ETMDE ETK Prof Dr Semiyha TUNCEL 1 ETK

EĞİTİMDE ETİK Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 1

ETİK NEDİR? • Eski Yunanca’dan gelen etik sözcüğü, “ahlaki, ahlakla ilgili” • Bu sözcüğün günümüzdeki anlamı, insan tutum ve davranışlarının iyi (doğru) ya da kötü (yanlış) yönden değerlendirilmesidir • Etik, geçmiş ve bugüne ilişkin doğru ve yanlış ölçülerinin anlatımıdır Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 2

Etikle ilgili yapılan tanımların ortak noktaları şunlardır • etik, felsefenin bir dalıdır, – iyi ya da kötü olarak bir değerlendirme vardır, – birtakım değerlere ve normlara dayalıdır. – Kısaca etik, insanların eylemlerinin, birtakım değerlere ve normlara dayalı olarak iyi veya kötü olarak değerlendirilmesidir. Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 3

ETİK SİSTEMLER • AMAÇLANAN SONUÇ ETİĞİ: Eylemin ahlaki doğruluğu, amaçlanan sonuçları tarafından belirlenir. • KURAL ETİĞİ: Bir eylemin ahlaki doğruluğu, standartlar ve yasalar tarafından belirlenir. �TOPLUMSAL SÖZLEŞME ETİĞİ: Bir eylemin ahlaki doğruluğu, belli bir toplumun gelenekleri ve normları tarafından belirlenir. • KİŞİSEL ETİK: Bir eylemin ahlaki doğruluğu, kişinin vicdanı tarafından belirlenir. Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 4

Etik dışı davranışa nasıl karar vereceğiz? • Bu doğru mu? “Başkalarına sana davranmalarını istediğin gibi davran”, Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 5

Etik dışı davranışa nasıl karar vereceğiz? • Bu adil mi? Davranış size yapılsaydı adil olduğunu düşünür müydünüz? Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 6

Etik dışı davranışa nasıl karar vereceğiz? • Eğer birisi zarar görecekse bu kim? Kim kazanacak? Kazanan Kaybetmeyi mi kazanmayı mı hak ediyor? Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 7

Etik dışı davranışa nasıl karar vereceğiz? • Eğer verdiğiniz karar gazetelerin birinci sayfasında yer alsa kendinizi rahat hisseder misiniz? • HAYIR NİÇİN Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 8

Etik dışı davranışa nasıl karar vereceğiz? • Aileniz, çocuğunuz ya da akrabalarınıza bunu söyler miydiniz? Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 9

Etik dışı davranışa nasıl karar vereceğiz? • Olay nasıl kokuyor? Karar ya da davranış sonucunda olabileceklere ilişkin sezgileriniz. Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 10

Mazeretler neler? • Toplumun çıkarları için işleri çabuklaştırmak amacı ile bazı ilke ve prosedürleri atlamak, • Kişisel olarak benim çıkarım yok, önemli olan işlerin yapılması, bu nedenle kuralları biraz esnetmekte sakınca yok, Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 11

Mazeretler neler? • Yalnızca bir arkadaşa yardım ediyorum, benim bu işte bir çıkarım yok düşüncesi, • Üstlerim benim değerini bilmiyor, ben sömürülüyorum, o halde ben de kendi çıkarlarımı düşünmek zorundayım düşüncesi, • Çalışan bir suç işlemiş, cezalandırılması gerekir ama benden bulmasın düşüncesi. Prof. Dr. Semiyha TUNCEL 12