FAALANGST WELKOM NIBI 2014 Jaap van Elst jaapvanelstplanet

FAALANGST

WELKOM!! NIBI 2014 Jaap van Elst jaapvanelst@planet. nl Lerarenopleiding Hogeschool Rotterdam T&T trainingen

WAAROM IK HIER? Ik ben Jaap van Elst bioloog, vader, leraar, . . trainer Lerarenopleider Ik was ook Docent biologie en counselor Ik heb een belangrijk verhaal Waarvoor in ieder geval te weinig aandacht voor is in mijn lerarenopleiding. .

Vandaag …. Opening Faalangst? Dat is faalangst!! En nu? Preventief En als het dan toch fout gaat…

Doelen Informatie verzamelen Signaleren, diagnosticeren Hoe kunnen we leerlingen helpen Bespreekbaar maken op school…

De opener (1). . . Mijn eerste “optreden”… De algemene ouderavond brugklas 1. .

De opener (2) … Denk terug aan een vervelende gebeurtenis Wat (doe, ) voel en denk je? … (noteer in het kort)

ANGST I LICHAMELIJK. Snellere ademhaling Verhoogde hartslag Zweethanden Droge mond Verhoogde aandrang Geen woord kunnen uitbrengen: Dichtklappen PSYCHISCH Verwarde gedachten Piekeren Afname concentratie Zich dom en machteloos voelen

ANGST II GEDRAG Gespannen spieren Onrustig, onredelijk, nerveus Inadequate reacties: = stil, teruggetrokken of = agressief, brutaal, stoer Vaak: slecht slapen

FAALANGST - De angst om - beoordeeld te worden of denken beoordeeld te worden WAARDOOR er kans is op tegenvallende resultaten

Het nut van de oefening: . . er wordt wat afgeleden. . Eenzaam maar niet alleen. . 10 -15% heeft er echt last van!! Van 8 tot 88…. Van vmbo tot vwo: het hoogste percentage onder universitaire studenten…. .

FAALANGST VORMEN AKTIEF: Plankenkoorts, perfectionisme PASSIEF: Vermijden en uitstellen SOORTEN - COGNITIEF kennis - SOCIAAL in contact - MOTORISCH sportprestaties

FAALANGSTIGEN De afhankelijke “. . U zult me wel vertellen hoe het moet, want ik weet dat natuurlijk niet…. ” De geslotene Stille muurbloem: “. . Nee hoor, er is niets…” De brutale “ Bemoei je met je eigen zaken, daar heb je genoeg aan , lijkt me. . ” De clown “…En de kat van de buren heeft paalangst. . ”

HERKENNEN…. Samenvatting op stencil OOK aan het gedrag in de klas. .

Diagnostiek Welke van de twee jongens heeft “echt” faalangst? Jan Uit welke zinnen in de tekst maak je dat op? Jan: Piet: -

Diagnostiek … Observeren In gesprek met. . o De leerling (en zijn ouders) o je collega’s Testen officiële en officieuze…

OORZAKEN Genetisch? Maatschappelijk Opvoedingsklimaat = gezin = school = vrienden = sportclub Karakter Persoonlijkheid

Een belangrijke mededeling. . Er is iets aan te doen! (want je doet het eigenlijk zelf: perfectionisme, bang voor fouten, …) Je bent NIET de enige… ( want bijna iedereen heeft wel ‘ns last van, minimaal 15 % echt veel. . ) EN. . Je bent NIET gek, er zit geen draadje los, ….

ONZE HERSENEN

AANVALLUH? ? Of WEGWEZEN!!!

Hoe help je? Op schoolniveau … Individueel, als docent. .

Wat is er aan te doen? (schoolniveau) Op school Thuis Her- en erkennen: erover praten Helpen voorbereiden: planning Her- en erkennen: erover praten Zorgen voor structuur: wanneer, wie, wat waar en hoe? Helpen voorbereiden: eisen wat moet je kunnen en kennen? studievaardigheden planning

Als docent … Kennis van – herkennen Benoemen – erkennen Als docent: de student en (startende) docent moeten de hulpverleningsstructuur kennen Info kunnen geven en doorverwijzen. . Proactief: eigen didactiek

En wat kunnen JULLIE doen Als biologie leraar - stress en gevolgen (zenuwstelsel/hormonen) - waarnemen en interpretatie daarvan - ademhalen en ontspannen Als deelnemer aan deze conferentie - doorgeven info - studiemiddag over dit thema

Een opdracht… Wat doe je? Wel of niet Wat is (echt) belangrijk? Wat kun je hier mee? Op school met collega’s…

Didactisch / pedagogisch (Faal)angstige leerlingen hebben behoefte aan Een duidelijke structuur Een vriendelijke sfeer Bemoediging Niet overvragen Goed voorbeeld

En op school: een training? Opbouw training Informeren - wat is faalangst, jouw faalangst, “. . je bent niet gek. . ” - je bent niet alleen!!! Betrekken Communiceren Aan de slag - signaleren, ontspannen, G-denken

Ondersteunen van faalangstigen. . Signaleren, erkennen, . . Als er “niets” is op school, of… Ademhaling en ontspanning G denken

G-denken Gebeurtenis Gedachte Gevoel Gedrag

RET: G-denken GEBEURTENIS: + GEDACHTEN: Presentatie houden + “Ze zullen me uitlachen” = GEVOEL(ens): + GEDRAG: = ANGST + Rood worden, stotteren, ……

G-DENKEN GEBEURTENIS: GEDACHTE: - (altijd) waar? - helpend? - geeft een goed gevoel? GEVOEL ALTERNATIEF GEVOEL GEDRAG ALTERNATIEF GEDRAG

COMMUNICATIE P O persoonsgericht ZIJN taakgericht DOEN GEBRUIKEN: JA JA GEBRUIKEN: NEE JA S N E G

Wat is er aan te doen? Op school Thuis Her- en erkennen: erover praten Helpen voorbereiden: planning Her- en erkennen: erover praten, ook met ouders Zorgen voor structuur: wanneer, wie, wat waar en hoe? Helpen voorbereiden: eisen wat moet je kunnen en kennen? studievaardigheden planning

En wat jullie ook kunnen doen Tenminste dat hoop ik… Jezelf bedanken dat je hier bent gekomen!!