Fizyka dwa potwory ruch jednostajny jednostajnie przyspieszony Grzegorz

Fizyka – dwa „potwory”: ruch jednostajny jednostajnie przyspieszony Grzegorz Karwasz Zakład Dydaktyki Fizyki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Dydaktyka Fizyki: Kinematyka (1) i

„Ruch jednostajny” Ruch jednostajny to taki, w którym prędkość pozostaje stała. Prędkość jest wektorem, czyli ma nie tylko wartość, ale i kierunek. Ale, co to jest prędkość?

„Prędkość” 1) 2) 3) 4) „Prędkość jest to droga przebyta w jednostce czasu. ” v=s/t (velocita’, strada, tempo) Słowa nowe: droga, jednostka, czas, no i, prędkość

Prędkość jest to… Prędkość, jest to wartość, którą wskazuje „prędkościomierz” w samochodzie twojego taty (lub mamy) Tu jest to 120 km/h Oznacza to, że jadąc cały czas z tą prędkością, przejedziemy trasę z Gdańska do Torunia (120 km) w ciągu godziny

Prędkość (średnia) 120 km/h oznacza również, że w ciągu minuty samochód przejeżdża 2 km (120 km/60 min = 2 km/min lub też, że słupki stojące na autostradzie co 100 metrów, samochód mija co 3 sekundy

Ruch jednostajny, to na przykład… Ruch puszczonej swobodnie kuli w bowlingu (w przybliżeniu) Kręgielnia, Gdańsk, Stare Miasto

Ruch jednostajny, to na przykład: Ruch kamienia po lodzie w curlingu Source: Internet, sorry for not remembering (Finland games? )

Ruch jednostajny to, na przykład… ruchome schody w Reggio Calabrii (Sycylia) drewniane zwierzaki na rynku w Berlinie albo i samo „człapanie” ludzi na chodniku Foto: Maria Karwasz

Ruch jednostajny, po linii prostej, to też wznoszenie się jumbo-jeta (nad Tokyo)

Ruch jednostajny, to na przykład lot skoczka spadochronowego, z otwartym spadochronem (w przybliżeniu) Felix Baumgartner, Red Bull, 2012 10: 53 lub spadek kawałka papieru w powietrzu

Ruch jednostajny to, na przykład… Przesuwanie się bąbelka powietrza w rurce z olejem

Ruch jednostajny to, na przykład… Zsuwanie się magnesu po miedzianej równi

Ruch jednostajny to, na przykład… Zsuwanie się magnesu po miedzianej równi (gdyż siła „oporu indukcyjnego” jest proporcjonalna do prędkości ruchu)

Ruch jednostajny to, na przykład… Ruch pęcherzyka w wodzie gazowanej (w dużym przybliżeniu) Questacom, Canberra Science Museum, Londyn Foto: Maria Karwasz

Ruch jednostajny to, na przykład… Lot dwóch sond Voyager, na krańcach Układu Słonecznego https: //voyager. jpl. nasa. gov

Jak szybko leci Voyager? „Pomiar” co minutę: https: //voyager. jpl. nasa. gov/where/index. html 1016 km 2033 km czyli 1016 km/60 s = 16, 9 km/s Ale prawdę mówiąc, sonda spowalnia – jak kamień rzucony bardzo wysoko w górę: zatrzyma się z mniej więcej 1000 lat

Ruch przyspieszony, to na przykład Spadek kamienia, puszczonego z krzywej wieży w Pizie

Spuszczony kamień przyspiesza, ale trudno to zauważyć „gołym okiem”.

Ruch przyspieszony, to na przykład Staczanie się kulki po pochyłej belce („równi pochyłej”)

Galileo: „Ale to stwierdzenie…” Odległości między dzwonkami mają się jak 1: 3: 5: 7: 9

Ruch przyspieszony, to na przykład Spadek chmury atomów, puszczonych z magnetycznej pułapki w SNS w Pizie 1 3 5 7 9 Cortesy: prof. E. Arimondo Muzeum Nauki, Daejon, foto MK

Innymi słowy, Najprostszy rodzaj ruchu, to toczenie się kulki po poziomym stole Prędkość pozostaje niezmienna Ruch nazywa się jednostajny

Innymi słowy, Ruch przyspieszony, to toczenie się kulki po pochyłym stole (=jakby spadek, ale wolniejszy) Prędkość rośnie, w sposób jednostajny: np. w ciagu 1 sekundy o 1 m/s. Ruch nazywa się jednostajnie przyspieszony

Zmieniając pochylenie równi, możemy niejako „rozcieńczać” grawitację: od poziomej równi (kulka nie przyspiesza) przez równię niewiele pochyloną, itd. aż do spadku pionowo w dół Questacom, Canberra, foto Maria Karwasz

Bez tarcia, ruch byłby nieskończony Drewniany ludzik na równi nie przyspiesza, bo istnieje tarcie „sanki” zatrzymują się, bo istnieje tarcie, itd. Berlin, Potsdamer Platz, 2005, foto Maria Karwasz

Ba! Jednostajny ruch, na przykład, pęcherzyka powietrza w oleju skoczka spadochronowego spadających liści → to skutek oporów (cieczy, powietrza) → bez oporów, ruch byłby przyspieszony Lago di Cei, Trentino, foto Maria Karwasz

W ruchu jednostajnym… (1) W ruchu jednostajnym, prędkość jest cały czas taka sama, a drogi przybywa równomiernie. (2) W ruchu jednostajnie przyspieszonym, to prędkość rośnie jednostajnie. Jak przybywa drogi w ruchu jednostajnie przyspieszonym, opisujemy w artykule „Skąd się bierze ½ we wzorze ½ at 2” w Fizyce w Szkole, nr 1/2016

A wymyślił to Galilei (1564 -1642): matematyk, astronom, fizyk Fizyka zeszła z nieba na ziemię, po równi pochyłej Galileusza E. M. Rogers, Fizyka dla dociekliwych, Oxford 1960, PWN 1972

Więcej m. in. w: G. Karwasz, M. Sadowska, K. Rochowicz, Toruński poręcznik do fizyki. I Mechanika. Wydawnictwo Naukowe UMK, 2010 G. Karwasz, Skąd się bierze ½ we wzorze ½ at 2?

Fizyka – kinematyka, czyli nauka o ruchu: ruch jednostajny i jednostajnie przyspieszony Koncepcja i realizacja: prof. dr hab. Grzegorz Karwasz Realizacja multimediów: mgr Krzysztof Służewski, mgr Maria Karwasz Współpraca: dr Andrzej Karbowski Realizacja nagrania: inż. Jacek Janiuk (CNT UMK) © G. Karwasz & ZDF UMK (2017) Dziękuję za uwagę!