Fizyoloji nedir Hcre Dokular Organlar Sistemler Fizyoloji canl

• Fizyoloji nedir? Hücre Dokular Organlar Sistemler

Fizyoloji, canlı vücudunun normal işleyişini, hücre-doku ve organların görevlerini ve karşılıklı ilişkilerini konu edinen bir bilimdir Aynı işi yapmak üzere farklılaşarak bir araya gelen hücre grubuna doku denir. Dokular organları meydana getirirler. Birlikte çalışacak doku ve organlarda sistemleri yapar

• • • Kas-iskelet sistemi Endokrin sistem Solunum sistemi Sindirim sistemi Üriner sistem • Sinir sistemi • Dolaşım sistemi

Dokular Epitel doku Destek doku Kas doku Sinir doku

İİ İnsan Fizyolojisi, Türk Fizyolojik Bilimler Derneği, İstanbul Tıp Kitapevleri, 2020

Epitel Doku Yüzey (Örtü) Epitel Bez Epitel -Ekzokrin bez -Endokrin bez Seely’s Anatomy&Physiology, Vanputte, Regan, Russo, Mc. Graw-Hill, 2014

Endokrin Bezler Endokrin bezler salgılarını Kan yoluyla hedef organa gönderirler Tıbbi Fizyoloji, Guyton and Hall, Elsevier, 2017

Destek Doku • Bağ dokusu • Kemik ve kıkırdak doku • Kan ve lenf dokusu

Destek Doku • Hücreler arası madde çoğunluğu oluşturur, hücreler azınlıktadır • Hücrelerin beslenmesini ve birbirlerine bağlanmasını sağlar

Bağ Doku Epitel yüzeyleri ile mutlaka bir yüzleri ile temastadır Kan damarlarından zengin Destekleyici ve şekillendirici

Kıkırdak Doku Solunum yolları (burun, gırtlak, bronşlar), kulak kepçesi Kemiklerin yüzeyini kaplayarak eklemler için kaygan yüzey oluşturur

Kemik Doku Destek, Hareket Kan hücresi yapımı Kalsiyum, fosfat dengesi Tıbbi Fizyoloji, Guyton and Hall, Elsevier, 2017

Kan ve Lenf Dokusu • Kan; plazma ve hücrelerden (eritrosit, lökosit, trombosit) oluşur • Kan hücrelerin madde alışverişi, beslenmesi, hormonların dağılımı, ısının tüm vücuda dağılımını sağlar • Lenf dolaşımı protein ve büyük moleküllü maddelerin intertisyel alandan kana dönüşünü sağlayan yardımcı yoldur

Vücutta Organik Ve İnorganik Maddeler Vardır İnorganik maddeler nispeten küçük ve basit bileşiklerdir Su, tuzlar, hidroklorik asit gibi basitler, amonyak gibi basit tuzlar bu gruptandır

Organik bileşikler karbon ihtiva eden büyük karmaşık yapılardır. Bunlar hem vücudun yapı taşı hem de enerji kaynağı olarak görev yaparlar. Organik bileşikleri 4 büyük gruba ayırabiliriz: Karbonhidratlar Lipitler Proteinler Nükleik asitler

Metabolizma Vücutta meydana gelen kimyasal olayların hepsine birden metabolizma denir Metabolizma katabolizma ve anabolizma diye ikiye ayrılır

Katabolizma, kimyasal maddelerin yıkılarak daha basit yapı taşlarına ayrıldığı ve enerjinin açığa çıktığı safhadır Açığa çıkan enerji kasılması, salgı, sinir impulslarının taşınması gibi hücre olayları için kullanılır

Anabolizma sentezin yapıldığı metabolizma safhasıdır. Vücudun büyümesi, gelişmesi ve tamiri için gereken maddeler bu safhada üretilir. Üretim için enerji ve besinler yoluyla alınan maddeler kullanılır

Organizmayı meydana getiren hücrelerin içinde bulunduğu ortama iç ortam denir -İnsan vücudunun %60’ını sıvıdır -İnsan vücudunda bulunan sıvının 2/3’ü hücre içindedir. Bu sıvıya hücre içi-intrasellüler sıvı denir -İnsan vücunda bulunan sıvının 1/3’ü ise hücre dışındadır. Bu sıvıya hücre dışıekstrasellüler sıvı denir

Vücut Sıvı Bölmesi Hücre içi sıvı Hücre dışı sıvı Vücut Ağırlığı (%) 40 20

• Hücre dışı sıvı interstisyel sıvı (%15) ve plazma (%5) olarak ikiye ayrılır

İnterstisyel sıvı Plazma Ekstrasellüler sıvı İntrasellüler sıvı • • İntrasellüler: hücre içindeki sıvı Ekstrasellüler: hücre dışındaki sıvı İnterstisyel: doku hücrelerini çevreleyen sıvı Plazma: kanın sıvı kısmı Tıbbi Fizyoloji, Guyton and Hall, Elsevier, 2017

Tıbbi Fizyoloji, Rhoades&Bell, İstanbul Tıp Kitapevleri, 2017

Na (m. Eq/l) Karbondioksit (mm. Hg) Potasyum (m. Eq/l) Kalsiyum (m. Eq/l) Klor (m. Eq/l) Bikarbonat (m. Eq/l) Glikoz (mg/dl) p. H

Uygun Bir İç Çevrenin Varlığını Sağlayan Homeostatik Mekanizmalar Metabolik olaylar hayat boyu devam ederler. İç çevrenin sabit veya kararlı kalması için metabolik olayların sürekli ve hassas bir şekilde düzenlenmesi gerekir. Dış çevredeki şartlar değiştiğinde dahi iç çevrenin kararlı tutulması gerekir Homeostasis

Geribildirim (feedback) prensipleri (a) Negatif geribildirim Döngü durdurulur (b) Pozitif geribildirim Başlangıç uyaranı Yanıt Kısır döngü Uyaran + kısır döngüyü durduracak bir dış faktör gerekir

Negatif Geri Bildirim Devresi Bu devrede cevap, uygun olmayan değişikliğe zıttır Sonuç olarak, kararlı durum yeniden kurulur. Burada düzenleme neticesinde gelişen cevap, uyaranını zıt yönünde geliştiği için sisteme negatif geri besleme devresi denir. İnsan vücudundaki homeostatik mekanizmaların çoğunluğu bu şekilde çalışır

İç çevrenin belli sınırlar içinde sabit ve kararlı tutulması işine homeostazis denilir Özet Fizyoloji, Marangoz, OMÜ Tıp, 2004

Negatif Geri Bildirim • Kan glukoz düzeyinin düzenlemesi • Vücut ısısının düzenlenmesi • Kan basıncının düzenlenmesi • Kan oksijen-karbondioksit düzeylerinin düzenlenmesi • Kan sodyum ve sıvı bileşiminin düzenlenmesi • Vücut sıvıları asitliğinin düzenlenmesi

Tıbbi Fizyoloji, Guyton and Hall, Elsevier, 2017

• Ekstrasellüler sıvıda CO 2 konsantrasyonunun yükselmesi akciğer ventilasyonunu artırır, bu da CO 2 konsantrasyonunu düşürür. Böylece homeostasis devam ettirilir

Kan Basıncının Artışı • Arter çeperinin gerilmesi Baroreseptörler Medulla oblongata ve beynin uyarılması vazomotor bölgelerin inhibisyonu kalp ve damarlara giden sempatik sinirlerin uyarılarının azalması Kalbin pompalama gücünün azalması ve vazodilatasyon

Pozitif Geri Bildirim Devresi Vücutta az da olsa pozitif geri besleme devrelerine de rastlanabilir. Burada değişiklik sürekli olarak artar.

Pozitif Geri Bildirim Tıbbi Fizyoloji, Guyton and Hall, Elsevier, 2017

Pozitif Geri Bildirim Tıbbi Fizyoloji, Guyton and Hall, Elsevier, 2017