolwenta” w ramach definiowania silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń dla rozpatrywanego obszaru tematycznego, odeszli od zaproponowanych układów tabelarycznych i zdecydowali, że właściwym podsumowaniem prac panelowych będzie stworzenie list silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń. 13

Panel: Model uczelni Uczestnicy panelu Lider: prof. dr hab. Robert Rządca Moderator: Jan Urmański Sekretarz: dr Tadeusz Filipiak Prof. nadzw. dr hab. Witold Bielecki Prof. dr hab. Dorota Dobija Maciej Grelowski Prof. dr hab. Krzysztof Marasek Prof. dr hab. Andrzej Radecki Dr Sławomir Sowiński Dr Piotr Wachowiak Prof. dr hab. Andrzej Wierzbicki 14

Panel: Model uczelni Efekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Zakres prac Efekty prac Parametry Opisu 1) Sposób zarządzania; 2) Posiadane zasoby; 3)Funkcje uczelni; 4) Umiejscowienie/pozycjonowanie (subregionalne/regionalne vs międzynarodowe; 5) Struktura kształcenia; 6) Finansowanie Modele Na podstawie wypracowanych parametrów opisu zostały zdefiniowane dwa modele: M 1 – Uczelnia międzynarodowa, szeroki zakres działania (usługi edukacyjne, prowadzi badania naukowe, a także współpracuje z szeroko rozumianą gospodarką narodową M 2 – Uczelnia o regionalnym zasięgu , realizacja głównie funkcji edukacyjnej Stan Obecny Dla każdego z parametrów został wypracowany opis charakteryzujący stan obecny Analiza SWOT – Modele Dla każdego z wypracowanych modeli zostały zdefiniowane zarówno główne jak i najistotniejsze silne i słabe strony oraz główne szanse i zagrożenia w każdym z obszarów analizy PEST. Dodatkowo analiza SWOT została poprzedzona sformułowaniem założeń związanych ze sposobem ustalania najistotniejszych charakterystyk Analiza SWOT Obszar Na podstawie przeprowadzonych analiz Zespół zdefiniował najistotniejsze szanse i zagrożenia w ramach analizowanego obszaru. . Dodatkowo analiza PEST została poprzedzona sformułowaniem założeń związanych ze sposobem ustalania najistotniejszych charakterystyk Komentarze do opracowania: Eksperci w panelu „Model uczelni” podsumowanie prac panelowych ograniczyli do zdefiniowania najistotniejszych szans i zagrożeń w ramach poszczególnych obszarów analizy PEST. Definiowanie głównych oraz najistotniejszych silnych i słabych stron zostało ograniczone do oceny stanu obecnego w kontekście zdefiniowanych modeli 15

Panel: Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym Uczestnicy panelu Lider: Anna Kozińska Moderator: dr Krzysztof Piech Sekretarz: Krzysztof Mieszkowski Dr inż. Krzysztof Dziedzic Justyna Gorzoch Dr Mieczysław Grudziński Dr Leszek Karski Tomasz Pactwa Prof. dr hab. Zbigniew Strzelecki Prof. nadzw. dr hab. Ewa Rembiałkowska Prof. UKSW dr hab. Paweł Ruszkowski 16

Panel: Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym Efekty przeprowadzonych prac oraz dokonanych analiz Zakres prac Efekty prac Parametry Opisu 1) Wartości i postawy społeczne; 2) Relacje uczelni z biznesem; 3) Polityka władz; 4) Polityka /Strategia władz uczelni; 5) Motywowanie pracowników; 6) Konkurowanie uczelni mazowieckich Modele Pierwotnie Eksperci zdefiniowali cztery modele. Po analizach do dalszych prac wybrane zostały trzy modele: M 1 – Model odgórny (zasady narzucone przez władze centralne, wymuszenie otwartości uczelni na współpracę) M 2 – Model oddolny (autonomia uczelni w zakresie formułowania własnego sposobu działalności, otwartość na relacje z biznesem M 3 – Model mieszany (połączenie charakterystyk M 1 i M 2) Stan Obecny Dla każdego z parametrów został wypracowany opis charakteryzujący stan obecny Analiza SWOT – Modele Dla każdego z wypracowanych modeli zostały zdefiniowane główne silne i słabe strony oraz główne szanse i zagrożenia w każdym z obszarów analizy PEST. Dodatkowo analiza SWOT została poprzedzona sformułowaniem założeń związanych ze sposobem ustalania najważniejszych charakterystyk Analiza SWOT Obszar Na podstawie przeprowadzonych analiz Zespół zdefiniował najistotniejsze silne i słabe strony oraz najistotniejsze szanse i zagrożenia w ramach analizowanego obszaru. . Dodatkowo analiza SWOT dla obszaru została poprzedzona sformułowaniem założeń związanych ze sposobem ustalania najważniejszych charakterystyk 17

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Uczestnicy panelu Moderator: prof. dr hab. Janina Jóźwiak Sekretarz: dr Barbara Minkiewicz Prof. dr hab. Romuald Kotowski Prof. dr hab. inż. Krzysztof J. Kurzydłowski Prof. dr hab. Alojzy Nowak Prof. UKSW dr hab. Włodzimierz Okrasa Dr Tomasz Perkowski Prof. dr hab. Sławomir Podlaski Prof. dr hab. Jacek Salij Prof. dr hab. Tomasz Szapiro Prof. UW dr hab. Urszula Sztanderska 18

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza i synteza opracowań Raporty z desk research Panel 1 Strategiczne kierunki kształcenia Panel 2 Model absolwenta Panel 3 Model uczelni Panel 4 Budowa powiązań z otoczeniem gospodarczym Panel Top Ekspertów Opracowania x 4 Główne założenia dotyczące kierunków/obszarów kształcenia wspierających GOW Wypracowane parametry Opisu Wypracowane modele Wypracowany opis stanu obecnego Przeprowadzona analiza SWOT dla wypracowanych modeli Przeprowadzona analiza SWOT na poziomie obszaru tematycznego Uwagi, komentarze Zdefiniowany model edukacji wyższej wraz z charakterystykami jego opisu Analiza SWOT szkolnictwa wyższego Warszawy i Mazowsza Mocne i słabe strony aktualnego systemu w kontekście wypracowanego modelu Najistotniejsze szanse i zagrożenia w ramach analizy PEST 19

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Główne założenia dotyczące kierunków/obszarów kształcenia wspierających GOW W długiej perspektywie: • Z punktu widzenia kierunków/obszarów kształcenia wspierających gospodarkę opartą na wiedzy (GOW) w regionie Mazowsza w perspektywie 2030 roku ważniejsza wydaje się identyfikacja warunków dla powstania takich kierunków niż ich nazwanie, czy wskazanie. • System edukacji wyższej powinien być na tyle elastyczny, aby uczelnie Warszawy i Mazowsza same mogły „pójść za życiem” reagując na oczekiwania innowacyjnej gospodarki, równocześnie na nie wpływając, głównie poprzez spełnianie swojej najważniejszej roli, jaką jest kształtowanie „społeczeństwa wiedzy”. W krótkiej perspektywie: • Równocześnie, w krótszej perspektywie czasowej wiadomo, że niezwykle istotną rolę dla rozwoju GOW odgrywa kształcenie specjalistów z obszarów umownie nazwanych „BIO-NANO-INFO” oraz „ENERGIA-ZDROWIE-ŚRODOWISKO” i że kierunki z tych obszarów należy rozwijać jako strategiczne. 20

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Wypracowany model systemu edukacji wyższej na poziomie regionu 1. Różnorodność 2. Otwartość OTWARTY MODEL AKTYWNY 3. Jakość 4. Spójność 21

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Opis wypracowanego modelu 1. Różnorodność zróżnicowanie misji uczelni wszystkie poziomy edukacji: I – III stopień oraz life long learning różne modele absolwentów adekwatne do poziomu edukacji indywidualizacja ścieżek edukacyjnych w ramach obszarów i pomiędzy obszarami kształcenia 2. Otwartość reakcja na zmiany, podążanie za uniwersalnymi trendami rozwojowymi, elastyczne kształtowanie programów tworzenie platform współpracy i dialog z otoczeniem (gospodarczym, społecznym, politycznym) w tym z władzami lokalnymi współpraca międzynarodowa, międzyuczelniana, międzywydziałowa kształcenie interdyscyplinarne wspieranie wielokulturowości/wielonarodowości mobilność studentów na wszystkich etapach kształcenia współpraca z placówkami edukacji podstawowej i średniej. 22

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Opis wypracowanego modelu 3. Jakość umiejętność definiowania celów i (długookresowej) strategii edukacyjnej zdolność do odnawiania treści (i form) edukacyjnych ścisłe powiązanie działalności edukacyjnej i naukowej uczelni samodoskonalenie procedur zarządczych infrastruktura adekwatna do potrzeb edukacyjnych i badawczych wysoki potencjał kadry akademickiej ewaluacja wewnętrzna i zewnętrzna jako stałe narzędzie kształtowania strategii uczelni 4. Spójność system edukacji wyższej w regionie Mazowsza jako sieć współpracy uczelni wspólne standardy nauczania w sieci regionalnej Warszawa jako akademickie centrum Mazowsza i Polski odpowiedzialne za kształcenie elit oraz kształtowanie standardów jakości kształcenia odpowiedzialna autonomia oparta o umowę społeczną (w której dysponent środków publicznych- państwo udziela beneficjentowi -uczelnia daleko posuniętej samodzielności w dysponowaniu tymi środkami, pod warunkiem wyznaczenia jasnych i mierzalnych celów działania w perspektywie średnio- i długookresowej) dywersyfikacja źródeł finansowania 23

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT – silne i słabe strony istniejących rozwiązań w kontekście wypracowanego modelu Silne strony Słabe strony 1. RÓŻNORODNOŚĆ regulacje dopuszczające zróżnicowanie misji, skłonność do unifikacji modeli poszczególnych uczelni poziomów edukacji, modeli absolwenta, przewaga absolwentów „Profesjonalistów” i „Rynkowych”, zbyt mały ścieżek edukacyjnych zakres kształcenia „Twórców Wiedzy Przydatnej dla GOW” oraz faktyczne duże zróżnicowanie wewnątrz „Twórców GOW” (wg klasyfikacji Panelu eksperckiego „Model systemu (co do rozmiarów uczelni, jakości, absolwenta”) zakresu i obszarów kształcenia, form niedocenianie humanistycznej formacji w kształceniu „Twórców wiedzy” własności, etc. ) i „Twórców GOW” rozwój nowych form kształcenia (III poziom, sztywne programy, kierunki i ścieżki kształcenia LLL, e-learning) Autarkia uczelni państwowych 2. OTWARTOŚĆ pozycja Warszawy jako najważniejszego konserwatyzm środowiska i niechęć do zmian ośrodka akademickiego, promieniującego na sztywne programy kształcenia nieodpowiadające potrzebom otoczenia cały kraj i współpracującego z innymi i wyborom studentów ośrodkami akademickimi w Polsce ograniczona współpraca międzyuczelniana, brak tradycji takiej znaczący udział absolwentów uczelni współpracy Warszawy i Mazowsza w życiu gospodarczym, słabe związki z otoczeniem, brak mechanizmów ich tworzenia społecznym i politycznym kraju słabe związki z władzami regionu oraz strategią rozwoju regionalnego znaczący udział uczelni (głównie warszawskich) ograniczony zakres kształcenia interdyscyplinarnego w międzynarodowych sieciach badawczych niezadowalająca krajowa i międzynarodowa wymiana/mobilność rozbudowane kontakty międzynarodowe studentów 24

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT – silne i słabe strony istniejących rozwiązań w kontekście wypracowanego modelu Silne strony duży potencjał kadry akademickiej w regionie koncentracja dobrej infrastruktury dydaktycznej i badawczej międzynarodowe akredytacje programów wysokie oceny/kategorie badawcze jednostek uczelni warszawskich Słabe strony dominująca pozycja uczelni warszawskich w kraju kształcenie międzyuczelniane (chociaż w ograniczonej skali) 3. JAKOŚĆ mobilność młodej kadry raczej w formie „brain drain” niż „brain circulation” niedofinansowanie infrastruktury konserwatyzm treści nauczania ograniczenie możliwości do tworzenia własnych programów nauczania formalna, ilościowa ocena jednostek i programów brak obiektywnej oceny kształcenia i badań w uczelniach Warszawy i Mazowsza słabo rozwinięte mechanizmy promowania najlepszych (studentów i nauczycieli) słabości zarządzania i niska kultura organizacyjna wielu uczelni 4. SPÓJNOŚĆ ksenofobia władz uczelni państwowych oraz przedkładanie interesu własnej uczelni nad dobrem systemu edukacyjnego bariery organizacyjno-formalne dla kształcenia międzyuczelnianego opór administracji i władz uczelnie przed wprowadzeniem nowych narzędzi informatycznych pozwalających na większą elastyczności studiowania w systemie uczelni Mazowsza zatomizowana struktura uczelni brak zachęt finansowych do tworzenia modelu otwartego różnice w infrastrukturze dydaktycznej i badawczej pomiędzy uczelniami 25

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu politycznym Szanse 1. Regulacje i system prawno- instytucjonalny Otoczenie polityczne rozsądna deregulacja edukacji wyższej, wspomagająca autonomie uczelni wspieranie (wewnętrznej) mobilności akademickiej integracja z EOEW polityka państwa wspierająca innowacyjność wsparcie kształcenia dla GOW („twórców wiedzy dla GOW” – III poziom, „twórców GOW”) wsparcie dla współpracy firm z ośrodkami akademickimi (huby, platformy technologiczne, itp. ) Zagrożenia przekonanie, że regulacje zapewnią wysoką jakość edukacji (bez specjalnego zaangażowania wszystkich uczestników systemu) częste zmiany legislacji, zbytnia ingerencja państwa utrwalanie antymodernizacyjnych rozwiązań, mały nacisk na zmiany petryfikacja złych struktur finansowania edukacji wyższej i badań nacisk na równe traktowanie w systemie wszystkich uczelni, niezależnie od jakości i wyników budowa GOW jako cel strategiczny rozwoju wsparcie edukacji wyższej w ośrodkach subregionalnych pominięcie edukacji wyższej w wizji rozwoju Warszawa i Mazowsze jako centrum akademickie regionu 2. Strategia i badawcze kraju rozwój Warszawy kosztem mniejszych ośrodków rozwoju regionu wykorzystanie potencjału kadrowego i edukacji wyższej na Mazowszu akademickiego warszawy jako lokomotywy defragmentacja regionu rozwojowej regionu spójność regionalna 26

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu ekonomicznym 1. Zrównoważony rozwój, konkurencyjność, GOW 2. Jakość życia Szanse Otoczenie ekonomiczne wzrost popytu na kierunki innowacyjne i transfer wiedzy i technologii zwiększona dostępność środków i wzrost nakładów na badania i edukację wyższą wzrost zapotrzebowania na Life. Long. Learning rozwój platform współpracy pomiędzy edukacją wyższą i gospodarką większy zakres kształcenia „Twórców wiedzy dla GOW” i „Twórców GOW” popyt na interdyscyplinarne kierunki związane z poprawą jakości życia (zdrowie, środowisko, bezpieczeństwo) popyt na nowe specjalizacje związane z nowoczesnymi usługami (np. w ramach tzw. ”active ageing”) Zagrożenia drenaż kadr akademickich przez gospodarkę duża presja na „rynkowy” model edukacji zwiększona konkurencja w sektorze badań i edukacji wyższej ze strony innych regionów kraju i innych krajów i związany z tym odpływ najlepszej kadry odejście od kształcenia dla GOW na rzecz kształcenia dla rynku usług 27

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu społecznym 1. Procesy demograficzne: migracje i starzenie się ludności 2. Społeczeństwo wiedzy, społeczeństwo obywatelskie Szanse Otoczenie społeczne obniżenie liczby kandydatów na studia zmuszające do lepszej polityki w zakresie rekrutacji wzrost zapotrzebowania na LLL napływ na studia młodzieży z innych regionów świata wejście w system edukacji 2. i następnych generacji imigrantów (także aktualnych) wielokulturowość edukacji wyższej wzrost popytu na elastyczne programy nauczania i ofertę kształcenia, dostosowującą wiedzę i umiejętności do dynamicznych zmian w gospodarce i społeczeństwie wzrost społecznej odpowiedzialności uczelni poprawa etosu akademickiego Zagrożenia zmniejszająca się liczba kandydatów na studia i zaostrzenie konkurencji pomiędzy uczelniami w pozyskiwaniu studentów emigracja najzdolniejszej młodzieży do innych (lepszych) ośrodków akademickich w Europie i USA polaryzacja społeczeństwa w dostępie do wiedzy zwiększenie rozwarstwienia pomiędzy uczelniami stołecznymi i subregionalnymi 28

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Analiza SWOT (PEST) – najistotniejsze szanse i zagrożenia w otoczeniu technologicznym 1. Rozwój ICT Szanse Otoczenie technologiczne wzrost zapotrzebowania na ekspertów i wiedzę wzrost popytu na kierunki interdyscyplinarne „bio-techno-info” w kontekście społecznym i ekonomicznym wzmocnienie sieci współpracy uczelni w zakresie kształcenia rozwój „blended learning” e-learning jako środek pozyskiwania studentów z innych regionów i krajów Zagrożenia zwiększenie kosztów edukacji przesadne rozwarstwienie uczelni ze względu na infrastrukturę ICT z negatywnymi konsekwencjami dla absolwentów wzrost konkurencji ze strony innych ośrodków krajowych i zagranicznych poprzez e-learning (drenaż rynku edukacyjnego w regionie) 29

Podsumowanie raportu Wnioski końcowe wypracowane przez panel Top Ekspertów Komentarze dotyczące relacji z wynikami prac paneli tematycznych 1. W opisie charakterystyk „Otwartego Modelu Aktywnego” (OMA) znaleźć można niektóre z „Parametrów opisu” przyjęte w analizie mocnych i słabych stron na poziomie paneli tematycznych, chociaż w niewielkim stopniu. Model „OMA” i ocena mocnych i słabych stron przeprowadzona z jego perspektywy jest wynikiem dyskusji Panelu Top Ekspertów. 2. Do analizy OMA wprowadzone zostało pojęcie zaczerpnięte z klasyfikacji typów absolwentów zaproponowanej przez panel tematyczny „Model absolwenta” 3. Analiza szans i zagrożeń w znacznym stopniu odwołuje się do propozycji paneli tematycznych, choć waga przypisana poszczególnym czynnikom jest inna niż w panelach tematycznych, ponieważ model OMA nie jest prostą sumą poszczególnych obszarów dyskutowanych w poszczególnych panelach tematycznych. „Szanse i zagrożenia” są pewnego rodzaju agregacją, uogólnieniem ale i uzupełnieniem propozycji sformułowanych na poziomie paneli tematycznych. 30