Filary ONZowskiego systemu ochrony praw czowieka Mgr Przemysaw

Filary ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka Mgr Przemysław Mazurek Katedra Prawa Konstytucyjnego Rok akademicki 2016/2017 Slajdy podlegają ochronie prawnej

Filary ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka wiadomości ogólne • Filary ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka są zawarte w: - Karcie Narodów Zjednoczonych Organami ONZ są: - Zgromadzenie Ogólne - Rada Bezpieczeństwa - Rada Gospodarcza i Społeczna - Rada Powiernicza - Sekretariat - Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości z siedzibą w Hadze

• Organy wyspecjalizowane w ochronie praw człowieka: - Rada Praw Człowieka (do 2006 roku Komisja Praw Człowieka ONZ) - Urząd Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka - Urząd Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców - Komitet Praw Człowieka Liczne organizacje działające w strukturach ONZ min. - UNESCO - WHO - FAO

Rada Praw Człowieka (do 2006 roku Komisja Praw Człowieka ONZ) • organ pomocniczy Zgromadzenia Ogólnego ONZ działający od 2006 roku • Zadania Rady: • promowanie poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności, • forum dialogu i współpracy.

Rada Praw Człowieka skład i kadencja • Członkostwo w Radzie otwarte jest dla wszystkich państw – członków ONZ. • Organ ten składa się z 47 członków, wybieranych w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów Zgromadzenia Ogólnego ONZ. • Kadencja Rady trwa 3 lata, przy czym każdego roku odnawiana jest 1/3 jej składu. • Rada w ciągu roku powinna odbywać nie mniej niż 3 sesje (sesje zwyczajne), których łączna długość powinna wynosić nie mniej niż 10 tygodni. Na prośbę członka Rady, przy poparciu 1/3 jej składu, możliwe jest też zwołanie tzw. sesji nadzwyczajnej.

Rada Praw Człowieka Kompetencje • Jednym z głównych zadań Rady jest reagowanie na pojawiające się na świecie naruszenia praw człowieka. • W takich sytuacjach może ona kierować pytania i zalecenia do państw łamiących prawo.

Rada Praw Człowieka Kompetencje • Rada przejęła mechanizmy ochronne praw człowieka: • procedury specjalne (tzw. mandaty krajowe i tematyczne) czy • poufna procedura skargowa. Prace w ramach poszczególnych procedur i innych kompetencji Rady opierają się na tzw. grupach roboczych (Working Groups) zajmujących się wybranymi, przekazanymi im zagadnieniami.

Rada Praw Człowieka Kompetencje • Nowym mechanizmem ochronnym jest tzw. powszechny przegląd okresowy (Universal Periodic Review) służący kontroli przestrzegania praw człowieka w poszczególnych krajach. • Mechanizmowi temu podlegają wszystkie państwa członkowskie ONZ. • Raz do roku, Rada składa sprawozdanie ze swej działalności Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ.

Komitet Praw Człowieka • organ kontrolny powołany na mocy artykułu 28 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych z 16 grudnia 1966 roku. • Jego celem jest monitorowanie przestrzegania postanowień Paktu oraz jego dwóch Protokołów Fakultatywnych.

Komitet Praw Człowieka skład • składa się z 18 niezależnych ekspertów o wysokim poziomie moralnym i uznanej kompetencji w dziedzinie praw człowieka, przy czym wskazane jest (choć nie wymagane) by przynajmniej część z członków Komitetu miała doświadczenie prawnicze. Osoby te wybierane są w tajnym głosowaniu przez państwa, które ratyfikowały Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, spośród zgłoszonych przez siebie kandydatów. Kadencja członków Komitetu trwa 4 lata, przy czym połowa składu jest odnawiana co dwa lata. Możliwa jest reelekcja tej samej osoby. • Komitet zbiera się 3 razy w roku, na sesje trwające około 3 tygodni. W marcu odbywają się one w siedzibie głównej Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, w lipcu i listopadzie w siedzibie ONZ w Genewie. W razie potrzeby możliwe jest zwoływanie sesji nadzwyczajnych.

Komitet Praw Człowieka Kadencja • Kadencja członków Komitetu trwa 4 lata, przy czym połowa składu jest odnawiana co dwa lata. • Możliwa jest reelekcja tej samej osoby. • Komitet zbiera się 3 razy w roku, na sesje trwające około 3 tygodni. W marcu odbywają się one w siedzibie głównej Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, • w lipcu i listopadzie w siedzibie ONZ w Genewie. • W razie potrzeby możliwe jest zwoływanie sesji nadzwyczajnych.

Komitet Praw Człowieka zadania • Obywatele państw-stron Paktu, które ratyfikowały dodatkowo Pierwszy Protokół Fakultatywny, mają możliwość składania skarg indywidualnych o naruszenie postanowień Paktu do Komitetu Praw Człowieka. • może rozpatrywać także skargi państw-stron zarzucające innym państwom-stronom łamanie Paktu zgodnie z art. 41 (skarga międzypaństwowa), jednak w praktyce państwa nie korzystają z tej możliwości. • przyjmowanie i rozpatrywanie sprawozdań przedkładanych przez państwa-strony Paktu na temat ochrony praw człowieka na ich terytorium

Komitet Praw Człowieka zadania • wydaje tzw. Uwagi Ogólne do poszczególnych artykułów Paktu, w których wskazuje jak artykuły te powinny być interpretowane przez państwa oraz w jaki sposób należy je realizować w ramach krajowych porządków prawnych. • Raz w roku Komitet składa sprawozdanie ze swojej działalności Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ, za pośrednictwem Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ.

Stały Międzynarodowy Trybunał Karny • Stały Międzynarodowy Trybunał Karny z siedzibą w Hadze jest międzynarodowym organem sądowniczym utworzonym na mocy Traktatu Rzymskiego, przyjętego na Konferencji Dyplomatycznej Narodów Zjednoczonych w Rzymie, która odbyła się w dniach od 15 czerwca � 17 lipca 1998 r. • Wzięli w niej udział przedstawiciele 160 państw ze wszystkich regionów świata.

Stały Międzynarodowy Trybunał Karny skład i powołanie sędziego • W Trybunale zasiada 18 sędziów wybieranych w tajnym głosowaniu przez państwa, które poddały się jurysdykcji Trybunału. • Każde z państw może przedstawić dwie kandydatury sędziów �psób o wysokich walorach moralnych, posiadających najwyższe kwalifikacje sędziowskie, doświadczenie w sądzeniu spraw karnych oraz cieszących się uznaniem w dziedzinie prawa międzynarodowego.

Stały Międzynarodowy Trybunał Karny organy • Wydział Przygotowawczy • Wydział Orzekający • Wydział Odwoławczy • Urząd Prokuratora • Prezydium • Sekretariat.

Stały Międzynarodowy Trybunał Karny orzecznictwo i jurysdykcja • Funkcję orzeczniczą w ramach wydziału spełniają poszczególne Izby. • Jurysdykcja Trybunału, zgodnie ze Statutem, obejmuje przypadki ludobójstwa, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. • Obecnie trwają działania nad przygotowywaniem dokumentów umożliwiających karanie zbrodni agresji przez Trybunał. • Decyzja w tej sprawie zapadnie po 1 stycznia 2017 r.