FAS KRALLII MOROCCO Afrika ktasnn kuzeybat ucunda yer

FAS KRALLIĞI MOROCCO

Afrika kıtasının kuzeybatı ucunda yer alan ve Kuzey'de Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz, doğuda Cezayir, güneyde Moritanya ve batıda Atlas Okyanusu ile çevrili olan Fas, Cebel -i Tarık boğazına hakim stratejik bir konuma sahiptir.

Başkent Rabat En büyük şehri Kazablanka Resmî diller Arapça (90, 57%), Berberi (28, 07%) Etnik gruplar Arap-Berberi 99%, diğer 1% Nüfus • 2009 tahmini 32. 725. 847 (36. ) • 2004 sayımı 29. 680. 069 9 Ağustos 2013 32. 987. 800 • Resmi dil Arapça’dır. Fransızca, iş ve yönetim çevrelerinde, İspanyolca Kuzey bölgelerde, Berberce ise dağlık ve çöle yakın yerlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. • Para birimi: Fas dirhemi • 1 TL yaklaşık 2. 82 MAD • Fas'ın yüzölçümü 446. 550 km 2’si Fas, 264. 300 km 2’si de Batı Sahra olmak üzere toplam 710. 850 km 2'dir. Dünya’da 58. sıradadır.

İKLİM • Ağırlıklı olarak Akdeniz bitki örtüsü karakteri gösterir. Ovalarında zeytin, sakız ağaçları yetişir. • Fas çölleşme sorunu yüzünden yılda 31 hektarlık ormanlık alanını kaybetmektedir. 1920 yılından bu yana kuzeydeki orman alanlarının yarısından fazlasını kaybetmiştir • Fas'ta tarım için ülkenin iş gücünün yaklaşık %40'ını kullanır. Ve böylece, tarım ülkenin en iş kolu konumunda yer alır. Arpa, buğday ve diğer hububat ana ürünler arasında yer almaktadır

FAS’A NASIL GİDERİM? • Fas, Türk vatandaşlardan vize almayan ülkelerden birisidir. Sadece pasaport kullanarak ülkeye giriş yapılır. • Direkt uçuşla ülkeye varış süresi 5 saattir. • Fas'a deniz yolunu kullanarak gitmek de mümkündür. Bunun için programında Fas olan bir yolcu gemisi tercih edilebilir.

FAS’TA ALINACAK HEDİYELİK EŞYALAR • Suk adı verilen geleneksel çarşılar, Fas’ta her şehirde kurulur ve burada Fas’a özgü eşyalar, Sebze ve meyveler, el ürünü ürünler satılır. Fes porselenleri, celleba adı verilen entari, babuş adı verilen terlikler, tajin kapları ve güzellik malzemesi olarak kullanılan argan yağı hediyelik eşya olarak alınabilir.

FESTİVALLER • GNAWA FESTİVALİ • Fas'ta çok sayıda sanatçıyı ağırlayacak olan 19'inci Gnawa Müzik Festivali Suvayr kentinde yapılacak. • Her yıl düzenlenen bu müzik festivalini dünyanın her noktasından 500 binden fazla insan takip ediyor. • Tarihinde Jimi Hendrix ve Bob Marley gibi önemli isimleri de ağırlayan festival tüm dünyada önemli bir yere sahip oldu. • HURMA FESTİVALİ • Kuzey Afrika’nın en renkli ülkelerinden Fas’ta, Sahra Çölü’nde bir vaha olan Erfoud’da her yıl ekim ayında gerçekleşen Hurma Festivali, otantik lezzet kaşiflerine göz kırpıyor. Faslılar için çok değerli olan hurma hasadı zamanı gerçekleşen festival üç gün sürüyor. • DÜNYA KUTSAL MÜZİK FESTİVALİ • FESTİVAL OF WORLD SACRED MUSİC

Turizm Çeşitliliği • Fas elbette ki bir kültür turizmi destinasyonu. Ülkedeki Bahia Sarayı, Ebu Innanya Medresesi, Mohammad V'nin Anıt Mezarı gibi pek çok görkemli tarihi yapı bulunuyor. • Fas’ta özellikle Atlas Okyanusu’na ve Akdeniz’e kıyısı olan kesiminde su sporlarına bağlı turizm yüksek bir potansiyel taşıyor. Ancak bu potansiyel henüz layığıyla değerlendirilebilmiş değil. • Doğru tanıtım, yatırım ve planlamayla Fas gibi bütçeleri çok zorlamayan bir destinasyonda okyanus konforunu spor turizmi tutkunlarına sunmak mümkün. • Fas ayrı bir segment olarak belki sunulamasa bile alışveriş turizmi için de uygun bir destinasyon. Zara, Mango ve LC Waikiki gibi ciddi markalardan Türkiye’den daha ucuza alışveriş yapmak söz konusu. Dünyaca ünlü Argan yağı ve geleneksel motifler taşıyan enstrümanlar, kıyafetler ve diğer yerel ürünler de alışveriş sürecini keyiflendiren unsurlar.

MARAKEŞ • Berberi dilide ‘Tanrının Ülkesi’ anlamına gelmektedir. Toprağın renginden dolayı halk tarafından ‘Kızıl Şehir’ olarakta anılmakta. • Surların içindeki eski şehir Medina ve yeni şehir Gueliz olarak ikiye ayrılmıştır. • Medina tarihi yapılarla ve pazarlarla dolu bir bölgedir. • UNESCO tarafından koruma altına alınmış ilk meydan olan Jemaa El Fnaa’da burada bulunmaktadır. Bu meydan eskiden idamların gerçekleştirildiği yer olduğu için ‘Kıyamet meydanı’ ya da ‘Ölülerin Buluştuğu yer’ olarak anılmaktadır. Meddahlar, yılan oynatıcıları, dövmeciler, hokkabaz ve cambazların gösterileri vardır. • Gueliz ise modern binalar ve uluslararası markaların satıldığı dükkanlarla doludur. • • • 2020 VİZYONU 3, 7 milyon turist (2010 yılında 1, 9 milyon karşı) 86. 000 yatak ulaşmak için 26. 000 yatak ilave yatak kapasitesi (otel ve benzeri) 67700 direkt işlerin yaratılması (2010 yılında 13, 590 milyon dirhem karşı) turizm geliri 26. 285. 000 dirhem

TANCA KENTİ • Cebelitarık boğazının güney yakasında yer alır. Fasın Avrupa’ya en yakın şehridir. • Tanca bağımsızlığını kazanıp Fas krallığına katılıncaya kadar stratejik konumu ve sahip olduğu liman dolayısıyla uyuşturucu ve kaçakçılık faaliyetlerinin kavşağı durumundaymış. • Müslüman, Hristiyan, Musevi ve pek çok farklı ülkeden gelen göçmenlerin yoğun olduğu kent tarih boyunca hem yazarlara hem şairleri hemde ressamları etkilemiş. • James bond , inception filmlerinin bazı sahneleri burada çekilmiş. • 2020 VİZYONU • 2. 8 milyon turist (2010 715. 000 karşı) • 43. 300 yatak ulaşmak için 28. 300 yatak ilave yatak kapasitesi (otel ve benzeri) • 76, 000 direkt işlerin yaratılması • (2010 yılında 6. 160 milyon dirhem karşı) turizm geliri 19. 745. 000 dirhem

KAZABLANKA • Beyaz ev’ anlamına gelen Kazablanka adı aslında Humphrey Bogart ve Ingrid Bergman’ın oynadığı 1942 yapımı sinema filminden ve meşhur “Tekrar çal, Sam” repliğinden dolayı bu kadar tanınıyor. Eski bir Berberi köyü olan Kazablanka günümüzde Fas’ın sanayi merkezi konumunda. Dolayısyla ülkenin ticari turizminin de merkezi. Kent ziyaret edildiğinde Fas'ın modern yüzünün yanı sıra ünlü Kazablanka filminde Rick karakterinin işlettiği ve sinema tarihine silinmemek üzere kazınmış sahnelerin geçtiği Rick’s Cafe’nin birebir kopyası olan bir işletmeyi ziyaret etme şansı var.

II. HASAN CAMİİ • Kazablanka şehrindedir. Fransız mimar Michel Pinseau tarafından tasarlanan ve Bouygues tarafından inşa edilen cami, Atlantik kıyısında denizin doldurulması ile elde edilen bir alan üzerine inşa edilmiştir. Aynı anda 25. 000 kişinin cami içinde 80. 000 kişinin avluda namaz kılmasına olanak verecek derecede geniş olan caminin minaresi, 210 metrelik uzunluğu ile dünyanın en uzun minaresidir.

KAZABLANKA KATEDRALİ • Geçmiş dönemlerde Hristiyan katolik katedrali olarak kullanılmıştır. Gotik uslüple inşaa edilen bu katedral 1930 yılında başlanmış 1962 yılında tamamlanmıştır. • Günümüzde kültür merkezi olarak hizmet vermektedir. 56 metrelik bir çan kulesine sahiptir.

FES • Fes'in iki madeninin en büyüğü olan Fes-Bali, neredeyse bozulmamış bir ortaçağ kentidir. Yaklaşık 150. 000 nüfuslu bir nüfusa sahip olan bu bölge nüfusunun dünyadaki en büyük araba kullanmayan kentsel alanıdır. Eşyaların taşınması eşekler, arabalar ve motosikletler tarafından sağlanmaktadır. Tüm medine, birçok tarihi şehir kapısı bulunan yüksek surlarla çevrilidir. Birçok mağaza ve restoran, kalabalık sokaklardan kaçmak için harika bir yoldur. Gösterim günbatımı ve karanlık dönemler sonrasında özellikle muhteşem.

ŞAVŞATTAN • Fas'ın kuzeydoğusunda Rif Dağları'nın ortasında bulunan Chefchaouen, küçük olmasına rağmen turistlerin ilgi odağıdır. "Mavi Şehir" olarak bilinen bu yerleşim yerinde evler mavinin tonlarına boyandığından, sokaklar adeta bir masal ülkesini andırır.

SOUSS VADİSİ VE ARGAN AĞAÇLARI • ülkenin güneyinde yer almaktadır. Neredeyse çöl diyebileceğimiz bu kireçli topraklarda, keçilerin başlıca besin kaynağını Argan ağacının etli meyveleri oluşturuyor. Meyvelerine gözü gibi bakan Argan ağacı onları oldukça büyük dikenleriyle savunuyor. Fakat bu kocaman dikenler çevik keçilerin gözünü korkutmak için yeterli değil. Keçiler meyveleri yedikten sonra sindirilmeyen çekirdekler Faslı kadınlar tarafında toplanıyor ve kabukları kırılıp preslenerek Argan yağı üretiliyor. Yağın çıkarılmasının güçlüğü ve ağacın zor bulunurluğu Argan yağını dünyanın en çok aranılan ve pahalı yağlarından biri haline getiriyor. • 2020 HEDEFİ • 3, 9 milyon turist (2010 yılında 1. 2 milyon karşı) • 109. 700 yatak ulaşmak için 75, 000 yatak ilave yatak kapasitesi (otel ve benzeri) • 117. 400 doğrudan istihdam oluşturma • (2010 yılında 8, 020 milyon dirhem karşı) turizm geliri 28. 550 milyon DH

• • • SUVAYR UNESCO Dünya mirası listesindedir. Marakeş’ten 1 saat uzaklıkta Balıkçı limanıdır. Burada boyları 2 metreye kadar çıkan dev dalgaları izlenebilir. Yine buradan Game Of Thrones dizisinin çekimlerinin gerçekleştiği kale görülebilir.

MAJORELLE BAHÇELERİ • Fas ululü havuzları, egzotik bitki türleriyle dolu olan bu bahçe adını 1919 senesinde Marakeşe taşınan Jacques Majorelle isimli ressamdan almaktadır. Majorelle’nin Dünya’da gittiği yerlerden topladığı bitkilerden oluşturduğu botonik bahçesidir. • Ayrıca bahçede Berberilerin hayatını ve yaşam biçimini anlatan bir müze de bulunmaktadır.

ARAP BAHARI • Arap Baharı, Ortadoğu’da baskıcı ve otoriter yönetimlere karşı son dönemde meydana gelen farklı ölçeklerdeki halk hareketlerini göstermek ve süreci bir demokratikleşme dalgası şeklinde ifade etmek için kullanılmaktadır. • Hem insan kaynaklı hem de doğal yollardan meydana gelen olumsuz olayların yaşandığı politik istikrarsızlıklar, turistlerin bir bölgeye seyahatlerinde önemli derecede etkilemiştir.

• Bütün Arap dünyasını derinden sarsan Arap Baharı açısından ise Fas belki de en iyi durumdaki ülkelerden biri. Ülkede bariz bir huzursuzluk söz konusu değil. En azından turist gözüyle Fas’ı görenler için. • Günlük hayatın modernliği, kadının kamusal alanda kendine diğer Müslüman – Arap ülkelerine nazaran çok daha fazla yer bulabilmesi açısından da Fas Türk turistlerin rahat edeceği, acentelerin operasyonlarını rahatça sürdürebilecekleri bir ülke. • Arap Baharı öncesi ve sonrası dönemde Arap Ülkelerinin ve Türkiye’nin uluslararası turist sayısı ve turizm gelirleri açısından karşılaştırılarak verilmiştir.

İSTATİSTİKSEL VERİLER YILIN İLK YARISI İÇİN; • Fas Turizm Ofisi verilerine göre 2016 yılının ilk yarısında 4. 2 milyon turist, 2015 yılının aynı dönemine göre% 2. 6 oranında azalarak Fas'ı ziyaret etti. • Fas'ta turizmle ilgili en son istatistiklerinde, yabancı turist sayısı% 5. 6 oranında azalırken, yurtdışında yaşayan Faslıların gelişleri% 1. 7 oranında bir artış kaydetti. • Hollanda, İngiltere, Almanya, Fransa ve İtalya'dan gelen turist sayısı sırasıyla% 8, % 7, % 5 ve% 5 oranında azaldı, Hollanda'dan gelen turist sayısının durgunluk gösterdiğini kaydetti. • Turizm konaklama profesyonelleri tarafından sağlanan verilere göre, turistik konaklama tesislerinde gecelik konaklamalar 2015 yılının aynı dönemine göre% 4 oranında azaldı.

YILIN İKİNCİ YARISI İÇİN; • 2016 yılının son aylarında Fas'taki turizm sektörünün rekor seviyede bir gelir elde etmesini ve geleneksel bir piyasadaki düşüşü önlemek için Fas'taki genel bir uluslararası güvene sahip olmasını sağladı. • dövizdeki turizm gelirleri, yüzde 4. 1 artışla 2016'da "tarihi zirve" kaydetti ve Kasım 2016 sonuna kadar 59. 4 milyar dirhem gelirine ulaştı. • Bu gelir, ülkenin döviz rezervlerine katkıda bulunmak açısından turizm sektörünü birinci sıraya taşıyor. • Tatil sezonunun son haftasında çok tatmin edici bir otel rezervasyonu yaptığını, Marakeş kuruluşlarının yüzde 70 ila 90'ı rezerve edildi. • Kent, geçen Kasım ayında COP 22 İklim Değişikliği Konferansı sayesinde otel rezervasyonlarında yüzde 33'lük bir artışla olağanüstü bir ay geçirmiştir. •

• Ulusal turizm geliştirme planı Vision 2020 çerçevesinde belirlenen iddialı hedeflerin etkisiyle, 2020 yılına kadar halen en iyi 20 turizm bölgesi haline gelmeyi hedeflemektedir. • Vision 2020, on yılın sonuna kadar turizm gelirlerini 1. 40 milyar Dolar (15. 2 milyar Avro) artıran ve otel yatak kapasitesini 375. 000'e çıkaran 20 milyon ziyaretçi çekmeyi hedefliyor

GELEN TURİST SAYILARI OCAK-AĞUSTOS 206

Şehirlere Gelen Turist Sayıları Ocak-Ağustos 2016 yılında

Konaklama işletmelerinde geceleme Ocak-Ağustos 2016

Şehirlerde Doluluk oranı +% 40, Ocak-Ağustos 2016

TÜRK-FAS İLİŞKİLERİ • Türk-Fas siyasi ilişkilerin geçmişi, 16. yüzyılda Cezayir’e yerleşen Osmanlı İmparatorluğu ile Fas Sultanlığı arasındaki ilk temaslara kadar gitmektedir. • Türkiye Cumhuriyeti ile Fas arasındaki diplomatik ilişkiler, Fas’ın bağımsızlığını kazanmasını takiben 17 Nisan 1956 yılında başlamıştır. • Türkiye ile Fas arasında siyasi bir sorun bulunmamaktadır. • Ülkemizin, Kazablanka ile Fez kentlerinde Fahri Konsoloslukları vardır. Fas, Şubat 2009’da İstanbul’da bir Başkonsolosluk açmıştır. Fas’ın İzmir’de ise bir Fahri Konsolosluğu bulunmaktadır. • Fas’ta 50’yi aşkın Türk şirketi bulunmaktadır. Türk firmalarının, Fas’ta son yıllarda gerçekleştirilmekte olan çeşitli altyapı ihalelerinden aldıkları pay ve kazanmış oldukları çeşitli ekonomik ve ticari şirketlerin işletme haklarının toplamı da 1, 4 milyar Doları aşmıştır.

• Fas’ta mukim vatandaşlarımızın sayısı 300 -400 civarındadır. Bu vatandaşlarımızın büyük çoğunluğunu işadamları ve aileleri oluşturmaktadır. Buna ilaveten, 1. 000 -1. 500 arasında değişen vatandaşımız da (mühendis ve işçiler) Fas’ta taahhüt hizmeti veren Türk şirketlerinde geçici olarak istihdam edilmektedir. • İki ülkenin resmi ve umuma mahsus pasaport hamilleri karşılıklı olarak vizeden muaftır. Fas’a turist olarak giriş yapan T. C. vatandaşlarının ülkede azami kalış süresi 3 aydır.

2014 -2016(*)YILLARINDA ÜLKEMİZE GELEN YABANCILARIN MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI (OCAKKASIM) YILLAR MİLLİYET PAYI(%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET 2014 2015 2016* 2014 2015 CEZAYİR 147 375 157 856 163 147 0, 42 0, 45 0, 68 7, 11 3, 35 83 100 502 80 718 0, 24 0, 29 0, 34 20, 94 -19, 69 241 839 229 778 66 780 0, 69 0, 66 0, 28 -4, 99 -70, 94 9 890 10 741 9 760 0, 03 0, 04 8, 60 -9, 13 102 163 92 360 87 852 0, 29 0, 27 0, 37 -9, 60 -4, 88 TUNUS 90 058 93 307 92 260 0, 26 0, 27 0, 38 3, 61 -1, 12 GÜNEY AFRİKA CUM. 40 592 45 169 27 024 0, 12 0, 13 0, 11 11, 28 -40, 17 DIĞ. AFRIKA ÜLKELERI 100 385 100 336 88 544 0, 28 0, 29 0, 37 -0, 05 -11, 75 FAS LİBYA SUDAN MISIR 2016* 2015/2014 2016/2015 • 2016 da Fastan İstanbula 38. 103 kişi gelmiştir. İzmir’e 242 kişi gelmiş

Türkiye İmajı • Fas’ta Türkiye tanınan ve sevilen bir ülke. Son yıllarda yükselişe geçen Türk dizileriyle pekişen bu imaj sayesinde yöre insanıyla iletişime geçmek çok kolay. Her gün en az bir Fas kanalında bir Türk dizisi oynuyor. • Tabii iki ülkenin dini ortaklığı da başka bir yakınlık etkeni. Bu yapı giden Türk turistin kendini rahat hissedebileceği bir ortam sağlıyor. Ayrıca Fas’ta oldukça zengin yerli bir kesim var. Pahalı arabalar, lüks evler hemen her kentte göze çarpıyor. Bu kitle bu imaj kullanılarak Türkiye’ye daha sık ve çok çekilebilir.

TÜRKİYE- FAS KIYASLAMASI • Artılar Fas Türkiye’ye benzemiyor. Ancak Türkiye’yi yakından tanıyan insanlarla dolu. Otantik yapısı içinde oldukça da güzel bir ülke. Güvenlikle ilgili pek bir sıkıntı yok. Şehircilik belli oranda başarılı. Türk turist için hesaplı bir destinasyon olduğu da söylenebilir. Dolayısıyla Türk tur operatörleri için de rahat pazarlanabilir bir ülke. Klasik anlamdaki kültür turistlerinin kolayca mutlu edilebileceği Fas’a, mimariye, su sporlarına ilgi duyan Türk turistler yeni ürünler ve seçeneklerle mutlaka götürülmeli. • Eksiler Fas’ta Türkiye’nin ve diğer turizmin önde gelen ülkelerinin çoktan sindirmiş ve belli bir ölçüde tamamlamış olduğu bazı unsurlar henüz yeterince gelişmiş değil. Hizmet kalitesi anlayışının oturması, yerel acentelerden kaynaklanan operasyonel anlamda hızlı karar verme yetisinin edinilmesi, problem çözmeye yönelik uzmanlaşma ve turizm altyapısının istenen noktalara çekilmesi ancak orta vadede çözülecek sorunlar.