ETMDE LME VE DEERLENDRME Yrd Do Dr Lokman

EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Yrd. Doç. Dr. Lokman AKBAY Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi - Ölçme ve Değerlendirme ABD

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I Konu Başlıkları • Değişken ve türleri • Ölçmede birim • Ölçmede sıfır noktası

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Ölçme? • Ölçme, • bir niteliğin (ölçülmek istenen bir özelliğin) gözlenip sonucun bir sayı veya sembolle ifade edilmesidir (Stevens, 1961) • ‘ne kadar? ’ sorusuna cevap aramaktadır • bu bağlamda niceliksel tanımlamalar içermektedir • yoruma dayalı niteliksel verileri kapsamamaktadır ölçülecek özellik sayı veya symbol system

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Değişken? • Değişken, • ölçmeye söz konusu plan özelliktir • kişiden kişiye, durumdan duruma, nesneden nesneye değişen özelliklerdir (Güler, 2017) • gözlemden gözleme değilik değerler alabilen objeler, özellikler ya da durumlardır (Arıcı, 1984)

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Nicel Değişken: • miktar, büyüklük, çokluk ifade ederler • sayılarla ifade edildiklerinde, sayılar matematiksel olarak anlamlıdır • örnek: boy uzunluğu, ağırlık, zeka, bir dersteki başarı, maaş … • Nitel Değişken: • sıfatsal değişkenlerdir (tür ve kalite yönünden değişen özellik) • sıfat, sayı ya da sembollerle ifade edilebilirler • sayılarla ifade edildiklerinde, sayılar matematiksel olarak anlamlı değildir • örnek: cinsiyet, meslek dalı, renk …

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Sürekli Değişken: • reel sayılarla eşleştirme yapılabilen değişkenlerdir • iki değer arasında sonsuz sayıda başka değer alabilir • herhangi iki değer arası sürekli bölünebilir • örnek: uzunluk, zeka, sıcaklık … • Süreksiz Değişken: • kesikli değişken de denir • sadece doğal sayılara ya da sıfatlara karşılık gelir • cinsiyet, mezuniyet durumu, medeni hal …

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Bağımsız Değişken: • başka bir değişkene bağlı olmaksızın değer alabilir • bir araştırmada, araştırmacının kontrolündedir • etki eden değişkendir • Bağımlı Değişken: • başka bir değişkene ya da değişkenlere bağlı olarak değer alabilir • bir araştırmada, bağımsız değişken(ler)e tepkisi araştırılır • etkilenen değişkendir Bağımsız değişken Sınav kaygısı (sürekli) Matematik yeteneği (sürekli) Bağımlı değişken Sınav başarısı (sürekli) Kariyer seçimi (süreksiz)

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Bir ölçme süreci sonunda elde edilen sayı veya sembole ‘ölçme sonucu’ ya da ‘ölçüm’ denir • Ölçülen özelliğin hangi tür sayı ya da sembollerle eşleştirileceğine karar vermeye ‘ölçme kuralı’ denier Bugün hava 22 °C’dir • değişken = ………………. . • ölçme işlemi = ………………. . • ölçme kuralı = ………………. . • ölçüm = ………………. . Bugün hava sıcaktır (fark ne? ) Sınıfta 17 öğrenci var • değişken = ………………. . • ölçme işlemi = ………………. . • ölçme kuralı = ………………. . • ölçüm = ………………. .

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Ölçme Türleri • Doğrudan ölçme: değişken doğrudan gözlenerek ya da bu değişkenin kendisiyle doğrudan ilişkili bir ölçme aracı ile ölçülmesidir • Temel ölçme olarak da bilinir • eğitimde genellikle psikomotor davranışlar doğrudan ölçülür

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Ölçme Türleri • Dolaylı ölçme: değişken doğrudan gözlenemeyip, ilgili başka bir özellik yardımıyla ölçülmesidir • göstergeyle ölçme de denir • eğitimde duyuşsal ve bilişsel davranışlar dolaylı olarak ölçülür

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Ölçme Türleri • Türetilmiş ölçme: değişken kendisinden farklı iki ya da data fazla değişkenin matematiksel bir bağıntısı olarak ölçülmesidir • örnek: hız, enerji, aritmetik ortalama, ivme …

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Ölçme de birim: en küçük standart miktardır • örnek: gram, metre, saniye, tane, • Doğal birim, doğada kendiliğinden var olan birimdir • Yapay birim, ölçmede pratikliği sağlamak için sonradan uzmanlar tarafından tanımlanarak belirlenmiş standart miktarlardır • Birim, • her yerde daima aynı miktarı gösterir (………………) • olabildiğince geniş kitlelerce kullanılmakta ve anlaşılmaktadır (………………) • değişkenin miktarına uygun olarak seçilir (………………)

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I • Ölçme de sıfır: ölçmede başlangıç noktasıdır • ölçmeye başlangıç olarak seçilen ve gerçek yokluğu gösteren sıfırdır (………………) • bu nokta öncesinde özellik yoktur • ölçmeye başlangıç olarak seçilen sıfır gerçek yokluğu göstermez (………………) • pratikte ölçmeye başlangıç noktasıdır • bu nokta öncesinde özellik yoktur diyemeyiz • • • uzunluk ………………. . sıcaklık ………………. . enerji ………………. . zeka ………………. . ağırlık ………………. . hız ………………. .

Ders # 1 - Ölçme ve Değerlendirmeyle İlgili Temel Kavramlar I Yrd. Doç. Dr. Lokman AKBAY Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi - Ölçme ve Değerlendirme ABD