ETM BLMLERNDE SOSYOLOJNN TARHES HAZIRLAYAN GZDE NUR SERTCE

EĞİTİM BİLİMLERİNDE SOSYOLOJİNİN TARİHÇESİ HAZIRLAYAN : GÖZDE NUR SERTCE

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ � Eğitim sosyolojisi; toplum ve eğitsel yetiştirme arasındaki karşılıklı ilişkileri, bağlantıları ve etkilenmeyi inceleyen sosyolojinin alt bir bilim dalı olarak tanımlanabilir. � KAYNAKÇA: Öztürk Hüseyin 1993 Eğitim Sosyolojisi

EĞİTİM SOSYOLOJİSİNİN TARİHÇESİ � Eğitim sosyolojisinden, sosyolojinin bir dalı olarak ilk kez A. B. D. ’de 1907 yılında bahsedildi. 1917 yılında ilk kez eğitim sosyolojisi kitabı yazıldı. � Eğitim sosyolojisinin A. B. D. ’de ortaya çıkış nedeni; A. B. D’nin sosyal yapısıdır. Çok farklı din, dil, ırk ve milletlere mensup insanların yaşadığı bir ülkede bu yapı sorunların kaynağını oluşturmuştur. � Bu sorunların aşılmasında eğitimin etkili olabilmesi için eğitimcilerin bireylerin içinden geldiği yapıyı tanımaları ve onların değer yargılarını ve tavırlarını bilmeleri gerektiği düşünülmüştür. İşte bu yaklaşım eğitim sosyolojisini doğurmuştur. � KAYNAKÇA: Öztürk Hüseyin 1993 Eğitim Sosyolojisi

Dünyada eğitim sosyolojisi alanında 3 önemli isim vardır. Bunlar; Emile Durkheim( 1858 -1917), Auguste Comte(1798 -1857), Le Play (1806 -1882). Bu isimler arasında en önemli yere sahip olan kişi Emile Durkheim’dır. � Emile Durkheim sosyolojinin bilim olması konusunda çalışmalarıyla bilinmekle beraber eğitim sosyolojisi alanında da hatırı sayılır çalışmalar yapmıştır. Ona göre; Eğitim toplumsal bir süreçtir ve her toplum kendisine uygun eğitim kurumlarına sahiptir. Her toplumun nasıl kendi gereksinimlerine uygun bir ahlakı varsa, aynı biçimde her toplumun ortak gereksinimlerine karşılık veren bir eğitim sistemi vardır. � KAYNAKÇA: Prof. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi �

Görüldüğü üzere Emile Durkheim eğitimi bir “toplumsal olay” olarak görür ve onunla toplum arasında yakın ilişki kurar. � Durkheim’dan sonra Eğitim Sosyolojisi alanında katkı sağlayan Avrupalı diğer bilim adamları ise şöyle sıralanabilir; John Stuart Mill, Emanuel Kant, Herbert Spencer, Max Weber, Karl Manheim. Bunlar içinde en dikkate değer görüşler Menheim’e ait olanlardır. Ona göre eğitim toplumun gelişme ve ilerlemesinde en temel belirleyicidir ve toplumsal sorunları çözmenin en etkili yoludur. � � KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi

TÜRKİYE’DE EĞİTİM SOSYOLOJİSİNİN TARİHÇESİ �Üniversite düzeyinde, Darülfünunda eğitim sosyolojisi dersi 1917 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır. � 1965’te ise Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi programdan bağımsız olarak bir Eğitim Sosyolojisi dersi koymuştur. �İlköğretmen okullarında eğitim sosyolojisi dersinin ilk okutulmaya başlanması 1953’te olmuştur. � 1967 -1968 öğretim yılından itibaren Eğitim Enstitüleri programlarına eğitim sosyolojisi dersi alınmıştır

TÜRKİYE’DE EĞİTİM SOSYOLOJİSİNİN TARİHÇESİ �Ülkemizde eğitim sosyolojisinin tarihi 1915’li yıllara dayanır. � Eğitim sosyolojisinin doğmasına katkı sağlayanlar; v Ali Suavi(1839 -1878) v Münif Paşa(1830 -1910) v Ziya Gökalp(1876 -1924) v Prens Sebahattin(1877 -1948) v İsmail Hakkı Baltacıoğlu 1886 -1978) v Nusret Köymen v KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi

� Ali Suavi: Eğitimin çağdaş karşılıkları olan terminolojisini ilk kullananlar arasındadır. Geleneksel öğretim usullerinin yeni yöntemlerle değitirilmesi düşüncesini savunur. � KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi

Münif Paşa: Öğretmen, öğretim yöntemleri ve halkın eğitilmesi konularında yenilikçi düşünceler üretmiştir. Darulmuallimin yüksek şubesinde usul tedris ve terbiye adlı öğretim adlı dersi ilk pedagojik girişimler arasında sayabiliriz. KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi �

Ziya Gökalp: Ziya Gökalp, eğitimin amaçları konusunda büyük oranda E. Durkheim'ın görüşlerini Türkçeleştirerek işe başlamıştır. Ziya Gökalp, modern eğitimin millî kültüre dayanması gerektiğini, millî kültürün de milletin hayatından belirdiğini, Avrupa'dan kültür ve eğitim alamayacağımızı ileri sürmektedir. � KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi �

� Prens Sebahattin: Sosyolojik anlamda Le Play ve arkadaşlarının ürettiği toplumsal bilim akımının etkisi altındadır. Bu akıma göre toplumlar bütüncü /cemaatçi ve bireyci olmak üzere ikiye ayrılır. Ona göre Osmanlı ve onun şahsında Türk toplumu bütüncü bir şahsiyete sahiptir. � KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi

� İsmail Hakkı Baltacıoğlu: Çocukların yetişmesinde eğitim yoluyla eğitime katılmalarında gerçek öğretici ve eğiticinin öğretmen değil, doğal ve toplumsal çevre olduğunu savunur. Bu düşünce büyük ölçüde Rousseau’nun pedagojisiyle benzerlik gösterir. � KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi

� Nusret Köymen: Köymen’in eğitim sosyolojisi kitabında yöntem, sosyal araştırma ve inceleme , öğretmenin sosyal ilerlemedeki rolü, halk eğitimi gibi konulara yer verir. Öğretmen okullarında bu kitap önemli bir kaynak haline gelmiştir. Liselerde okutulan bu ders 1950 li yıllarda Yüksek Öğretim okullarında Eğitim Sosyolojisi dersi olarak okutulmaya başlanmıştır.

EĞİTİM BİLİMLERİNDE SOSYOLOJİNİN TARİHÇESİ Bu gelişmelerden sonra Eğitim Sosyolojisinin üniversite programlarına dahil edilmesi 1965 yılında Ankara Üniversitesi bünyesinde kurulan Eğitim Fakültesi ile birlikte olmuştur. Eğitim Enstitüleri ile Yüksek Öğretim Okullarında seksenli yıllardan itibaren de zorunlu ders olmuştur. KAYNAKÇA: Prof. Dr. İsmail Doğan Eğitim Sosyolojisi