Fizyka staroytna Staroytne cywilizacje Egipt papirusbibloswolumenzwj pergamincodexksika Mezopotamia

Fizyka starożytna • Starożytne cywilizacje: • Egipt (papirus-biblos-wolumen/zwój, pergamin-codex/książka) • Mezopotamia (Babilon–system 60=5 x 12, Sumerowie, Persja – później cyfry arabskie i liczba zero -0) • • Indie Chiny Ameryka FIZYKA EMPIRYCZNA (doświadczalna) z osiągnięciami takimi jak: • Wodociągi, koło garncarskie, wóz kołowy, pług, żuraw, żagiel, waga, kalendarz, obserwacje astronomiczne, imponujące budowle

Fizycy starożytni • Starożytna Grecja – Tales z Miletu eclipse – Heraklit z Efezu (panta rhei) – Pitagoras, Filolaos (liczby, figury, muzyka, filozofia, kosmos, chaos) – Anaksagoras (ruch), Euklides(„Elementy”) – Demokryt (atomy) Epikur(sk. l. atomów) – Platon, Eudoksos (geometria, ruch planet) Akademia – Arystoteles („Fizyka”) Liceum ->A. Macedoński/Wielki – Arystarch (Księżyc), Archimedes, Heron – Ptolemeusz(„Almagest”) • Starożytny Rzym – Witruwiusz, Warron, Lukrecjusz

Leonardo da Vinci Autoportet Człowiek witruwiański 1 Euro moneta włoska

Tales z Miletu • • 620 -540 p. n. e. w Jonii (ob. Turcja) Filozof, matematyk (tw. Talesa), kupiec Przewidział urodzaj oliwek i wzbogacił się Przewidział całkowite zaćmienie słońca w r. 585 p. n. e. i zdobył sławę • Zerwał z mitologią, a za pierwotną materię uznał wodę

Uczniowie Talesa: • Anaksymander z Miletu • Był autorem pierwszej niemitologicznej kosmogonii wszechświata -początkiem jego była bezkresna masa przekształcana przez walkę przciwieństw -zimno-ciepło – Rozpowszechnił gnom (pręt rzucający cień) • Anaksymenes z Miletu • Twierdził, ze świat powstał z powietrza, które zagęszczane daje cięższe substancje

Heraklit z Efezu • 540 -480 r p. n. e. Efez k. Miletu • Za prasubstancję świata uznał ogień • Głosił, że wszystko z ognia powstało i w ogień się obróci • Mówił „Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki”, że wszystko przemija, że wszystko płynie - „panta rhei”

Anaksagoras z Kladzomen ok. 500 - ok. 428 p. n. e. Ostatni ze szkoły jońskiej Twierdził, że całe niebo jest złożone z kamieni, które trzymają się tylko dzięki szybkości z jaką się obracają i spadłyby gdyby były wolniejsze, a świecą dzięki tarciu podczas ruchu Uznano, że odebrał „boski pierwiastek” ciałom niebieskim i jego poglądy za herezję – w Atenach wytoczono mu proces i skazano na śmierć, od której wybawiła go tylko bliska znajomość z Peryklesem i wyrok zamieniono mu na wygnanie z Aten - pierwszy uczony prześladowany za poglądy w starciu z bigoterią

Pitagoras (gr. Πυθαγόρας, Pythagoras) ( 572 - 497 p. n. e. ) - ijego uczniowie: Stworzyli z Filolaosem „matematyzację nauki” Stworzyli nazwę i pojecie „filozofia” i „kosmos” (od porządek – przeciwieństwo „chaosu” P. głosił, że Ziemia ma kształt kulisty (bo to doskonała bryła) tw. Pitagorasa

Demokryt z Abdery 460 -370 r p. n. e. Uczeń Lekipposa – razem stworzyli teorie atomistyczną budowy materii Wg której wszelkie substancje są złożone z atomów niepodzielnych, niezniszczalnych, niezmiennych i wiecznych cząstek poruszających się w próżni i nieustannie zderzających się ze sobą Epikur – głosił, że ilość różnych atomów jest skończona

Platon (Aristokles, Ateny) 428 -347 r p. n. e. , filozof-arystokrata Uczeń Sokratesa, kupił gaj i założył szkołę „Akademie Platońską”, bryły platońskie -zamknięta po 916 latach (Justynian-529) -dzieło „Państwo”, parabola jaskini (oglądamy jedynie cienie właściwych ciał, nie możemy poza jaskinię wyjść) -świat zmysłami oglądany jest tylko niedoskonałym odbiciem „idealnych” bytów istniejących poza naszymi możliwościami -jego iedee są nadal żywe – gdy budujemy matematyczne modele, kótrymi chcemy opisać rzeczywiste obiekty

Arystoteles 384 -322 rpne Uczeń Platona, który nawet fizykę rozważał z punktu widzenia teologii, poszedł w drugą stronę i teologię rozważał jako część fizyki Założył „Liceum” - połączenie uczelni i centrum badawczego Największy i najwszechstronniejszy uczony starożytności – stworzył spójny system wiedzy o świecie ożywionym i nieożywionym uznawany przez 2000 lat Traktat „Fizyka” -8 ksiąg o materii i jej ruchu - „nieznajomość istoty ruchu mogłaby w konsekwencji doprowadzić do nieznajomości przyrody” - za ruch uważał też każdą zmianę, głosił zasadę przyczynowości System geocentryczny, pojęcie „eteru” - piąty element – Quinta essentia – (poza ogniem, powietrzem, wodą i ziemią) Rozważał istnienie próżnie, ale w końcu ją odrzucił Wprowadził DYNAMIS – pojęcie SIŁY

Leonardo da Vinci Ostatnia Wieczerza fresk Mediolan

Leonardo da Vinci Dama z łasiczką Muzeum Narodowe Kraków

Leonardo da Vinci Mona Lisa Gioconda Luwr Paryż

Leonardo da Vinci ur. 15 kwietnia 1452 w Anchiano niedaleko Vinci we Włoszech zm. 2 maja 1519 w Clos Lucé we Francji włoski renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, pisarz, odkrywca, wynalazca, geolog, matematyk, mechanik, anatom,

Leonardo Da Vinci Maszyny do latania

Leonardo da Vinci (1452 -1519) wypowiedział przed Isaac'iem Newtonem (1642 -1727) następujące twierdzenia: (A) Jeżeli siła F przesunie ciało o masie m w czasie t na odległość S, to ta sama siła przesunie: 1) ciało o masie m/2 w tym samym czasie na dwukrotnie większą odległość 2) ciało o masie m/2 na odległość S, w czasie t/2 (B) Jeżeli siła F przesunie ciało o masie m w czasie t na odległość S, to: 1) siła F/2 przesunie ciało o masie m/2 na taką samą odległość w tym samym czasie 2) siała F/2 przesunie ciało o masie m na odległość S/2 w czasie t. (C) Jeżeli siła F przesunie ciało o masie m w czasie t na odległość S, to ta sama siła może przesunąć ciało o masie 2 m na tę samą odległość w czasie 2 t. Które z tych twierdzeń są prawdziwe?

Galileusz Galileo Galilei ur. 15 lutego 1564 w Pizie zm. 8 stycznia 1642 w Arcetri włoski astronom, astrolog, matematyk, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki

Izaak Newton 25 December 1642 – 20 March 1727

10 najpiękniejszych doświadczeń • • • 1. Pomiar Eratostenesa (ok. roku 230 p. n. e. ) – pomiar obwodu Ziemi 2. Eksperyment Galileusza (rok 1600) – spadek swobodny ciał o różnej masie 3. Eksperyment Galileusza (rok 1600) – obserwacja ruchu ciał staczających się z równi pochyłej 4. Eksperyment Newtona (lata 1665 -1666) – rozszczepienie światła za pomocą pryzmatu 5. Eksperyment Cavendisha (rok 1798) – wyznaczenie stałej grawitacji G za pomocą wagi skręceń 6. Doświadczenie Younga (rok 1801) – interferencja światła na dwóch szczelinach 7. Wahadło Foucaulta (rok 1851) – doświadczalne potwierdzenie ruchu obrotowego Ziemi 8. Doświadczenie Millikana (rok 1909) – wyznaczenie ładunku elektronu za pomocą spadającej w polu elektrycznym kropli oleju 9. Eksperyment Rutherforda (rok 1911) – odkrycie jądra atomowego 10. Doświadczenie Davissona i Germera (rok 1927) – dyfrakcja elektronów na podwójnej szczelinie