Fibrinolizis Prof Dr Asuman Glgeli Fibrinolisiz hemostaz ile

Fibrinolizis Prof. Dr. Asuman Gölgeli

Fibrinolisiz hemostaz ile denge içinde çalışır. Hasarlanan endotel Plazminojen ve Doku plasminojen aktivatorlerini salar, her ikiside fibrin yüzeyine tutunurlar

Fibrinolizis faktörleri • Hageman faktör (fak. XII) fragmanları • Ürokinaz • Doku plazminojen aktivatörleri

Lokal kalması gerekir • Fibrine adsorbe olan plazminojen doku plazminojen aktivatörü tarafından daha iyi şekilde aktive olur • Dolaşıma geçen plazmin alfa 2 -plazmin inhibitörleri tarafından inhibe edilir • Endotelden plazminojen aktivatör inhibitörleri salınır

FİBRİNOLİZİS Normal kan akımını daraltacak bir pıhtı oluşumunu engellemek için Fibrinolitik sistem vardır

Fizyolojik aktivatörler • Doku tipi plazminojen aktivatörleri (normal dokular, endotel hücre kültürleri, malign hücre serilerinde, rekombinant DNA tekniği kullanılarak elde edilir) • Ürokinaza benzer plazminojen aktivatörleri (plazma, idrar ve hücre kültürlerinden elde edilir)

Aktivatör düzeyi artar Endotel hücresi; • Trombin • Egzersiz • Venöz staz ile uyarılınca plazma düzeyleri artar (fibrin varlığında enzimatik etkileri çok yüksek)

Ürokinaz plazminojen aktivatörleri • • Fibrine bağlı plazminojeni aktifleştirir Böbrek hücrelerinden salgılanır İdrara geçer Ekstrarenal toplayıcı sistemlerdeki pıhtının çözünmesine yardımcı

Fibrin ağıda • • • Fibrin Fak. I (Fibrinojen) Fak. VIII Fak. II (Protrombin) Fak. XII

İntrinsik aktivatörler • Fak. XIIa. . . Plazmin oluşumunu hızlandırır • Kallikrein ürokinaz aktivatörlerini daha aktif hale çevirir • Prekallikrein. . . . kallikreine (Fak. XIIa etkisi ile) çevrilir • Fak. XII eksikliğinde ölüm nedeni pulmoner emboli

Fibrinolizis inhibitörleri • Antitrombin III (plazmini inh. Eder) • Alfa 2 -antiplazmin • Plazminojen aktivatör inhibitörleri (PAI-1 ve PAI-2)

PAI • PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır, glikoprotein • PAI-2: Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.

Aşırı kanamaya bağlı durumlar • K Vit. Eksikliği • Hemofili • Trombositopeni

K Vit • Eksikliğinde (F. II, F. VII, F. IX, F. X sentezi azalır) • Eksikliğinde kanama eğilimi artar • Yağda çözünür • Barsak bakterileri sentezler • Yetersiz safra emilimini azltır • Ameliyat öncesi enj. Yapılır, aşırı kanama önlenir

Hemofili • • Erkeklerde daha çok Kalıtsal Kanama eğilimli hastalık % 85 hemofili A (F. VIII eksk) % 15 Hemofili B (F. IX eksik) X kromozomda faktöre özgü gen kotlama hatası Kadınlar taşıyıcı

Antihemofilik faktör (F. VIII) eksikliği • Küçük komponent eksikse; hemofili A gelişir • Büyük komponent eksikse; von Willebrand hastalığı

Trombositopeni • • • Dolaşımda trombosit azlığı Kanama eğilimi çok Trombosit sayısı 50 000/mm 3 kan Rıhtı retraksiyonu bozulmuş İdiyopatik trombositopeni: otoimmun hastalık Trombositopenik purpura: sayı normal, morfoloji ve fonksiyon anormal • Tedavileri: dalağın çıkarılması, kan transfüzyonu

PAI • PAI-1: trombosit ve endotel hücresinden salınır, glikoprotein • PAI-2: Makrofaj ve plasentada bulunur, normalde plazmada yok, gebeliğin son aylarında oluşur.

Trombus • Damarda oluşan anormal pıhtı • Serbest dolaşan pıhtı: emboli • Sol kalp ve büyük arter kaynaklı ise. Beyin, böbrek ve diğer sistemik arter ve arteriyolleri tıkar • Sağ kalp ve venöz sistem kaynaklı ise: pulmoner arter embolisi, AC embolisi

Trombo-emboli nedeni • Damar endotel yüzeyinin bozulması: arteriyoskleroz, enfeksiyon, travma • Kan akımının yavaşlaması: immobilizasyon hastası, venöz dönüşün yavaşlaması

Antikoagülanlar • İn vivo antikoagülanlar: Heparin Warfarin • İn vitro antikoagülanlar: Sitratlar Oksalatlar EDTA Sequestrene heparin Silikonize cam

Heparin • • Antitrombin III ü aktive eder Hayvan dokusundan elde edilir Etki 3 -4 saat 0. 5 -1 mg/kg i. v. Pıhtılaşma süresini 30 dk çıkarır (normali 6 dk. ) Kandaki heparinazı yıkar Yüksek dozda kanama m. g. , protamin verilir heparin bağlanır

Warfarin • • Kumarin türevi İ. v uygulanır K Vit. Etkisini bloke eder KC de K. Vit bağımlı antikoagülan yapımı engellenir • 12 saat sonra koagülan aktivite % 50 azalır • 24 saat sonra % 20 sine düşer

Plazmin inhibitörleri • Antitrombin III • Alfa-antiplazmin

Protein C • F. Va ve F. VIIa nın inaktivasyonunu sağlar • damar endotelinde bulunur • E-coli basili protein. C eksikliğine neden olur, basil şoku m. g. Trombus oluşur • Plazminojen aktivatörleri, tromboplastin verilir • Doğuştan eksikse bebek ölü doğar

Koagülasyonun sınırlandırılması • Hasarlı bölgenin periferinde hızlı kan akımı ile aktif koagülasyon faktörlerinin uzaklaştırılması • Aktif koagülasyon faktörlerinin plazma inhibitörleri ile • Fibrinolizis ile travma bölgesinde sınırlandırılır