FEN BLMLER7 4 NTE SAF MADDE VE KARIIMLAR

FEN BİLİMLERİ-7 4. ÜNİTE SAF MADDE VE KARIŞIMLAR 4. Karışımların Ayrılması HALİM GÜNEŞ *

KAZANIMLAR F. 7. 4. 4. 1. Karışımların ayrılması için kullanılabilecek yöntemlerden uygun olanı seçerek uygular. Karışımların ayrılmasında kullanılabilecek yöntemlerden buharlaştırma, yoğunluk farkı ve damıtma üzerinde durulur. *

KARIŞIMLARIN AYRILMASI ANAHTAR KAVRAMLARI Ø Ø Ø Buharlaştırma Damıtma Yoğunluk Farkı *

Karışımları ayırmada kullanılan yöntemler nelerdir? Karışımları ayırma yöntemlerinden günlük hayatta ve teknolojide nerelerde yararlanılır? *

Farklı yöntemler kullanarak karışım halindeki maddelerden saf maddeler elde edilmesine ayrıştırma denir. KARIŞIMLARI AYRIŞTIRMA YÖNTEMLERİ 1. Buharlaştırma 2. Damıtma 3. Yoğunluk Farkı 4. Eleme 5. Süzme 6. Mıknatısla ayırma *

BUHARLAŞTIRMA İLE AYIRMA YÖNTEMİ Bir sıvı madde içinde çözünmüş başka bir katı maddeyi çözeltiden ayırmak için kullanılan yöntemdir. Buharlaştırma işlemi, çözeltiden tüm sıvı buharlaşıp geriye sadece katı madde kalıncaya kadar devam eder. *

BUHARLAŞTIRMA YÖNTEMİ: Katı-sıvı homojen karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Tuzlu suyu buharlaştırdığımızda su(çözücü) ortamdan uzaklaşacaktır ve ortamda tuz (çözünen) madde kalacaktır. *

DAMITMA İLE AYIRMA YÖNTEMİ Sıvı - sıvı homojen karışımları ayırmak için kullanılan bir yöntemdir. Sıvıların kaynama noktaları farkından yararlanılır. Kaynama noktası düşük olan sıvı daha önce buharlaşarak kaptan ayrılır ve yoğunlaştırılarak başka bir kapta toplanır. Böylece karışımlar birbirinden ayrılmış olur. *

Alkollü su karışımında alkolün kaynama noktası 76°C, suyun kaynama noktası ise 100 °C’dir. Çözeltiyi ısıttığımızda ayrımsal damıtmada ilk olarak kaynama noktası düşük olan alkol buharlaşacak sonra tekrardan sıvı hale getirilerek bir kapta toplanacaktır. Alkol tamamen buharlaştığında bir kapta su diğer kapta alkol bulunacaktır.

DAMITMA: Ham petrolden benzin ve mazot elde edilmesi damıtma yöntemine örnektir. Kolonya, sirke, petrol gibi sıvı homojen karışımlar bu şekilde kendisini oluşturan maddelere ayrışırlar. *

YOĞUNLUK FARKI İLE AYIRMA: Yoğunlukları farklı olan heterojen iki sıvıdan yoğunluğu fazla olan sıvı dipte olurken yoğunluğu küçük olan sıvı yüzer. Bu iki sıvıyı ayırma hunisi ile ayırabiliriz. Zeytinyağı - su karışımı ayırma hunisi ile ayrılırken karışımdan önce su sonra da zeytinyağı elde edilir. Benzin - su karışımları da bu yöntemle ayrılır.

Mıknatıs İle Ayırma Yöntemi: Demir gibi mıknatısın çektiği maddelerle karışmış başka maddeleri ayırmada mıknatıs kullanılır. Mıknatısla ayırma: Demir tozu – Kükürt tozu Demir tozu – Kum

Yüzdürmeyle Ayırma Yöntemi: Suya atıldığında yoğunluğu küçük olan katı suda yüzerken, yoğunluğu büyük olan katı suda batar. Örneğin talaş-kum karışımı yüzdürülerek birbirinden ayrılır. Savurma: Rüzgar, yoğunluğu farklı olan çeltikteki pirinç ve samanı ayırır. *

Eleme ile Ayırma. Yöntemi: Değişik irilikteki katı taneciklerden oluşan karışımları birbirinden ayırmak için eleme yöntemi kullanılır. Eleme : Kum – Çakıl Kepek – Un Mısır – Pirinç *

Süzme ile Ayırma. Yöntemi: Katı taneciklerle karışmış sıvı maddeler süzme yöntemiyle birbirinden ayrılır. Süzme: Su – Kum, Su – Tebeşir Su – Demir Su – Makarna *

KONUMUZ BİTMİŞTİR. KONUYU EVDE TEKRAR ETMEYİ UNUTMAYIN. BİR SONRAKİ KONUYA HAZIRLANARAK GELİN. *