Fiilin en temel zellii o eylemi yapan bir
� Fiilin en temel özelliği; o eylemi yapan bir kişisinin ve yapılma zamanının bulunmasıdır. Yani işin kim tarafından ve ne zaman yapılmış olduğunu belirtmesidir. � Bir fiilin kip ve şahıs ile ifade edilmiş haline “çekimli fiil” denir. Peki, bir fiile çekimli fiil diyebilmemiz için gerekli olan şeyler nelerdir?
� Fiil kök ya da gövdesi + Kip eki +Şahıs Eki = Çekimli fiil � Oku + yor + um = Çekimli fiil � Kurut + acak + sın = Çekimli fiil � Bak + ar + ız = Çekimli fiil � Gel + meli + ler = Çekimli fiil
� Çekimli fiil, zamana ve şahsa bağlanmış bir hareketi karşılayan kelimedir. Zamanı ve şahsı sağlayan unsurlar da kip ve şahıs ekleridir.
ŞAHIS EKLERİ � Şahıs ekleri, eylemin hangi şahıslar tarafından yapıldığını gösterir. Türkçede ben sen, o biz, siz onlar olmak üzere altı şahıs vardır. Fiillerin bu şahıslara göre çekimlenmesini sağlayan şahıs ekleri şunlardır: � Tekil Şahıs Eki; Ben / -m, -ım, -im, -um, -üm � Tekil Şahıs Eki; Sen / -n, -(s)ın, -(s)in, -(s)un, (s)ün � Tekil Şahıs Eki; O/ -eki yoktur� Çoğul Şahıs Eki; Biz / -ız, -iz, -uz, -üz, -k � Çoğul Şahıs Eki; Siz / -(s)ınız, -(s)iniz, -(s)unuz, -(s)ünüz � Çoğul Şahıs Eki; Onlar / -lar, -ler
� Görmeli – (y) – im � Görmeli – sin � Görmeli – (y) – iz � Görmeli – siniz � Görmeli – ler � NOT: Fiillerin teklik üçüncü şahıs çekiminde şahıs eki yoktur, ancak yine de teklik üçüncü şahıs ifadesi taşırlar.
- Slides: 5