FEN EDEBYAT FAKLTES PSKOLOJ BLM PS 442 Bilisel

FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ PSİ 442 - Bilişsel Davranışçı Terapiler Öğr. Gör. Filiz KOÇOĞLU

Otomatik Düşüncelerin Değerlendirilmesi PSİ 442 - Bilişsel Davranışçı Terapiler Hafta-10

Bu Dersin Hedefleri ü Önemli otomatik düşünceleri seçmek, (danışanlar bir gün içinde yüzlerce ya da binlerce düşünceye sahip olurlar, bu düşüncelerin bazıları işlevli, bazıları işlevsizdir) ü Otomatik düşünceleri değerlendirmek için sokratik sorgulama tekniğini kullanma ü Değerlendirme sürecinin sonucunu belirlemek ü Değerlendirme etkisiz olduğu zaman kavramsallaştırmak ü Otomatik düşünceler için sorgulamanın ve yanıtlamanın alternatif yöntemlerini kullanmak ü Otomatik düşünceler doğru olduğunda cevaplamak ü Kendi otomatik düşüncelerini değerlendirmeyi hastalara öğretmek.

Temel Otomatik Düşünceleri Değerlendirme ü Bir otomatik düşünce tespit edildiğinde önce bu düşüncenin kavramsallaştırılması gerekir. ü Sıkıntı verici, işlevsiz düşünce şu an var mıdır? Olması olası mıdır? ü Tekrarlaması olası mıdır? ü Şayet geçen haftadan bir otomatik düşünce ise şunları sormalısınız: o ‘Hangi durumda bu düşünceye sahiptin? O zaman buna ne kadar inandın? Şu an ne kadar inanıyorsun? ’ o ‘Duygusal olarak nasıl hissettirdi? Sonrasında duygu ne kadar yoğundu? Şu an duygu ne kadar yoğun? ‘ o ‘Ne yaptın? ’

Temel Otomatik Düşünceleri Değerlendirme ü Hastanın/danışanın tekrar bu düşünceye sahip olmasının ve bu yüzden sıkıntılı olup olmadığını kendiniz de değerlendirmelisiniz. ü Ayrıca benzer durumda akla gelen diğer düşünceler de daha merkezi olup olmamaları veya üzücü olup olmamaları açısından sorgulanabilir. o ‘Bu durumda aklından başka ne geçti? Başka herhangi bir düşünce ya da imge var mıydı? ’ o ‘Hangi düşünce/imge daha üzücüydü? ’

Temel Otomatik Düşünceleri Değerlendirme ü Terapist ilk olarak önemli bir otomatik düşünceyi saptamaya çalışır. TERAPİST: [ Özetleyerek] Perşembe günü sınıftaydın ve profesörün sınıfta ortaya attığı sorunun cevabını bilmiyordun ve çok mutsuz hissettin, bu yüzden «Asla burada yapamayacağım. » diye düşündün. Bu düşünceye ne kadar inandın ve ne kadar üzgün hissettin? HASTA: Çok fazla inandım ve gerçekten çok üzgün hissettim. TERAPİST: Şu an ne kadar inanıyorsun ve ne kadar üzgün hissediyorsun? HASTA: Hala yapamayacağımı düşünüyorum. TERAPİST: Ve bu düşünce hala üzücü mü? HASTA: Çok. ü Çok cevabı değerlendirmek için önemli bir otomatik düşünce olduğunu göstermektedir.

Tartışmaya Gerek Duyulmayan Otomatik Düşünce TERAPİST: [Özetler. ] Kütüphanedeydin ve ihtiyacın olan kitabı bulamadın, «Çok yetersizler. Sistem çok kötü. » diye düşündün ve engellenmiş hissettin. Ne kadar engellenmiş hissettin? HASTA: %90 gibi. TERAPİST: Hala engellenmiş hissediyor musun? HASTA: Hayır, atlattım. TERAPİST: Engellenmiş hissettiğinde ne yaptın? HASTA: Odama geri döndüm ve kimya problemlerimi çözdüm. Lisa’dan ödünç aldığım kitabı bitirdim. Pazartesi günü kitabı ona geri vereceğim. TERAPİST: Yani problemi çözdün. Kütüphanenin gelecekte tekrar sorun olacağını düşünüyor musun? Yaratıcı bir şey yapmadan, bıkkın hissedip oradan ayrılır mısın? Yoksa kitabı elde etmek için farklı bir yola başvurur musun? HASTA: Bence ben iyiyim. Ne beklediğimi biliyorum. Lisa’dan kitabı almamış olsaydım, kütüphaneye geri döner ve yardım isterdim. TERAPİST: Bu iyi. Herhangi bir durumla karşılaştığında bir planın olduğunu gösterir. Başka bir gündem maddesine geçelim mi?

ü Neden tartışmaya/gündeme almaya gerek kalmadı? o Sally uzun süre sıkıntı yaşamadı o Fonksiyonel bir şekilde hareket etti o Sorun çözüldü o Aynı problem tekrarlanırsa onun iyi bir çözümü vardı

Temel Otomatik Düşünceleri Değerlendirme ü Hasta önemli bir otomatik düşüncesini paylaşsa bile, bazen onun üzerinde odaklanmamaya karar vermelisiniz: Ø Sizin yargınızın terapötik ilişkiyi bozabilecek olduğuna karar verdiğinizde (örn. , hastanın sizin yargınızı geçersiz olduğunu hissettiğini algıladığınızda) Ø Düşüncesini değerlendirmek için hastanın çok sıkıntısı olduğunda Ø Seansta hastanın düşüncesine etkili şekilde cevap vermek için zamanın yetersiz olduğunu gördüğünüzde Ø Bilişsel modelin daha önemli olan farklı bir ögesi üzerinde çalışmak istediğinizde (örn. ; problemli bir durumu çözmek, hastaya duygusal düzenleme tekniklerini öğretmek yerine, daha uyumlu davranışsal tepkiler üzerinde konuşmak istediğinizde ya da hastanın fizyolojik tepkisi üzerinde durmak istediğinizde) Ø İşlevsel olmayan bir düşüncenin altında yatan bir otomatik düşüncenin daha önemli olduğunu değerlendirdiğinizde Ø Farklı bir problemi tartışmanın daha önemli olduğunu değerlendirdiğinizde

Otomatik Bir Düşünceyi Değerlendirmek İçin Sorgulama ü Ortaya çıkan otomatik düşüncenin önemli olduğu ve sıkıntı verdiği ve bunlara uygun duygusal, fizyolojik ve davranışsal tepkiler belirlendiğinde, onları değerlendirmeye hasta ile iş birliği içinde karar verebilirsiniz. ü Hastalar düşüncelerini değerlendirmek için yapılandırılmış bir yönteme /Sokratik sorulara (Sokrat’tan türetilmiş diyalektik tartışma)ihtiyaç duyar. ü Aksi takdirde, onların otomatik düşüncelere cevapları, ikna edici olmaz ve yüzeysel olur ayrıca duygu durumlarının gelişimleri ya da işlevleri başarısız olur.

Otomatik Bir Düşünceyi Değerlendirmek İçin Sokratik Sorgulama Soruları 1. Bu fikri destekleyen kanıt nedir? Bu fikre karşı kanıt nedir? 2. Alternatif bir açıklama ya da bakış açısı var mı? 3. Olabilecek en kötü şey nedir (Ben halihazırda en kötüsünü düşünmüyorsam)? Olduysa, nasıl başa çıkabilirim Olabilecek en iyi şey nedir? En gerçekçi sonuç nedir? 4. Otomatik düşünceye inanmamın etkisi nedir? Düşüncemin değişmesinin etkisi ne olabilir? 5. Eğer o da aynı durumda ise (belirli bir aile bireyine veya arkadaşa) ______’a ne söyleyebilirim? 6. Ne yapmalıyım?

Otomatik Bir Düşünceyi Değerlendirmek İçin Sorgulama 1. Bu fikri destekleyen kanıt nedir? Bu fikre karşı kanıt nedir? 1 - Soruların ‘Kanıtları’ 2. Alternatif bir açıklama ya da bakış açısı var mı? 2 - ‘Alternatif Açıklama’ Soruları 3. Olabilecek en kötü şey nedir (Ben halihazırda en kötüsünü düşünmüyorsam)? Olduysa, nasıl başa çıkabilirim? Olabilecek en iyi şey nedir? En gerçekçi sonuç nedir? 3 - ‘Normalleştirme’ Soruları 4. Otomatik düşünceye inanmamın etkisi nedir? Düşüncemin değişmesinin etkisi ne olabilir? 4 - ‘Otomatik Düşüncenin Etkisini’ Sorgulayan Sorular 5. Eğer o da aynı durumda ise ______’a ne söyleyebiririm? 5 - ‘Uzaklaştıran’ Sorular 6. Ne yapmalıyım? 6 - ‘Problem Çözme’ Soruları

Soruların ‘Kanıtları’ ü Otomatik düşünceler gerçek olabilir mi? o Genellikle gerçek bir yanları vardır…. o Değerlendirirken ilk olarak bu gerçek doğru yanı değerlendirip ardından karşıt kanıtlara bakın ü Hastalar genellikle karşıt kanıtları değerlendirmeyip destekleyen kanıtlara odaklanırlar.

Soruların ‘Kanıtları’ TERAPİST: Karen’ın sana ne olduğunu umursamadığının kanıtı nedir? HASTA: Ne bileyim, Locust Walk’tan geçerken gerçekten acelesi varmış gibi göründü. Çok hızlıca «Selam, sally, sonra görüşürüz» dedi ve hızla yoluna devam etti. O zorlukla bana baktı. TERAPİST: Başka bir şey? HASTA: Şef, bazen çok yoğun oluyor ve benim için hiç vakti olmuyor. TERAPİST: Başka bir şey? HASTA: (Düşünür) Hayır. Sanmıyorum. TERAPİST: Tamam, şu an diğer tarafta herhangi bir kanıt var mı ona bakalım, belki de o seni önemsiyor?

Soruların ‘Kanıtları’ HASTA: (Genel anlamda cevaplama) Peki, o çok hoş. Okul başladığından beri arkadaşız. TERAPİST: [ Sally e daha kesin düşünmesi için yardım ediyorum. ] Senden hoşlandığını gösteren ne gibi şeyler yapar ya da söyler? HASTA: Hımmm … Genellikle onunla bir şeyler yemek için birlikte yemeğe gitmek isteyip istemediğimi sorar. Bazen bir şeyler hakkında oldukça geç saatlere kadar konuşuruz. TERAPİST : Tamam. Bir nedenle o, dün çok şey söylemeden hızla geçti. Başka zamanlarda da oldukça yoğun olduğu zamanlar olmuştur. Ama diğer yandan, onunla yemek isteyip istemeyeceğini soruyor ve seninle oldukça geç saatlere kadar kalıyor. Doğru mu? HASTA: Evet. (Burada Sally’nin düşüncesinin geçerliliği konusunda kanıt ortaya çıkarmak için nazikçe irdeledim. Her iki taraftaki kanıtları ortaya çıkararak Sally’nin söylediğini özetledim. )

Alternatif Açıklama’ Soruları ü Danışanın belirttiği otomatik düşünce için alternatif açıklamalar sorgulanır. TERAPİST: Güzel. Şimdi, duruma tekrar bakalım. Ne olduğuna ilişkin alternatif açıklama var mı, öte yandan sana ne olduğuyla ilgilenmiyor mu? HASTA: Bilmiyorum. TERAPİST: O yanından niçin hızla geçmiş olabilir? HASTA: Emin değilim. Bir dersi olmuş olabilir. Bazı şeyler için geç kalmış olabilir.

‘Normalleştirme’ Soruları ü Hastaların çoğu, en kötü durum senaryosunu öngörür. ü Eğer bir hastanın otomatik düşüncesi bir felaket içermiyorsa en kötü korkusunu hastalara sormak genellikle yararlıdır. ü Her iki durumda da hastalara en kötüsü olduğunda ne yapacaklarını sorarak onların yanıtlarını izlemelisiniz.

‘Normalleştirme’ Soruları TERAPİST: Tamam. Şimdi, bu durumda olabilecek en kötü şey ne olabilirdi? HASTA: Sanırım, beni gerçekten sevmemesi ve destek için ona güvenememek olabilir. TERAPİST: Bununla nasıl başa çıkabilirsin? HASTA: Bununla ilgili mutlu olmazdım. Sanırım onun arkadaşlığına güvenmezdim. TERAPİST: [Onun, güçlü bir yanıt geliştirmesine yardımcı olmak için- yönlendirici sorular sorar. ] Güvendiğin başka arkadaşların var mı? HASTA: Evet. TERAPİST: Yani iyi olurdun? HASTA: Evet olurdum.

‘Normalleştirme’ Soruları ü (Hastaların en kötü korkuları genellikle gerçek dışıdır. Sizin objektif olmanız onlara daha gerçekçi sonuçlar için yardımcı olacaktır, ama çoğu hasta bunu yaparken zorlanır. Siz en iyi çıkışı yapabilmeleri için ilk soruyu hastalara sorarak düşüncelerini genişletmelerinde onlara yardımcı olabilirsiniz. ) TERAPİST: En kötü olasılık olmayabilir. En iyisi ne olabilir? HASTA: Benimle ilişkisinin kesildiğini fark eder ve benden özür diler. TERAPİST: Ve en gerçekçi sonuç nedir? HASTA: O gerçekten o anda çok yoğundu ve biz arkadaş olmaya devam edeceğiz. (Sonraki terapi konuşmalarında, en kötüsü olsa da başa çıkacağını görmeleri için Sally’ye yardım ediyorum. En kötü korkularının gerçekleşme olasılığının olmadığını da fark ediyor. )

‘Normalleştirme’ Soruları (S: Ya hastalarınızın en kötü korkuları onların ölecek olmaları ise? C: «Nasıl başa çıkardın? » sorusunu sormazsınız. ü Bunun yerine en iyi ve gerçekçi sonuçların cevabını isteyebilirsiniz. Ayrıca ölme sürecinin en kötü kısmının ne olacağını keşfetmeye karar vermek isteyebilirsiniz: ü Ölme sürecindeki korkular, onlar için öteki dünyada ne olacağını hayal etmenin korkularının ne olduğunu ya da hastanın ölümünden sonra sevdiklerine ne olacağının korkusunu araştırabilirsiniz.

‘Otomatik Düşüncenin Etkisini Sorgulayan’ Sorular ü Kişinin otomatik düşüncesine yanıt verme ve vermemenin sonuçları değerlendirilmeye çalışılır. TERAPİST: O senden hoşlanmıyor, düşüncesinin senin düşüncen üzerindeki etkisi nedir? HASTA: Bana üzüntü veriyor. Sanırım beni bir şekilde ondan uzaklaştırıyor. TERAPİST: Ve düşüncenin değişmemesinin etkisi nasıl olabilir? HASTA: Daha iyi hissederim.

‘Uzaklaştıran’ Sorular ü Hastaların, sıklıkla bir arkadaşının ya da aile bireyinin aynı durumdayken anlattıklarını hayal ederek düşüncelerinden biraz uzaklaşmasıdır. TERAPİST: Sally, diyelim ki arkadaşın Allison’ın zaman acelesi olan bir arkadaşı vardı ama diğer zamanlarda onunla ilgili görünüyordu. Allison’ın şöyle bir düşüncesi olsaydı: «Arkadaşım beni önemsemiyor» , ona ne söylerdin? HASTA: Sanırım, özellikle bu konuda hassassa arkadaşının acelesi olduğu zamanları çok fazla önemsememesini söylerdim. TERAPİST: Bunu kendine uygular mısın? HASTA: Evet, sanırım onu yapabilirim.

‘Problem Çözme’ Soruları ü Danışanların otomatik düşüncelerinden farklı olarak nasıl davranması ya da düşünmesi gerektiği hakkında bilgi verir. TERAPİST: Şimdi bu durumda ne yapman gerektiğini düşünüyorsun? HASTA: Ne demek istediğinizden emin değilim. TERAPİST: Peki, dün bu olduğundan beri geri çekildin mi? HASTA: Evet, sanırım. Bu sabah onu gördüğümde fazla bir şey söylemedim. TERAPİST: Yani, bu sabah orijinal düşüncen doğruymuş gibi davranıyordun. Nasıl farklı davranabilirdin?

‘Problem Çözme’ Soruları Sally nin sosyal becerisinden ve Karen’la daha dostça olma motivasyonundan emin olmasaydım; birkaç dakikamı «Onu ne zaman tekrar görebilirsin? » . «Onu tekrar aramanın daha iyi olacağını düşünür müsün? » , «Onu tekrar gördüğünde ne söyleyeceksin? » , «Ona söylemeyi düşündüğün herhangi bir şey var mı? » gibi sorulara zaman ayıracaktım. (Eğer ihtiyaç duyarsam, Karen’a söyleyeceğini modelleyebilir ve/veya Sally’e bir rol oynama uygulaması yapardım)

Değerlendirme Sürecinin Sonucunu Değerlendirmek ü Hastanın özgün otomatik düşüncelerine ne kadar inandığını ve duygusal olarak nasıl hissettiğini değerlendirilir. TERAPİST: Şimdi, bu düşünceye göre «Karen bana ne olduğunu gerçekten umursamıyor» düşüncesine ne kadar inanıyorsun? HASTA: Çok değil. Belki %20. TERAPİST: Tamam. Ve ne kadar üzgün hissediyorsun: HASTA: Çok da değil. TERAPİST: İyi. Bu egzersiz faydalı oldu gibi görünüyor. Geri dönelim ve bize neyin yardımcı olduğuna bakalım.

Otomatik Düşünce Değerlendirme Sürecinin Neden Etkisiz Olduğunu Kavramsallaştırma ü Eğer hasta hala otomatik düşüncesinin önemli bir düzeyde etkili olduğuna inanıyorsa ve duygusal olarak çok iyi hissetmiyorsa bilişsel yeniden yapılandırmanın başlangıçta neden yeterince etkili olmadığını kavramsallaştırmanız gereklidir. ü Dikkate alınması gereken yaygın nedenler aşağıdaki gibidir: 1. Tanımlanmayan ya da değerlendirilmeyen çok daha merkezi otomatik düşünceler ve/veya imgeler vardır. 2. Otomatik düşüncelerin değerlendirmesi mantıksız, yüzeysel ve yetersizdir. 3. İnandığı otomatik düşüncesini destekleyen kanıtı yeterince ifade edememiştir. 4. Otomatik düşüncenin kendisi de temel bir inançtır. 5. Hasta entelektüel olarak otomatik düşüncenin bozulduğunu anlar ama bu bozulmaya duygusal düzeyde inanmaz.

1. Tanımlanmayan ya da değerlendirilmeyen çok daha merkezi otomatik düşünceler ve/veya imgeler vardır. ü Hasta en merkezi otomatik düşüncesi ya da imgesini dile getirmemiştir. Ör. John düşüncesini açıklıyor: ü «Basketbol takımına girmeyi deneseydim bile, muhtemelen başarılı olamayacaktım. Bu düşünceyi değerlendirmesi de onun disforisini önemli ölçüde etkilemez çünkü onun farkında olmadığı başka önemli düşünceleri vardır: ü «Ya berbat bir oyuncu olduğumu düşünürlerse» ü «Ya aptalca hatalar yaparsam? » ü Koçun ve diğer oyuncuların onu alaycı ve küçümseyen yüzlerle izleyeceklerini de hayal eder.

2. Otomatik düşüncelerin değerlendirmesi mantıksız, yüzeysel ve yetersizdir. ü (Hasta yüzeysel olarak otomatik bir düşünceye cevap veriyor) ü John, «İşimin tamamını bitiremeyeceğim. Yapmam gereken çok fazla şey var. » diye düşünüyor. ü Düşünceyi dikkatlice değerlendirmek yerine John sadece cevap veriyor: ü «Hayır, muhtemelen hayal kırıklığına uğrayacağım. » Bu cevap yetersizdir ve onun kaygısı azalmaz.

3. İnandığı otomatik düşüncesini destekleyen kanıtı yeterince ifade edememiştir. ü Terapist tam anlamıyla soruşturmuyor ve bu yüzden hasta doğru olan otomatik düşüncesini tam ifade etmiyor, yanıtı etkisiz bir adaptif yanıt olarak ortaya çıkıyor, aşağıdaki gibi ü TERAPİST: Tamam John, kız kardeşinin senden rahatsız olduğuna ve seninle olmak istemediğine ilişkin kanıtın nedir? ü HASTA: O beni nerdeyse hiç aramaz. Her zaman ben onu ararım. ü TERAPİST: Tamam, öte yandan başka bir şey var mı? Seni umursuyor mu, seninle iyi bir ilişkisi var mı?

John’un terapisti onu biraz daha sorguladı, otomatik düşüncesini destekleyen diğer kanıt açığa çıktı: kız kardeşi, kız arkadaşlarıyla tatil boyunca john’la geçirdiğinden çok daha fazla zaman geçirdi. ü John, kız kardeşini aradığında o bir an önce konuşmayı bitirmek ister gibi konuştu ve John’ a bir doğum günü kartı bile göndermedi. ü Terapist bu bilgileri ortaya çıkardı, terapist çok etkili kanıtı değerlendirmesi için John’a yardım etti ve kız kardeşinin davranışı için alternatif açıklamayı araştırdı.

4. Otomatik düşüncenin kendisi de temel bir inançtır. ü John sıklıkla «Ben yetersizim. » diye düşünüyor. ü O bu fikre, çok güçlü bir şekilde inanıyor, tek bir değerlendirme onun algısını ve birleşik düşüncelerini değiştirmiyor. ü İlerleyen zamanda onun terapisti bu inancı değiştirmek için birçok teknik kullanmaya ihtiyaç duyacak

5. Hasta entelektüel olarak otomatik düşüncenin bozulduğunu anlar ama bu bozulmaya duygusal düzeyde inanmaz. ü Hasta zihninde «entelektüel» uyum sağlayıcı bir yanıta inandığını gösterir fakat «duyguları» kalpten, ruhundan ya da içinden gelmez. Uyum sağlayan cevabı önemsemez. Bu durumda, terapist ve hasta ifade edilmeyen inançların altında yatan otomatik düşünceleri araştırmaya ihtiyaç duyar. ü TERAPİST: İşten atılırsan bunun senin hatan olmadığına ne kadar inanırsın? ü HASTA: Durumu entelektüel olarak anlayabiliyorum. ü TERAPIST: Ama? ü HASTA: Parası az olmasına karşın, işimi elimde tutmam gerektiğini düşünüyorum. ü TERAPİST: Tamam, bir an için işten atıldığını varsayalım. En kötü tarafı ne olabilirdi ya da bu ne anlama gelirdi?

Hastaların Düşüncelerini İncelerken Onlara Yardımcı Olmak İçin Alternatif Metotlar Kullanmak 1. Alternatif Sorular Kullanmak/Soruları çeşitlendirmek (sf. 179) 2. Bilişsel Çarpıtmaları Tanımlamak (sf. 180) 3. Kendini Açmayı Kullanma/Kendi Durumunuzu Örnek Olarak Kullanın ü Bilirsin Sally, bazen seninkine benzer düşüncelerim olur: Herkesi mutlu etmeliyim. Ama sonra kendime iyi bakmak için bir sorumluluğum olduğunu kendime hatırlatırım ve ‘herhangi bir hayal kırıklığına uğrarsa bu da muhtemelen dünyanın sonu olmayacaktır’ şeklinde düşünürüm. Sen de bu düşünceyi kendine uygulayabileceğini düşünüyor musun?

Bilişsel Çarpıtmalar ü Kişiler düşüncelerindeki hatalarda tutarlı olma eğilimi gösterirler. 1. Ya Hep Ya Hiç Düşüncesi (Siyah Ve Beyaz, Kutuplaştırılmış Ya Da İkiye Bölünmüş Düşünce): Bir süreklilik yerine iki farklı kategoriden bir durum üzerinde düşünürsünüz. o «Ben tamamen başarılı değilsem, başarısız biriyim. » 2. Felaketleştirme (Ayrıca Falcılık Olarak Da Adlandırılır): Daha olası sonuçları dikkate almaksızın geleceği olumsuz olarak öngörürsünüz. o ‘Çok üzgün olacağım, hiçbir işi uygun bir şekilde yapamayacağım. ’

Bilişsel Çarpıtmalar 3. Olumlu Da İndirim Yapmak Ve Yaptıklarını Yetersiz Bulmak: Olumlu deneyimleri, edimleri ya da niteliklerin mantık dışı bir şekilde değersiz olduğunu kendinize söylersiniz. o «Bu projeyi iyi yaptım, bu yetenekli olduğum anlamına gelmez, sadece şanslıydım. » 4. Duygusal Muhakeme: Düşündüğünüz bazı şeyler doğru olmalıdır çünkü düşüncenizin çok güçlü olduğunu «hisseder» (gerçekten inanır), gerçeği yok sayar ya da indirim yaparsınız. o İş yerinde birçok şeyi doğru yaptığımı biliyorum ama hala kendimi başarısız hissediyorum. »

Bilişsel Çarpıtmalar 5. Etiketleme: Kanıtların daha az felakete yol açabileceğini etraflıca düşünmeden kendinize ya da diğerlerine genel bir etiket koyarsınız o «Kaybeden biriyim. O işe yaramaz biri. » 6. Büyütme/Küçültme: Kendinizi ya da başka birini ya da durumu değerlendirdiğinizde, olumsuz olanı büyütür ve/veya olumlu olanı küçültürsünüz. o «Sıradan bir değerlendirme benim ne kadar yetersiz kaldığı mı kanıtlar. Yüksek notlar almam benim zeki olduğumu göstermez.

Bilişsel Çarpıtmalar 7. Zihinsel Filtre (ayrıca seçici soyutlama da denir. ): Resmin tamamını görmek yerine olumsuz bir detaya aşırı dikkat edersiniz. o «Kendimle ilgili değerlendirmemde; ben düşük dereceler alan biri olduğum için [bunların birkaçı çok yüksek dereceler olsa da] bu benim berbat bir iş çıkardığım anlamına gelir. » 8. Akıl Okuma: Diğerlerinin ne düşündüğünü bildiğinize inanırsınız, büyük bir olasılıkla diğerleri başarısızlığı etraflıca düşünürler. o ‘Bu proje hakkındaki hiçbir şeyi bilmediğimi düşünüyor’

Bilişsel Çarpıtmalar 9. Aşırı genelleme: Mevcut durumun çok ötesinde kapsamlı negatif bir sonuca varırsınız. o «[Toplantıda çok rahatsız olduğum için] Arkadaş olmak için gerekli niteliklere sahip değilim. 10. Kişiselleştirme: Başkalarının davranışları için daha akla yatkın açıklamaları dikkate almadan, diğerlerinin sizin yüzünüzden negatif davrandığına inanırsınız. o «Ben bir şeyleri yanlış yaptığım için tamirci bana kaba davrandı. »

Bilişsel Çarpıtmalar 11. «Gereklilik» ve «Zorunluluk» İfadeleri: (Emir Kipleri De Denir): Bir kesinliğiniz var, siz ve diğerlerinin nasıl davranmak zorunda oluğuyla ilgili sabit bir fikriniz var ve bu beklentilerin karşılanmamasının ne kadar kötü olduğunu gözünüzde büyütüyorsunuz. «Yaptığım hata korkunçtu. Her zaman en iyimi yapmalıyım. » 12. Dar Bakış Açısı: Bir durumun her zaman sadece olumsuz tarafını görürsünüz. «Oğlumun öğretmeni hiçbir şeyi doğru yapmıyor. O eleştirel, duyarsız ve öğretimi de berbat. »

1. Otomatik Düşünceler Doğru Olduğunda Problemi Çözmeye Odaklanın Hastanın durumu ile ilgili algısı geçerli görünüyorsa en azından bir dereceye kadar sorunun çözülüp çözülemeyeceğini araştırın (sf 183 -OKU) TERAPİST: Bu durumda öğrenim yılının sonuna doğru kiraya çözüm bulamayacaksın gibi görünüyor. Bu konuda bir şey yapmayı denedin mi? HASTA: Hayır, ailemden daha fazlasını isteyemem. TERAPİST: Belki son çare olarak onlardan yardım istenebilir mi? HASTA: Belki TERAPİST: Başka bir şey düşündün mü? HASTA: Hayır. TERAPİST: Öğrenci dekanıyla konuştun mu? HASTA: Bunu hiç düşünmedim. TERAPİST: Tamam, dekanla başlamak ister misin? Bu işe yaramazsa başka fikirlerle beyin fırtınası yaparız.

Otomatik Düşünceler Doğru Olduğunda 2. Geçersiz Sonuçları Araştırmak: Otomatik düşünce geçerli olabilir ancak anlamı geçersiz olabilir. TERAPİST: Arkadaşının duygularını gerçekten incitmişsin gibi görünüyor. Onun duygularını incitmenin senin için anlamı nedir? HASTA: Bunu arkadaşıma söylememeliydim. Ben berbat bir insanım. TERAPİST: Berbat bir kişi olduğunla ilgili başka kanıtın var mı? Diğer taraftan berbat bir kişi olmadığınla ilgili kanıt var mı? Belki berbat biri değilsindir.

Otomatik Düşünceler Doğru Olduğunda 3. Benimseme Yönelik Çalışma ü Bazı problemlerin çözümü zordur ya da asla çözülemeyebilir ve hastalar sonucu kabullenmek için yardıma ihtiyaç duyarlar. ü Onlar çok mutsuz hissetmeye devam ederken, çözümsüz bir problemin neredeyse sihirli bir şekilde ilerleyebileceği ve çözülebileceğine ilişkin gerçekçi olmayan beklentileri ya da umutlan vardır. ü Bunun yanı sıra, temel değerlerine odaklanmayı öğrenmek için desteğe ihtiyaç duyarlar, hayatlarının daha tatminkar kısımlarının vurgulanmasına ve onların deneyimlerini yeni yollarla zenginleştirilmesine ihtiyaç duyarlar.

Hastalara Düşüncelerini Değerlendirmeyi Öğretmek ü Hastalara zamanla bizim de otomatik düşünceler ile ilgili sorduğumuz sorular yazılı olarak verilebilir ve nasıl kullanacakları örnek otomatik düşünceler üzerinden çalışılabilir. ü Ayrıca bilişsel çarpıtmalar listesi hastaya verilebilir. ü Sf 184 -185 oku

Kestirmeden Gitmek: Tüm Soruları Kullanmamak ü Hastalar terapide ilerlediği ve düşüncelerini otomatik değerlendirebildiği zaman, siz sadece adaptif bir yanıt tasarlamak için bazen bunları isteyebilirsiniz ü Otomatik düşüncelerin değerlendirilmesi özel bir beceridir. Hem terapist hem de hastalar tekrarlanan uygulamalarla ilerler. ü Sf 186 oku