ETMN EKONOMK TEMELLER Eitimin Ekonomik Temelleri q Ekonomi

EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ

Eğitimin Ekonomik Temelleri q Ekonomi kökeni Yunanca’da ki “oikia”(ev) ve “nomos” (kural) kelimelerine dayanır. q Ev yönetimi anlamına gelir. q Ekonomi yerine, Arapça’dan gelen iktisat kelimesi de kullanılmaktadır.

Ekonomiye ilişkin çeşitli tanımlar Ekonomi (veya politik ekonomi), parayla ilgili olsun yada olmasın, kişiler arasındaki değişim (mübadele) işlemlerinin incelenmesidir. Ekonomi, halkın günlük faaliyetlerini, gelir kazanmasını ve yaşamını sürdürmesini inceleyen bir bilim dalıdır. Sahip olunan kıt kaynakların birbirinin seçeneği veya karşıtı olan ihtiyaçlar arasındaki dağılımdan en rasyonel şekilde yararlanma çabasına yönelik toplumsal olayların değişmez kurallarını araştıran bir bilim dalıdır. 3

Eğitim- Ekonomi Arasındaki İlişki * Eğitim, ekonominin ihtiyaç duyduğu insan gücünü yetiştirir (üretime katkısı) * Eğitim hizmetinin yürütülmesinin ve hizmetten yararlanmanın belli bir maliyeti vardır (eğitim maliyeti), * Eğitime yapılan harcamalar (makro-mikro) 1. Kısa dönemde tüketim, 2. Uzun dönemde yatırım özelliği taşır, * Eğitimin gelir yaratma etkisi vardır, 1. Bireysel (mikro) düzeyde, 2. Toplumsal (makro) düzeyde, 4

Eğitim- Ekonomi arasındaki ilişki Eğitim harcamaları ile eğitime ilişkin toplumsal talebin karşılanması ve ekonomik büyümenin veya gelişmenin hızlanması sağlanmaktadır. Eğitim düzeyi arttıkça, toplam üretim düzeyi de artar. Eğitime yapılan her ek lira harcamanın milli geliri de artıracağı ifade edilebilir.

Eğitim ve Kalkınma, bir ekonomide halkın değer yargıları, dünya görüşü ile tüketim ve davranış kalıplarındaki değişmeleri içeren toplumsal ve kurumsal yapıda dönüşmeye yol açan büyüme olarak tanımlanmaktadır. Kalkınma ile para, ekonomik durum, ekonomiye ilişkin değişkenler ve ülkenin zenginliği ifade edilmektedir. Kalkınmışlık durumunda genellikle kişi başına düşen gelir, ”GSMH” ölçütleri dikkate alınmalıdır. Kalkınma kavramı, toplumsal, kültürel, siyasal, eğitsel ve ekonomik içeriklidir. Kalkınma ulusun gelişiminin o ülkenin yurttaşları arasında dengeli dağıtılmasına olanak sağlar. GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla), bir ülke vatandaşlarının veri bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır. 6

Kalkınmakta olan ülkelerde… Kişi başına milli gelir düşüktür. Tasarruf ve yatırımlar düşüktür. Sermaye Hızlı birikimi yetersizdir. nüfus artışı vardır. Ortalama yüksektir. insan ömrü kısa ve çocuk ölüm oranı Okur yazar olmayanların toplam nüfusa oranı fazladır. Dengesiz gelir dağılımı, işsizlik, gecekondulaşma, teknolojik yeniliklere uyum sağlayamama, beyin göçü, yetersiz bir fiyat ve vergi politikası vardır. 7

Kalkınmış ülkeler… Kişi özgürlüğüne, sosyal güvencelere, sosyal adalete ağırlık veren demokratik yöntemlerle yönetilirler. Eğitim Bilimine Giriş Dersi 8

ÜLKE KİŞİ BAŞINA DÜŞEN GSMH (2010 yılı itibariyle-Dünya Bankasına göre) ABD 47. 184 Dolar Almanya 37. 591 Dolar Fransa 33, 820 Dolar Kazakistan 12. 050 Dolar Cezayir 8. 322 Dolar Çin 7. 536 Dolar Peru 9. 470 Dolar TÜRKİYE 15. 340 Dolar

Ülke Derslik başına düşen öğrenci sayısı (İlköğretim) Türkiye OECD ortalaması Avusturya Çek Cumhuriyeti Finlandiya Lüksemburg İzlanda 32 21, 4 19, 9 20 19, 8 15, 8 18, 2

Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı Ülke ilköğretim Ortaöğretim Türkiye 22 18 Belçika 12, 6 10, 2 İspanya 13, 6 10 Macaristan 10, 2 11, 1 Portekiz 11, 8 8, 1 Japonya 19 13, 5

2006 Yılı Öğrenci Başına Düşen Yıllık Eğitim Maliyetlerinin Toplam Tutarı Ülkeler Okulöncesi İlköğretim Ortaöğretim Yükseköğretim ABD 8. 522 7. 560 8. 779 22. 234 Danimarka İtalya 4. 542 5. 972 7. 572 6. 783 8. 113 8. 258 14. 280 8. 347 İsveç 3. 504 6. 295 6. 482 11. 589 Fransa 4. 323 4. 777 8. 107 8. 837 Almanya 4. 956 4. 237 6. 620 10. 504 İngiltere 7. 595 4. 415 5. 933 10. 753 OECD Ortalama Türkiye 4. 490 4. 819 6. 688 12. 319 276 1. 214 3. 046 7. 847

Toplam Eğitim Harcamalarının GSYİH İçindeki Payı (%) Ülkeler 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Almanya 4, 4 4, 5 4, 7 4, 5 4, 4 4, 5 5, 0 Avusturya 5, 6 5, 7 5, 6 5, 5 5, 4 5, 3 5, 4 6, 0 Belçika 5, 9 6, 0 5, 9 6, 0 6, 4 6, 5 Danimarka 8, 2 8, 4 8, 3 7, 9 7, 8 7, 6 8, 7 Finlandiya 6, 0 6, 2 6, 4 6, 3 6, 1 5, 9 6, 1 6, 8 Fransa 6, 0 5, 9 5, 8 5, 6 5, 8 İngiltere 4, 9 5, 5 5, 4 5, 6 5, 3 5, 0 5, 4 5, 3 5, 4 İspanya 4, 2 4, 2 4, 3 4, 6 5, 0 İtalya 4, 4 4, 8 4, 6 4, 7 4, 5 4, 4 4, 6 4, 2 4, 5 4, 7 Portekiz 5, 4 5, 3 5, 1 5, 2 5, 0 5, 1 4, 8 5, 7 Yunanistan 3, 7 3, 5 3, 8 4, 0 - - AB Ort 4, 9 5, 1 5, 0 4, 9 5, 0 5, 4 Türkiye 2, 9 3, 9 4, 0 3, 4 4, 0 4, 3 4, 2 4, 7 3, 2 3, 8 Kaynak: http: //epp. eurostat. ec. europa. eu/portal/page/portal/education/data/main_tables

Alternatif maliyet (vazgeçme maliyeti) (Vazgeçilmiş kazanç) Bir öğrencinin eğitim aldığı için bu süre içerisinde yararlanamadığı gelirle ilgilidir. ÖRNEK: Aynı yaştaki iki kişiyi ele alalım. Bunlardan birisi liseyi bitirdikten sonra bir işe girerek para kazanmaya başlamış, diğeri ise üniversiteye devam etmiş olsun. Üniversiteye devam edenin en az dört yıl eğitim almak zorunda olduğu düşünüldüğünde, dört yıl boyunca birisi çalışıp para kazanırken, diğeri eğitim aldığı için çalışamamakta, para kazanamamakta, hatta harcama yapmaktadır. İşte bu kişinin dört yıllık süre içerisinde mahrum olduğu gelire vazgeçme maliyeti veya alternatif maliyet adı verilmektedir.