FINconsult BUDETSKA INSPEKCIJA NOVI OBLIK KONTROLE NAD UTROKOM

FINconsult BUDŽETSKA INSPEKCIJA - NOVI OBLIK KONTROLE NAD UTROŠKOM JAVNIH SREDSTAVA - STANJE I MOGUĆNOSTI- Zineta Habul, dipl. ecc. , Sanela Sabitović, dipl. ecc. , Indijana Salihović, dipl. ecc. Fojnica, 25. i 26. april 2014.

FINconsult SADRŽAJ • pojam budžetskog nadzora, • odnos budžetske inspekcije, interne revizije i finansijskog upravljanja i kontrola, • zakonodavni okvir i način uspostavljanja • subjekti nadzora, • ciljevi budžetskog nadzora, • postupak budžetskog nadzora, • najčešće nepravilnosti uočene obavljanjem inspekcijske kontrole • nalaganje mjera za otklanjanje nepravilnosti, • kaznene odredbe propisane Zakonom o budžetima u FBi. H

Budžetski nadzor - kontrola utroška javnih sredstava FINconsult Zakonom o budžetima u FBi. H usvojenim 2013. godine postavljena su temeljna pravila: • planiranja, izrade, donošenja i izvršenja budžeta Federacije Bi. H, budžeta kantona, gradova i općina i finansijskih planova vanbudžetskh fondova, budžetski principi, pravila fiskalne odgovornosti, računovodstvo i izvještavanje, • nadzor i revizija budžeta i budžetskih korisnika, • kaznene odredbe Budžetski nadzor je inspekcijski nadzor, koji se provodi po postupku inspekcijske kontrole zakonitosti, pravovremenosti i namjenskog korištenja budžetskih sredstava, na osnovu kojeg se nalažu mjere za otklanjanje utvrđenih nezakonitosti i nepravilnosti.

FINconsult PIFC i budžetska inspekcija Interna revizija PIFC (Public Internal Financial Control) FUK –Finansijsko upravljanje i kontrola CHJ – Centralna harmonizacijska jedinica Budžetski nadzor Budžetska inspekcija

FINconsult Interna revizija Budžetska inspekcija Preventivno djelovanje Preventivno i naknadno djelovanje Godišnji plan rada Nalog, zahtjev, prijava Procjenjivanje usklađenosti, primjene i efikasnosti sistema internih kontrola Utvrđivanje konkretne povrede propisa Davanje preporuka i praćenje realizacije datih preporuka Nalaganje mjera, podnošenje zahtjeva za pokretanje prekršajnih i krivičnih postupaka

Zakonodavni okvir i način uspostavljanja budžetske inspekcije FINconsult • Državni nivo - nije posebno regulisan okvir za uspostavu i funkcionisanje budžetske inspekcije • Entitetski nivo ü Republika Srpska - oblast budžetskog nadzora uređena: 1. Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske i 2. Pravilnikom o načinu rada budžetske inspekcije ü Federacija Bosne i Hercegovine - oblast budžetskog nadzora uređena: 1. Zakonom o budžetima u FBi. H i 2. Uredbom o budžetskom nadzoru u FBi. H

FINconsult Subjekti nadzora Subjekte nadzora kod kojih se vrši budžetska inspekcija možemo svrstati u sljedeće skupine: • direktni korisnici budžetskih sredstava • indirektni korisnici budžetskih sredstava • korisnici kreditnih sredstava za koje je Fedracija Bi. H, kanton, grad, općina ili vanbudžetski fond izdao garanciju

FINconsult • Direktni korisnici - korisnici koji su kao takvi uvršteni u budžete Federacije Bosne i Hercegovine, kantona, gradova i općina kao budžetski korisnici, odnosno koji su uvršteni u registre budžetskih korisnika koji se vode u Federalnom ministarstvu finansija, kantonalnim ministarstvima finansija i službama za finansije gradova/općina i vanbudžetski fondovi • Indirektni korisnici - sva pravna i fizička lica koja su korisnici javnih budžetskih sredstava za dio sredstava koji im je po bilo kojem osnovu transferisan iz budžeta Federacije Bi. H, kantona, gradova i općina i vanbudžetskih fondova (organizacije i udruženja, javna preduzeća, javne ustanove, preduzeća u privatnom vlasništvu, fizička lica i drugi korisnici budžetskih sredstava bilo kojeg nivoa). • Korisnici kreditnih sredstava za koje je Fedracija Bi. H, kanton, grad, općina ili vanbudžetski fond izdao garanciju za dio sredstava koji je obezbjeđen garancijom Fedracije Bi. H, kantona, grada, općine ili vanbudžetskog fonda.

Ciljevi budžetskog nadzora FINconsult ü utvrđivanje da li se budžetska sredstva koriste zakonito, namjenski i blagovremeno, ü poduzimanje korektivnih mjera radi zaustavljanja nepravilnosti i prevara kao što su zloupotreba budžetskih sredstava, pogrešno planiranje i upravljanje sredstvima, ü poduzimanje mjera za sprečavanje nastanka štetnih posljedica u budžetu kao i mjera za otklanjanje štete nanesene budžetu, ü provjera pravilnosti postupanja budžetskih korisnika u primjeni zakona i drugih na zakonu donesenih propisa i akata, ü prikupljanje pouzdanih i vjerodostojnih finansijskih i drugih podataka, te pravovremeno dostavljanje nadležnim organima

FINconsult Postupak budžetskog nadzora • • • nalog za obavljanje inspekcijske kontrole pismena obavijest o otpočinjanju inspekcijske kontrole zapisnik o inspekcijskoj kontroli primjedbe subjekta nadzora na nalaze iz zapisnika rješenje kojim se nalažu mjere i određuje rok za otklanjanje utvrđenih nepravilnosti ili nezakonitosti • žalba ministru finansija na rješenje • prijava nadležnim organima • izvještavanje

FINconsult Najčešće nepravilnosti utvrđene provođenjem inspekcijske kontrole Vrste nepravilnosti: • nepravilnost za koju nisu propisane prekršajne odredbe, • nepravilnost koja ima obilježje prekršaja, • sumnja na krivično djelo

FINconsult Najčešće nepravilnosti utvrđene kod subjekata budžetskog nadzora: • Realizacija sredstava nije u skladu sa zaključenim ugovorima (u dijelu: rok realizacije, rok početka realizacije, način finansiranja, usklađenost sa projektnom dokumentacijom, obezbjeđenje garancija, vršenje nadzora i sl. ); • Nepravilnosti u postupcima provođenja procedura javnih nabavki (neadekvatan postupak, nekompletna dokumentacija, neblagovremeno zaključivanje ugovora i sl. ); • Nedovoljno dokumentovane poslovne transakcije i neadekvatna kontrola računovodstvene isprave; • Stvaranje obaveza iznad visine sredstava odobrenih u posebnom dijelu budžeta; • Stvaranje obaveza iznad visine odobrene operativnim planom; • Nenamjenski utrošak sredstava i drugo.

FINconsult Poduzimanje mjera u cilju otklanjanja nepravilnosti ili nezakonitosti Korektivne mjere (mjere za otklanjanje nepravilnosti i nezakonitosti – zapisnik, rješenje) Represivne mjere (kaznene mjere - zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka, prijava nadležnom tužilaštvu zbog sumnje na postojanje krivičnog Preventivne djela) mjere (upozoravanje, ukazivanje , nalaganje otklanjanja uzroka mogućeg nastanka štetnih posljedica – zapisnik, rješenje)

FINconsult Mjere za otklanjanje nepravilnosti i nezakonitosti 1. Zabrana raspolaganja dodijeljenim budžetskim sredstvima dok se utvrđene nepravilnosti ne otklone, 2. Povrat nenamjenski utrošenih sredstava ili dijela sredstava koja nisu utrošena u odobrene namjene, 3. Usvajanje ili izmjene internih propisa/akata subjekta nadzora u slučaju neusklađenosti postupanja sa propisima, 4. Podnošenje zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka sa dokazima u prilogu (u slučaju kada je počinjen prekršaj), 5. Proslijeđivanje prijave nadležnom tužilaštvu sa dokazima u prilogu kod sumnje na postojanje krivičnog djela, 6. Druge mjere za koje je budžetski inspektor ovlašten zakonom ili drugim propisom.

Kaznene odredbe propisane Zakonom o budžetima u FBi. H Novčanom kaznom u iznosu od 3. 000 KM do 20. 000 KM biti će kažnjeno za prekršaj odgovorno lice budžetskog korisnika, odgovorno lice vanbudžetskog fonda, nosilac izvršne vlasti kantona, grada ili općine, nadležan za budžet ili drugo odgovorno lice ako: FINconsult • ne uspostavi i ne vodi registar budžetskih korisnika, član 3. Zakona, • izradi prijedlog finansijskog plana suprotno odredbama Zakona, čl. 12. , 13. , 14. , 19. , 20. , 21. , 22. i 27. , • do 1. marta tekuće godine Ministarstvu finansija ne dostavi prijedlog prioriteta za izradu DOB-a za narednu godinu, član 15. Zakona, • do 15. augusta tekuće godine Ministarstvu finansija ne dostavi sve budžetske zahtjeve za narednu godinu, čl. 15. i 20. Zakona, • ne popuni izjavu o fiskalnoj odgovornosti i ne dostavi je nadležnom ministarstvu, član 44. Zakona, • izvrši isplatu mjesečnih novčanih naknada korisnicima prava u visini iznad iznosa planiranih sredstava u budžetu za te namjene, član 54. Zakona,

• ne primjenjuje sistem budžetskog računovodstva na način propisan ovim zakonom, čl. od 73. do 76. ovog zakona, FINconsult • ne osigura postojanje sistema interne kontrole u skladu sa međunarodnim standardima interne kontrole, član 86. ovog zakona, • ne podnosi periodične finansijske izvještaje, član 90. ovog zakona, • ne podnese konsolidovani periodični izvještaj o izvršenju budžeta za prethodnu fiskalnu godinu, član 92. ovog zakona, • ne podnese konsolidovani godišnji izvještaj o izvršenju budžeta za prethodnu fiskalnu godinu, član 95. ovog zakona.

Novčanom kaznom u iznosu od 5. 000 KM do 20. 000 KM bit će kažnjeno za prekršaj odgovorno lice ako: FINconsult • odobri preuzimanje obaveza na teret budžeta tekuće godine suprotno namjeni i visini utvrđenoj u posebnom dijelu budžeta, član 6. Zakona, • u periodu privremenog finansiranja poveća broj zaposlenih u odnosu na stanje 31. decembra prethodne godine ili započne nove ili proširene programe i aktivnosti, član 35. Zakona, • stvori obaveze iznad iznosa odobrenog operativnog budžeta putem operativnih planova za tog budžetskog korisnika • postupak zaduženja provedu suprotno čl. od 67. do 70. Zakona, • ne omogući nesmetano vršenje budžetskog nadzora, odbije učestvovati u postupku nadzora ili na zahtjev inspektora budžetskog nadzora odbije dati na uvid svu potrebnu dokumentaciju, član 83. Zakona.

FINconsult HVALA NA PAŽNJI