ETMN TOPLUMSAL TEMELLER Eitim ve Toplum likisi Toplumsal

EĞİTİMİN TOPLUMSAL TEMELLERİ *Eğitim ve Toplum İlişkisi *Toplumsal Süreçler ve Eğitim *Toplumsal Kurumlar ve Eğitim *Toplumsal Bir Kurum Olarak Eğitimin İşlevleri *Türkiye’de Eğitimde Fırsat Eşitliği

EĞİTİM VE TOPLUM İLİŞKİSİ Durkheim’e göre ; *Her toplum eğitim sistemini bir ortak olarak koşullandırır. *Toplum, eğitim sisteminin amacı ve hedefidir. Durkheim’in görüşünde görüldüğü gibi Durkheim toplumu ve toplumsal ortamları eğitim sistemini koşullandıran bir ortam olarak görmektedir.

TOPLUMSALLAŞMA Toplumsallaşma, ”insanın, tecrübelerinin ışığında kişiliğinin doğal yapısı ile yaşadığı toplumun sosyo-kültürel öğelerini yaşam sırasında içselleştirdiği ve insani kişiliğinin farkına vardığı, bunun yanısıra anlamlı toplumsal görevlerle yaşamak zorunda olduğu toplumsal çevreye uyumunu sağlayan bir süreçtir. ”

TOPLUMSALLAŞMA ORTAMLARI # Karşılaştığı ilk ortam olan ailede çocuk iyi-kötü, güzel-çirkin gibi ahlaki normları ve değer yargıları gelenek ve göreneklerin ilk bilgisini alır. # Aileden sonra toplumsallaşmasının diğer ortamları; *Mahalle *Sokak *Okul *Kültürel ortamlar *Panel ve sempozyum benzeri tartışma platformları *Modern kulüpler *Alt kültürler # Toplumsallaşma, birey açısından”başkası düşüncesi” çevresinde gelişir. Aileden sonra bu düşünce ilk kez sokakta görülür. Mahalle ve sokak başkası düşüncesinin kişi özelinde ilk önemli etkilere sahip ortamlardır. # Toplumsallaşma kaçınılmaz bir aktivedir. # Toplumsallaşma süreci ve toplumsallaşma ortamları aynı zamanda eğitimin toplumsal temellerini kuran ve düzenleyen bir süreç olarak işlemektedir.

TOPLUMSAL SÜREÇLER VE EĞİTİM SOSYALLEŞME VE EĞİTİM Sosyalleşme: Bir grup yada topluma ait olmayı, bireyin söz konusu grup yada toplumun üyeliğine hazırlanmasını ifade etmektir. Sosyalleşme ve eğitim, birbirine benzer ve birbiri içinde yer alan süreçlerdir. Sosyalleşme süreci, bireyle toplum arasındaki karşılıklı etkileşime dayanan bir süreçtir. Sosyalleşme sürecinde çeşitli kurumlar ve faktörler yer alır. Bunların başlıcaları; *Aile *Oyun ve akran grupları *Okullar *İş yerleri *Siyasal örgütler *Dini kurumlar ve cemaatler *Vakıflar *Dernekler *Kulüpler(spor ve sanat vb. ) *İletişim araçları

TOPLUMSAL HAREKETLİLİK VE EĞİTİM Toplumsal hareketlilik: Bir toplumdaki toplumsal tabakalar içinde yada arasında yer değiştirme süreciyle bireylerin statülerinde meydana gelen değişmeleri ifade eder. Esas olarak ikiye ayrılır. 1 -)Yatay hareketlilik: Bireyin aynı tabakada kalmak şartıyla bir statüden eşdeğer bir başka statüye geçişini ifade eder. 2 -)Dikey hareketlilik: Bireyin bir toplumsal tabakadan başka bir toplumsal tabakaya geçişini ifade eder.

TOPLUMSAL DEĞİŞME VE EĞİTİM Değişmenin özünde bir farklılaşma vardır. Değişme, bir durumdan başka bir duruma geçmeyi ifade eder. Toplumdaki değişmenin bir kısmı ilerleme olarak nitelendirebileceği gibi bazıları gerileme olarak nitelendirilebilir. Toplumsal değişme: Toplumsal yaşamın çeşitli, alanlarında gözlenen farklılaşmaları ifade eder. Eğitim ile toplumsal değişmeler arasında , tek yönlü ilişkiden çok karşılıklı bir ilişki vardır. Bu bakımdan eğitim, toplumsal değişmenin ham öznesi hemde nesnesi durumundadır. Eğitim anlayışların bazılarında belirtildiği gibi eğitimin temel işlevlerinden birisi, toplumun mevcut kültürel birikimini yeni kuşaklara aktarmaktır.

TOPLUMSAL KURUMLAR VE EĞİTİM 1 -)AİLE VE EĞİTİM 2 -)SİYASAL KURUM VE EĞİTİM 3 -)EKONOMİ VE EĞİTİM

AİLE VE EĞİTİM Aile; ana-baba, çocuklar ve bunların kan bağıyla bağlı bulunduğu diğer akrabalardan oluşan toplumsal bir gruptur. Aile, duygusal temeller ve değerler üzerine kurulan, sevgi ve saygı, özveri, yardımlaşma gibi değerlerin önemli olduğu bir kurumdur. Aile, çocuğa ilk eğitimin verildiği yerdir.

SİYASAL KURUM VE EĞİTİM Siyasal kurum eğitimin siyasal bir işlevi olarak öngörülen niteliklere sahip vatandaşlar yetiştirmeyi amaçlamakta iken, diğer taraftan da eğitim, siyasal sistemde, ülkenin yönetim kadrolarına görev yapacak bireylerin yetiştirilmesini sağlamaktadır. Demokrasi, halkın egemenliğine dayalı bir yönetim biçimidir. Demokratik ülkelerde eğitim ve okulunda demokrasinin ilkelerine göre düzenlenmesi gerekmektedir.

EKONOMİ VE EĞİTİM Ekonomik açıdan yaklaşıldığı zaman eğitimin pahalı bir yatırım olduğu gözükmektedir. Devlet , aileler, işletmeciler, gönüllü örgütler, bu alanda yatırım yapmakta, kaynakta ayırmaktadır. Gelişmiş ülkelerde devlet bütçesinin önemli paylarından birinide eğitim sektörü oluşturmaktadır. Gelişmiş ülkeler, toplumun ihtiyaç duyduğu uzmanlık ve meslek alanlarına göre eğitim planlamaktadırlar. Bu planlama yapılmadığı zaman bazı alanlarda yetişmiş insan gücü fazlalığı olurken bir taraftada insan gücü açığı olabilmektedir. (Türkiye’de öğretmenlik mesleğinde olduğu gibi)

Kalkınma salt ekonomik kavramlar içermeyip bu kavram aynı zamanda, bir toplumun kültürel, sosyal yönlerden de gelişmesini ifade eder. Kalkınmışlığın göstergelerinden biride insanların eğitim düzeyleridir. Eğitim-ekonomi ilişkilerine bir başka açıdan bakıldığında eğitimin hem bir arz hem de bir talep konusu olduğu görülmektedir. Bu anlamda eğitim üretilen bir hizmet(ürün)olmaktadır.

TOPLUMSAL BİR KURUM OLARAK EĞİTİMİN İŞLEVLERİ Eğitimin temel işlevleri; 1 -)Bireyi toplumsallaştırma işlevi 2 -)Kültürel mirası aktarma işlevi 3 -)Siyasal işlevi 4 -)Ekonomik işlevi 5 -)Toplumsal değişim işlevi 6 -)Bireyi geliştirme işlevi

BİREYİ TOPLUMSALLAŞTIRMA İŞLEVİ Toplumsallaştırmaya bireyi topluma uydurma süreci de denebilir. Toplumsallaşma aileden başlayıp bireyin hayatı boyunca devam eden bir süreçtir.

KÜLTÜREL MİRASI AKTARMA İŞLEVİ Kültür toplumun uzun bir süreç içinde denemiş, kullanmış ve biriktirmiş olduğu hazinedir. Kültür o toplumun kimliğidir. Günümüzdeki bilim ve teknoloji alanındaki hızlı gelişmeler bireylerin kültürel değerleri izlemelerini, öğrenmelerini, kullanmalarını zorlaştırmaktadır. Bu nedenle bu ortak değerlerin hem korunmasında, çocuk ve gençlere aktarılmasında hem de yetiştirilmesinde eğitim kurumu görev alır.

SİYASAL İŞLEVİ Eğitimin siyasal işlevleri; *Anayasal düzeni koruyan iyi vatandaşlar yetiştirmek *Seçmen yetiştirmek *Lider yetiştirmek *Yeniliğe açık yurttaşlar yetiştirmek

EKONOMİK İŞLEVİ Kalkınmanın temelinde iyi yetişmiş insan gücü vardır. Eğitilmiş insan gücü ekonomik gücü hızlandırır. Doğal kaynakların ve sermayenin en verimli şekilde kullanılmasını sağlar. Teknolojik gelişmeye katkıda bulunur. Eğitimin ekonomik işlevini birey ve toplum bakımından incelemek olanaklıdır. 1 -)Birey bakımından eğitim insanlara kendilerini tanıma ve denetleme olanağı verir. Kendini denetleyebilen insan gerek tutumluluk gerekse harcamaları konusunda daha akıllı davranır. 2 -)Toplum bakımından eğitim , ekonomi kurumlarının gereksinim duyduğu insan gücünü nicelik ve nitelik bakımından karşılar. Kalkınmaya katkıda bulunur.

TOPLUMSAL DEĞİŞİM İŞLEVİ Toplumsal değişme: Toplumu oluşturan bireyler arasındaki ilişkilerde ortaya çıkan farklılaşmadır. Bunların bazıları; *Diğer toplumlardaki değişmeler *Toplumsal kurumdaki değişmeler *Yönetimdeki değişmeler *İnsanların gereksinimindeki değişmeler *İletişimdeki değişmeler *İnsan ilişkilerindeki değişmeler *Bilimsel ve teknolojik gelişmeler *Coğrafi etmenlerdeki değişmeler

BİREYİ GELİŞTİRME İŞLEVİ İnsanın toplum içinde uyumlu bir şekilde yaşayabilmesi için toplumun değer yargılarını, kurallarını kısaca kültürünü öğrenmesi gerekir. Eğitim kurumları bireyin gereksinimi olan bu davranışları kazanması için bireyin hem bilişsel hem duygusal hem de devinimsel yönlerden gelişmesini sağlamak üzere çabalar. Bir bütün olarak bireyin gelişimini sağlamak eğitimin görevidir. Onlara öğrenmeyi nasıl öğrenecekleri öğretilir.

TÜRKİYE’DE EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ 1 -)COĞRAFİ ETKENLER 2 -)SOSYAL ETKENLER 3 -)EKONOMİK ETKENLER 4 -)SİYASAL ETKENLER

COĞRAFİ ETKENLER A-)Köy ve Kent Ayrımı: *Kültürel ortamın uygun olmaması *Kız çocuklarının eğitim görmesine yönelik olumsuz değer ve tutumların bulunması *Köy Hizmetlerinin çocuk emeğine ihtiyaç duyması nedeniyle devamsızlığın ortaya çıkması *Ailenin ekonomik yetersizliği nedeniyle çocukların okula gönderilmemesi

B-)Bölgesel Ayrım: *Okullaşma oranlarının farklı dağılımı *Öğretmen kalitesi *Öğrenime devam edebilecek maddi imkana sahip olamama *Okul araç ve gereçlerinin yetersiz olması *Kültürel ortamların yetersiz olması

SOSYAL ETKENLER A-)Cins Ayrımı B-)Etnik Gruplar, Din ve Dil Ayrımı C-)Nüfus Etkeni D-)Öğretmen Etkeni

EKONOMİK ETKENLER A-)Ailenin Ekonomik Düzeyinden Kaynaklanan Ayrım Bir çocuğun eğitim imkanı öncelikle ailesinin ekonomik imkanları ile sınırlıdır. Çocuğun mesleki eğitime mi yoksa entelektüel eğitime mi yönelmesi de ailenin gelir düzeyi ile yakından ilgilidir. B-)Devlet Kaynaklarının Sınırlılığı Devletin sınırsız bir ekonomik gücü yoktur. Bu nedenle diğer hizmetlerde olduğu gibi eğitim hizmetinin vatandaşa götürülmesi de devletim imkanlarının sınırlılığı ile bağımlıdır.

SİYASAL ETKENLER Politikaların günübirlik sorun ve ihtiyaçları üzerine geliştirildiği ülkelerde değişim kültürünün öngördüğü talep ve beklentilere uygun gerçekçi projeler üretme güçlüğü ortaya çıkar.