FONETYCZNE RODKI STYLISTYCZNE Aneta Woniak RODKI STYLISTYCZNE SOWNIKOWE

FONETYCZNE ŚRODKI STYLISTYCZNE Aneta Woźniak

ŚRODKI STYLISTYCZNE SŁOWNIKOWE FONETYCZNE SKŁADNIOWE

EUFONIA dążenie do przyjemnego brzmienia wypowiedzi. W tekst wprowadza się spółgłoski płynne: m, l, ł, n, ń a unika szczelinowych: s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż • „Jednym tchem, jednym nawiasem tchu zamykającym zdanie, jednym nawiasem żeber (. . . )” S. Barańczak

KAKOFONIA przeciwstawienie eufonii – wprowadzenie dźwięków niezestrojonych, nieprzyjemnych dla ucha • „Gwiazdo gwiazdo Żółta gwiazdo sześciokątna Dom zburzono nam do szczętu Trzy córeczki czarnowłose (. . . )” S. Grochowiak

ONOMATOPEJA – naśladowanie za pomocą dźwięków językowych zjawisk akustycznych, pozajęzykowych, imitowanie odgłosów przyrody. • Kukuryku!. . . Hau, hau! Ćwir! • Brzmienie wyrazu wskazuje na jego związek ze zjawiskiem, które oznacza, np. kukułka, dudnić, miauczeć, krakać, pisk

• Kondensacja dźwięków językowych, które tego zjawiska nie imitują, np. imitacja wycia wichru za pomocą głoski „r”: „[. . . ] wichry zwarły się, porwały się w poły, Borykają się, kręcą [. . . ]” A. Mickiewicz Imitacja odgłosów burzy za pomocą nagromadzenia głosek wybuchowych: „bura burza od boru i jak dudni piorun” J. Czechowicz

ALITERACJA – rozpoczynanie kolejnych wyrazów od tych samych głosek lub sylab, ale nie w celu naśladowania odgłosów przyrody, tylko by utrzymać utwór w obrębie jednorodnych dźwięków. Służy to doraźnej ekspresji, poetyckiej zabawie językiem, popisowi kunsztu. • „Piotrze przepraszam przepuść psa” J. Kowalewski

PARONOMAZJA - użycie w jednym wyrażeniu lub zdaniu słów podobnie brzmiących spokrewnionych etymologicznie lub nie w celu poszukiwania nowych znaczeń słów, budowania fałszywej etymologii, dźwiękowego oddania jakiegoś zjawiska. • rzeko niedorzeczna – łączy rzekę z rzeczą • „z jaką łąką swoją wolę łączyć” – sugeruje związek łąki i łączenia J. Przyboś

ECHOLALIA - powtarzanie jednakowych lub podobnych układów głoskowych; szczególnie licznie występuje w ludowych przyśpiewkach i refrenach. Jest to próba oddania zjawisk dźwiękonaśladowczych, czasem stylizacja na język dzieci, język zaklęć. • Ej, bęc, łup!

ONOMATOPEJA ALITERACJA INSTRUMENTACJA GŁOSKOWA ECHOLALIA PARONOMAZJA

INSTRUMENTACJA GŁOSKOWA Celowe uformowanie głoskowej warstwy wypowiedzi do nadania jej szczególnych walorów brzmieniowych i semantycznych. Pewne głoski powtarzają się z większą niż przeciętna częstotliwością w bliskim sąsiedztwie lub określonym porządku.

Dziękuję! Bibliografia: Słownik terminów literackich