FEN VE TEKNOLOJ MADDENN TANECKL YAPISI FEN VE

FEN VE TEKNOLOJİ MADDENİN TANECİKLİ YAPISI

FEN VE TEKNOLOJİ Maddenin Tanecikli Yapısı

FEN VE TEKNOLOJİ Maddenin Tanımı § Kütlesi olan ve boşlukta yer kaplayan her şeye madde denir.

FEN VE TEKNOLOJİ Cisim nedir? § Maddenin şekil almış halidir.

FEN VE TEKNOLOJİ Maddenin Halleri § Maddeler doğada 3 halde bulunur: § Katı maddeler § Sıvı maddeler § Gaz maddeler

FEN VE TEKNOLOJİ Katı Maddeler § Belirli bir şekli olan, sıkıştırılamayan fakat genleşebilen maddelere katı madde denir. § Katı maddenin tanecikleri hareketsizdir.

FEN VE TEKNOLOJİ Sıvı Maddeler § Belirli bir şekli olmayan fakat bulunduğu kabın şeklini alan sıkıştırılamayan ama genleşebilen akışkan maddelere sıvı maddeler denir.

FEN VE TEKNOLOJİ Gaz Maddeler § Belirli bir şekli olmayan fakat bulunduğu kabın şeklini alan sıkıştırılabilen ve genleşebilen uçucu maddelere gaz maddeler denir. Gaz maddeler kapalı kaplarda bulundurulmalıdırlar.

FEN VE TEKNOLOJİ Maddelerin Sıkışma Özelliği § Tanecikleri arasında boşluk olan maddeler kuvvet etkisi ile sıkıştırılabilir. Bu maddeler ise sadece gaz Kuvvet maddeleridir. Kuvvet

FEN VE TEKNOLOJİ Maddelerin Genleşme Özelliği § Katı, Sıvı ve Gaz taneciklerinin sıcaklık arttıkça hareketleri hızlanır. Bu durumda kapladıkları yer artar. § Genleşme ile termometre, uçan balon gibi aletler yapılmıştır.

FEN VE TEKNOLOJİ Maddelerin Özellikleri Katı Sıkışma Sıvı Sıkıştırılamaz Gaz Sıkıştırılır Genleşme Genleşir Öteleme Yapmaz Yapar Yok Vardır Yoktur Tanecik arası boşluk Belirli şekil

FEN VE TEKNOLOJİ Maddelerin görülebilen hissedilebilen özelikleri § RENK § SAYDAMLIK VE OPAKLIK § KOKU TAD § SERTLİK YUMUŞAKLIK

FEN VE TEKNOLOJİ Maddenin ORTAK özellikleri § KÜTLE § HACİM § EYLEMSİZLİK § ELEKTRİKLİ YAPI BU ÖZELLİKLER MADDE MİKTARINA GÖRE DEĞİŞİRLER

FEN VE TEKNOLOJİ MADDE KATI SIVI GAZ TANECİKLİ BOŞLUK ÇOK AZ BİRAZ BOŞLUK VAR BOŞLUKLAR ÇOK

FEN VE TEKNOLOJİ Çok sayıda aynı çeşit atomların bir araya gelerek oluşturduğu maddeye ELEMENT denir. Elementlerdeki atomlar tek çeşittir. Elementler saf maddelerdir.

FEN VE TEKNOLOJİ Hidrojen, oksijen, iyot gibi bazı elementler kümeler halinde bulunur. Bu atom kümelerine MOLEKÜL denir.

FEN VE TEKNOLOJİ Moleküller iki atomdan oluştuğu gibi çok fazla sayı da atomdan da oluşur Bazı moleküller tek çeşit atomdan oluşurken; bazı moleküller farklı çeşit atomlardan oluşur. Molekülleri oluşturan farklı çeşitteki atomların büyükleri ve özellikleri de birbirinden farklıdır.

FEN VE TEKNOLOJİ MOLEKÜLLER BASİT YAPILI MOLEKÜLLER ( AZ SAYIDA ATOM) KARMAŞIK YAPILI MOLEKÜLLER (ÇOK SAYIDA ATOM)

FEN VE TEKNOLOJİ BİLEŞİK İki yada daha fazla çeşitte element atomlarının bir araya gelerek oluşturdukları yeni saf maddeye denir. Bileşiği oluşturan elementler kendi özeliklerini kaybeder.

FEN VE TEKNOLOJİ MADDEDEKİ DEĞİŞİMLER FİZİKSEL DEĞİŞİM KİMYASAL DEĞİŞİM

FEN VE TEKNOLOJİ § Fiziksel özellikler § Maddenin bir başka maddeye dönüşmeksizin gözlenebilen ve ölçülebilen dış görünüşü ile ilgili özellikleridir. § Maddenin rengi, kokusu, tadı, çözünürlüğü, sertliği, hacmi, ısı ve elektrik iletkenliği v. b. özelliklerdir

• • • FEN VE TEKNOLOJİ fiziksel değişimler Kömürün toz haline gelmesi Demirin tel ve levha haline gelmesi Kağıdın yırtılması Suyun buharlaşması Şekerin suda çözünmesi *** Bu olaylar sonunda maddenin iç yapısında değişme olmaz. *** Bütün hal değiştirme olayları fiziksel

FEN VE TEKNOLOJİ § Kimyasal özellikleri § Maddenin maddeler ile birleşerek yeni madde oluşturabilme kapasitesidir. § Bir maddenin başka madde ile etkileşmesi veya etkileşmemesi, onun kimyasal yapısı ile ilgili özelliklerdendir. § Yanıcı olup olmaması, asidik ya da bazik olması, suyla reaksiyona girip girmemesi kimyasal özelliklere örnek verilebilir.

FEN VE TEKNOLOJİ SAF (ARI) MADDELER § Tek tür tanecikten oluşan maddelere saf madde denir atomlar moleküller

FEN VE TEKNOLOJİ § Aynı cins atomlardan oluşmuş saf maddelere Element denir. Sembollerle ifade edilirler. H: HİDROJEN O: OKSİJEN C: KARBON Fe: DEMİR

FEN VE TEKNOLOJİ § İki yada daha fazla elementin belirli oranda birleşerek kimyasal yolla oluşturduğu yeni özellikteki saf maddeye BİLEŞİK DENİR Ancak KİMYASAL YOLLA AYRILABİLİR

FEN VE TEKNOLOJİ § İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR § KARIŞIMI OLUŞTURAN MADDELER KİMLİKLERİNİ KAYBETMEZLER

FEN VE TEKNOLOJİ Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddelere “saf madde” denir. Elementler ve bileşikler saf maddelerdir.

FEN VE TEKNOLOJİ Karışımlar birden fazla faklı maddeden oluşur. Karışımı oluşturan tanecikler farklı moleküller Veya farklı atomlar olabilir

FEN VE TEKNOLOJİ MADDE VE ISI

FEN VE TEKNOLOJİ § Etkinliğimizdeki ısı alışverişi kısmen, doğrudan temas ile olmuştur. § Teldeki veya alevdeki hızlı moleküller hava moleküllerine çarpıp onları hızlandırmıştır.

FEN VE TEKNOLOJİ Bütün maddeler(katı, sıvı, gaz) tanecikli yapıdadır. Isıtılan maddenin tanecikleri sıcaklığın etkisiyle hareketlenirler. Sıcak moleküller hızlı, soğuk moleküller yavaş hareket eder.

FEN VE TEKNOLOJİ 2. Sıvı 1. Katı § Tanecikler arasında boşluk yoktur. § Genleşir. § Sıkıştırılamaz • Tanecikler arasında boşluk azdır. • Genleşir • Azda olsa sıkıştırılabilir • Konulduğu kabın şeklini alır. 3. Gaz • • • Tanecikler arasında büyük boşluklar vardır. Yayılır. Genleşir. Konulduğu kabın şeklini alır. Sıkıştırılabilir.

FEN VE TEKNOLOJİ Atom ve molekül tanecikleri aralarındaki boşluklardan dolayı maddenin doğada üç şekilde bulunmasını sağlıyordu. Bu tanecikler hareketli yapıya sahipler. Hareketin nedeni taneciklerin sahip olduğu enerjidir. Bütün taneciklerin enerji toplamları o maddenin ısısıdır Isı alan madenin tanecikleri hareketliliğini arttırır, ısı veren maddenin ise tanecikleri hareketliliklerini azaltırlar.

FEN VE TEKNOLOJİ Isı sıcaktan soğuğa doğru yayılır.

FEN VE TEKNOLOJİ İletim, enerji bir cisimden diğer bir cisme geçtiğinde gerçekleşmektedir. Örneğin sıcak bir cisme elimizi değdiğimizde, ısı enerjisi elimize iletilmekte ve elimizde ısınmaktadır. Metal cisimler ısı enerjisini mükemmel bir şekilde iletirler. O yüzden bunlara ısı iletkeni adını takmaktayız. Tahta veya plastik malzemeler ise ısı enerjisini iyi iletmezler. O yüzden bunlara ısı yalıtkanı demekteyiz. En güzel örnek mutfaklarda kullandığımız tavalardır. Tavların yemek pişirilen kısmı ısı iletkeni olan metal malzemelerden yapılırken, tavayı tutmamızı sağlayan sap kısımları ısı yalıtkanı olan tahtadan veya kuvvetli plastikten (bakalit vb. ) yapılmaktadır.

FEN VE TEKNOLOJİ SORU: Kuşlar neden kışın tüylerini kabartırlar? Soğutucularımızda, gıdalarımızın bozulmaması için soğuk kalması sağlanmalıdır. Çok katlı , parlak yüzeyli plastik maddeler kullanılmıştır. Üzerinden basınç kalktığında buharlaşan maddenin soğutucunun iç ısısını alması ile soğutma sağlanır. Kapakta çok şey bulundurmayınız. Yada buz dolabının kapağını gereksiz açmayın. Bu uyarmaların arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

FEN VE TEKNOLOJİ RUKİYE TUNCERTAN FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 2. SINIF 1. ÖĞRETİM 2. 091802039