FK YEMNL MAL MAVRLK LMTED RKET YABANCILARA YAPILAN

FK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LİMİTED ŞİRKETİ YABANCILARA YAPILAN ÖDEMELERİN VERGİLENDİRİLMESİ Aralık 2017

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ TEVKİFATI

DAR MÜKELLEF Dar mükellef Türkiye’de yerleşik olmayanları ifade etmektedir. Ø İkametgahı Türkiye’de olmayanlar ile devamlı olarak bir takvim yılı içinde Türkiye’de 6 aydan daha az süre kalan gerçek kişiler dar mükellef kişi; Ø Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan kurumlar ise (sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler, iş ortaklıkları) dar mükellef kurum; olarak adlandırılmaktadır.

DAR MÜKELLEFİYETTE VERGİLEME USULLERİ Ø Dar mükellefler sadece Türkiye’de elde etmiş oldukları kazançlar üzerinden vergilendirilirler. Ø Dar mükellefiyette vergileme yıllık, münferit veya özel beyanname verilmesi suretiyle yada tevkifat suretiyle yapılmaktadır.

DAR MÜKELLEFLER İÇİN YAPILAN VERGİ TEVKİFATI Ø Dar mükellef gerçek kişiler tarafından elde edilen bazı kazançlar Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. Maddesi gereğince; Ø Dar mükellef kurumlar tarafından elde edilen bazı kazançlar ise Kurumlar Vergisi Kanununun 30. Maddesi gereğince; tevkifata tabi tutulmak suretiyle vergilendirilmektedir. (Bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla menkul kıymetlerden elde edilen bazı gelir ve kazançlarla ilgili de Gelir Vergisi Kanununun geçici 67. maddesi gereğince vergi tevkifatı söz konusudur. )

DAR MÜKELLEFİYETTE VERGİLEME USULLERİ GVK (86/2 madde) ve KVK(30/9 madde)gereğince dar mükellefler tarafından Türkiye’de elde edilen kazançlar üzerinden tevkifat yapılması durumunda bu kesinti nihai vergilemeyi teşkil edecektir. Kesinti yapılan gelirler için ayrıca beyanname verilmesine gerek yoktur.

TEVKİFAT SURETİYLE VERGİLENDİRME Ödeme yapan kişiler vergi sorumlusu sıfatıyla vergi kesintisi yapıp, beyan etme yükümlülüğünü yerine getirmek zorundadırlar. Bu zorunluluğun tam olarak yerine getirilmemesi durumunda, vergi aslı ve cezası ödemeyi yapan kişi veya kurumdan aranır.

VERGİ TEVKİFATI YAPMAK ZORUNDA OLANLAR Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını tespit eden çiftçiler; vergi sorumlusu sıfatıyla tevkifat yapmak zorundadırlar.

TEVKİFAT YAPILMA ZAMANI Ø Tevkifat nakden yada hesaben ödeme yapılması durumunda yapılmalıdır. Ø Tevkifat yapılabilmesi için fiilen ödeme şart olmayıp, tevkifata tabi hasılatın yabancı kurum cari hesabına alacak kaydedilmesi yeterlidir. Ø Hesaben ödeme veya nakden ödeme zamanlarından hangisi daha önce gerçekleşmişse vergi kesintisi o zaman yapılmalıdır.

TEVKİFAT YAPILMA ZAMANI Ø Hizmet ifa edilmeden avans ödenmişse, avans ödemesinde de(nakden ödeme) gelir vergisi yada kurumlar vergisi tevkifatı yapılmalıdır. Ø İşlem faturaya bağlandığında; işlem bedeli üzerinden gelir vergisi yada kurumlar vergisi tevkifatı yapılırken avans aşamasında yapılan tevkifat tutarı dikkate alınarak kalan kısım üzerinden tevkifat hesaplama ve beyanı yapılmalıdır.

KUR FARKLARI Tevkifat, avanslar dahil olmak üzere, nakden veya hesaben ödemeye bağlandığından, ödemelerin döviz cinsinden olması nedeniyle, tahakkuk veya hesaben ödeme ile nakden ödeme tarihlerinin faklı olduğu durumlarda döviz kurunun yükselmesi nedeniyle kullanıcı firma aleyhine ortaya çıkan kur farları üzerinden de ayrıca tevkifat yapılmalıdır.

TEVKİFAT MATRAHI Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde vergi kesintisi, fiilen ödenen tutar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanacaktır. Tevkifat Matrahı= Net Ödeme/ (1 - Tevkifat Oranı)

TEVKİFAT MATRAHI Vergi fatura bedelinden kesilerek karşı tarafa ödeme yapılıyorsa; Ø Fatura tutarı: 100 $, Ø Kur: 3, 8, Ø Stopaj Oranı: %20 Ø Tevkifat Matrahı(100* 3, 8=) 380 TL Ø Kurumlar Vergisi Stopajı ( % 20) = 380 TL * 0, 2 = 76 TL Ø Yabancıya ödenecek tutar: 380 TL – 76 TL = 304 TL (80 Dolar)

TEVKİFAT MATRAHI Vergi fatura bedelinden kesilmeden karşı tarafa ödeme yapılıyorsa; Ø Ø Ø Fatura tutarı: 100 $, Kur: 3, 8, Stopaj Oranı %20 Tevkifat Matrahı=100* 3, 8/(1 -0, 20)=475 TL Kurumlar Vergisi Stopajı ( % 20) = 475 TL * 0, 2 = 95 TL Yabancıya ödenecek tutar: 475 TL – 95 TL = 380 TL (100 Dolar)

TEVKİFATA TABİ ÖDEMELER Dar mükelleflere yapılan bütün ödemeler değil bazı ödemeler tevkifat kapsamındadır. Örneğin ticari faaliyet kapsamındaki ödemeler, sigorta poliçe ödemeleri, yurt dışında yararlanılan otel yemek konaklama gibi hizmetlerle ilgili ödemeler tevkifat kapsamında değildir.

TEVKİFATA TABİ ÖDEMELER Ø Ø Serbest meslek kazancı, Gayrimenkul sermaye iradı, Gayri maddi hak ödemeleri, Kar Payı ödemeleri, gibi ödemeler tevkifat kapsamında olan ödemelerdendir.

TEVKİFAT ORANLARI Tevkifat oranlarını belirleme konusunda Bakanlar Kurulu’na yetki verilmiştir. Yürürlükte olan belli başlı tevkifat oranları: Ø Serbest Meslek Kapsamındaki Ödemelerde: %20, Ø Gayri Maddi Hak Kapsamındaki Ödemelerde: %20, Ø Kar Payları Kapsamındaki Ödemelerde: %15’dir.

ÇİFTE VERGİLEME ÖNLEME ANLAŞMALARI Lehine ödeme yapılan kişi yada kurumun mukimi olduğu ülke ile Türkiye arasında imzalanmış çifte vergileme önleme anlaşması varsa anlaşma hükümleri dikkate alınarak vergileme yapılmalıdır.

ÇİFTE VERGİLEME ÖNLEME ANLAŞMALARI Anlaşmalar standart değildir, ülkesine ve işlemin türüne göre, belli şartlara göre, stopaj oranları farklılık arz edebilmekte; vergileme hakkı belli şartların oluşması durumunda tamamen mukim ülkeye verilebilmektedir. Dolayısıyla, her işlemin değerlendirmesi yapılırken anlaşma hükümlerine mutlaka bakılarak karar verilmelidir. Örneğin: Türkiye ile İspanya arasındaki anlaşmaya göre Gayri maddi hak ödemelerinde alınacak azami vergi oranı %10’dur.

ÇİFTE VERGİLEME ÖNLEME ANLAŞMALARI Örneğin Türkiye-İspanya Anlaşmasında temettüler için azami oranlar belirlenmiştir. Türkiye için ; a) En az 25 ise ( 5 inci fıkrada belirtilen şekilde vergiye tabi tutulmuş olan kazançlardan ödenen temettülerden ) b) Tüm diğer durumlarda 5 15 İspanya için ; a) En az 25 ise 5 b) Tüm diğer durumlarda 15

ÇİFTE VERGİLEME ÖNLEME ANLAŞMALARI Örneğin Türkiye ile İspanya arasında imzalanmış anlaşmanın 14. maddesine göre: • « Bir Akit Devlet teşebbüsünün serbest meslek faaliyetleri veya benzer nitelikteki diğer faaliyetleri dolayısıyla elde ettiği gelir, yalnızca bu Devlette vergilendirilebilecektir. Bununla beraber, eğer bu hizmet veya faaliyetler diğer Devlette icra edilirse ve eğer: • a) Teşebbüs, bu hizmet veya faaliyetleri icra etmek üzere bu diğer Devlette bir işyerine sahip olursa; veya • b) Hizmet veya faaliyetlerin icra edildiği süre veya süreler, herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşarsa, söz konusu gelir, aynı zamanda bu diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir. »

ÇİFTE VERGİLEME ÖNLEME ANLAŞMALARI Bu durumda İspanya mukimi bir firma Türkiye’de bulunan bir gerçek veya tüzel kişiye serbest meslek faaliyeti kapsamında değerlendirilebilecek bir hizmet sunarsa ; bu hizmet Türkiye’de gelmeden icra edilmiş olursa yada Türkiye’de icra edilse bile Türkiye’de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşmazsa bu kazancın Türkiye’de vergilendirilmesi söz konusu olmaz; ödemeyi yapan kurum tarafından da herhangi bir tevkifat yapma yükümlülüğü doğmaz.

ÇİFTE VERGİLEME ÖNLEME ANLAŞMALARI Anlaşma hükümlerinin geçerli olabilmesi için, ilgili ülke mukiminin kendi ülkesinin yetkili makamlarından mukimlik belgesi alarak bunun aslı ile noter veya Türk konsolosluklarınca tasdikli tercümesini vergi sorumlusuna ibraz etmeleri şarttır. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır. Bir takvim yılına ilişkin mukimlik belgesi, izleyen yılın dördüncü ayına kadar geçerlidir.

DAR MÜKELLEFLERE YAPILAN SERBEST MESLEK NİTELİĞİNDEKİ ÖDEMELER 26 Eylül 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Genel Tebliğinde (Seri No: 4) anlaşmalara taraf ülke mukimlerinin Türkiye’de icra ettikleri serbest meslek faaliyetlerine ilişkin gelirlerin vergilendirilmesine yönelik açıklamalar ve düzenlemeler yapılmıştır. Tebliğe göre; çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının tarafı olan bir ülke mukimine serbest meslek faaliyeti karşılığı yapılan ödemede anlaşma hükümleri gereği tevkifat uygulanmayacaksa tebliğ ekindeki formların düzenlenerek vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

DAR MÜKELLEFLERE YAPILAN SERBEST MESLEK NİTELİĞİNDEKİ ÖDEMELER Ø Anlaşma hükümleri uyarınca tevkifat yapılmayacaksa serbest meslek hizmetini veren ilgili ülke mukimi hizmeti vermeye başladığı tarihten itibaren 30 gün içinde tebliğ ekindeki 1 No’lu Formu doldurarak vergi sorumlusuna verecektir. Ø Vergi sorumlusu da tebliğ ekindeki 2 No’lu Formu doldurarak ve hizmeti veren yabancı kişi veya kurumca kendisine verilen 1 No’lu Form ve varsa hizmete ilişkin yazılı sözleşme ile birlikte ödeme yapılmasından önce bunları vergi dairesine verecektir. Ödeme kısım yapılıyorsa ilk ödemeden önce verilmesi gereklidir.

DAR MÜKELLEFLERE YAPILAN SERBEST MESLEK NİTELİĞİNDEKİ ÖDEMELER Ø Hizmet Türkiye’ye gelmeden yapılıyorsa anlaşma hükümlerine göre tevkifat yapılmayacak olmakla beraber, yukarıda belirtilen formlar verilmeyecektir. Ø Diğer taraftan, tevkifat uygulanıyorsa da formların verilmesi söz konusu olmayacaktır.

TEVKİF EDİLEN VERGİLERİN BEYANI Vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirmiüçüncü günü sonuna kadar elektronik ortamda muhtasar beyanname ile beyan etmek zorundadırlar.

BEYANNEMELERİN DOLDURULMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Gelir İdaresi Başkanlığı çeşitli nedenlerden dolayı beyannamelerin dizaynını sık değiştirmektedir. Bu nedenle elektronik ortamda beyanname doldurulurken kullanılan programın en güncel program olmasına dikkat edilmelidir.

BEYANNEMELERİN DOLDURULMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER VERGİYE TABİ İŞLEMLER KULAKÇIĞI Bu kulakçıkta tevkifat kesintileri ödeme türü kodu bazında ayrı yazılacaktır. Özellik arz eden durum: Her ödeme türü kodu tek olarak yazılacaktır. Beyanname doldurulurken ödemeye ilişkin kodlar doğru seçilerek beyanname doldurulmalıdır.

BEYANNEMELERİN DOLDURULMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Ø ÖDEMELER KULAKÇIĞI: TEVKİFATA TABİ ÖDEMELERE AİT BİLDİRİMLER (Ücret ve Ücret Sayılan Ödemeler Hariç) Ücret ve Ücret Sayılan Ödemelere ait bilgiler dışında kalanlar için yapılan tevkifata ait bilgiler ödeme türü kodu bazında bu kısımda açıklanacaktır Bu kulakçıkta aynı ödeme türü aşağıdaki şartlarda birden fazla yazılabilir. Şartlar : Ø T. C kimlik Numarası/ Vergi Kimlik Numarası; Ø Ödemeye Ait Belgenin Türü; Ø Ödemeye Ait Belgenin Tarihi; Ø Ödemeye Ait Belgenin Seri Sıra Numarası gibi yazılan bilgilerden herhangi bir tanesinin farklı olması durumunda aynı ödeme türü birden fazla yazılabilir.

BEYANNEMELERİN DOLDURULMASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Ø ÖDEMELER KULAKÇIĞI Özellik arz eden durum: Ödemeler kulakçığındaki doldurulması gereken bölümler arasında KDV tevkifatı bölümü de yer almaktadır. Bu bölüm şimdilik sadece dar mükelleflere yapılan gelir vergisi kanununun 18. maddesindeki ödemelerle ilgili yapılan tevkifatlarda(Kod 021) kullanılmaktadır. • Ödeme türü kodu 021 olanlar haricindeki ödemeler için bu bölümün doldurulması durumunda beyannamenin kaydedilmesi sırasında hata verdiği tecrübe edilmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFATI

KATMA DEĞER VERGİSİ TEVKİFATI KDV tevkifatı uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil, bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir.

TAM VE KISMİ TEVKİFAT Ø Tam tevkifat” işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi; Ø “Kısmi tevkifat” ise hesaplanan verginin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir

TAM TEVKİFAT Tam tevkifat kapsamına alınan teslim ve hizmetler arasında ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların Türkiye’de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler de yer almaktadır.

TAM TEVKİFAT Bu gibi hizmet ifalarında KDV’nin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.

TAM TEVKİFAT Ø Hizmetin vergiden istisna olması ve hizmetin yurt dışında yapılıp hizmetten yurt dışında faydalanılması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir. Ø KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şart değildir. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV tevkifatı yaparak 2 No. lu KDV Beyannamesi ile beyan etmek ve ödemek zorundadırlar.

KDV TEVKİFATI Vergi fatura bedelinden kesilerek karşı tarafa ödeme yapılıyorsa; Ø Fatura tutarı: 100 $, Ø Kur: 3, 8, Ø Stopaj Oranı: %20 Ø Tevkifat ve KDV Matrahı=(100$* 3, 8)= 380 TL Ø Hesaplanan KDV=380 TL*0, 18=68, 4 (2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir) Ø Kurumlar Vergisi Stopajı ( % 20) = 380 TL * 0, 2 = 76 TL Ø Yabancıya ödenecek tutar: 380 TL – 76 TL = 304 TL (80 Dolar)

KDV TEVKİFATI Vergi fatura bedelinden kesilmeden karşı tarafa ödeme yapılıyorsa; Ø Fatura tutarı: 100 $, Ø Kur: 3, 8, Ø Stopaj Oranı %20 Ø Tevkifat ve KDV Matrahı=100* 3, 8/(1 -0, 20)=475 TL Ø Hesaplanan KDV=475 TL*0, 18=85, 5 TL (2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir. ) Ø Kurumlar Vergisi Stopajı ( % 20) = 475 TL * 0, 2 = 95 TL Ø Yabancıya ödenecek tutar: 475 TL – 95 TL = 380 TL (100 Dolar)

KUR FARKLARI KDV tam tevkifatı kapsamındaki işlemlerde fatura tarihinden sonra yapılan nakden ödemelerde döviz kurunun yükselmesi nedeniyle kullanıcı firma aleyhine ortaya çıkan kur farkları üzerinden de ayrıca KDV hesaplanarak 2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilmelidir.

KUR FARKLARI Ø Ø Ø Fatura Tutarı: 100$ Fatura Kuru: 3, 8 Ödeme Kuru: 3, 9 Tevkifat Oranı: %20 Brüt Tutar: 100$/(1 -0, 20)=125$(Vergi kesintisi yapılmadan ödeme yapılması durumu) Ø Kur Farkı=125$*(3, 90 -3, 80)=12, 5 TL Ø Kur Farkı Tevkifat=12, 5*0, 20=2, 5 TL Ø Kur Farkı KDV=12, 5 TL*0, 18=2, 25 TL(2 no’lu KDV beyannamesi ile beyan edilmelidir. )

SORUMLU SIFATIYLA BEYAN EDİLEN KDV’NİN İNDİRİMİ 2 No’lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen KDV, indirim hakkı olan mükellefler tarafından 1 No’lu KDV beyannamesinde indirim olarak gösterilir. (Deftere kaydedilmek ve takvim yılı aşılmamak koşuluyla) İndirim hakkına sahip olmayan mükelleflerde ise beyan edilen bu vergi gider yada maliyet olarak dikkate alınır.

TEŞEKKÜRLER