ETKN VATANDALIK Demokrasinin Serveni Kazanm SB 7 6
“ETKİN VATANDAŞLIK” Demokrasinin Serüveni Kazanım SB. 7. 6. 1. Demokrasinin ortaya çıkışını, gelişim evrelerini ve günümüzde ifade ettiği anlamları açıklar.
Demokrasi Nedir? Demos Kratos Halk Yönetim Egemenliğin yani yönetme yetkisinin halkta bulunduğu, yurttaşların her konuda eşit kabul edildiği yönetim biçimidir.
Demokrasinin Gelişimi Yer Zaman Antikçağ Yunan Medeniyeti MÖ 450’ler Demokrasinin ilk örneği eski Yunan medeniyetinde site adı verilen şehir devletlerinden Atina’da uygulanmıştır. Agora adı verilen meydanda hür olan ve 20 yaşını doldurmuş olan erkekler toplanarak meclis oluştururlardı. Özgür olmayanların, kadınların ve Atinalı olmayanların oy kullanma hakkı yoktu. İlk demokrasi uygulaması hakkında neler söyleyebilirsiniz?
Demokrasinin Gelişimi Yer Zaman Roma İmparatorluğu MÖ 449 Eski Roma İmparatorluğu’nda Roma halkı ile soylular arasında yapılan savaşlardan sonra meydana hakların yazıldığı 12 Levha dikilmiştir. On İki Levha Kanunlarıyla Roma halkının görev ve sorumlulukları ile devlet yurttaş ilişkileri düzenlenmiştir.
Demokrasinin Gelişimi Yer İslam Devleti Cahiliye devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası da Abdülmuttalib’in torunu Rabîa’nın kan davasıdır. Peygamber Efendimiz (sav) 632 yılında haccını yapmışArap ve olmayanın da Arap Arabınson Arap olmayana buradaüstünlüğü Veda Hutbesi’ni üzerine olmadığı gibi kırmızı tenlinin okumuştur. siyah üzerine siyahında kırmızı tenli üzerinde bir üstünlüğü yoktur. Zaman 632 Yaşama Hakkı Veda Hutbesi’nde yaşama hakkı, mülkiyet hakkı, eşitlik gibi temel insan hakları ve demokrasi Eşitlik değerlerinden bahsetmiştir.
Demokrasinin Gelişimi Yer Zaman İngiltere 1215 Kimse yargılanmadan cezalandırılamayacak ve gelişi güzel vergi toplanmayacaktı. Böylece kralın yetkileri kısıtlanmıştır. 1215 yılında soyluların baskısı ile İngiltere’de kral, Magna Carta Libertatum adlı fermanı imzalamıştır.
Demokrasinin Gelişimi Yer Zaman Fransa 1789 Fransız İhtilali ile eşitlik, özgürlük, adalet gibi insan hakları ile ilgili değerler tüm dünyaya yayılmıştır. 1789’da halk krala karşı isyan ederek Fransız İhtilali’ni başlattı. Krallık yönetimi sona ererek cumhuriyet yönetimi başladı.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler Eski Türk devletlerinde devlet işleri kurultay adı verilen mecliste görüşülürdü. Boy beyleri burada düşüncelerini söylerlerdi. Kararlar tartışarak alınırdı. Düşünce özgürlüğü olduğunu gösterir. Kurultaya hükümdarın eşi hatun da katılırdı. Kadına verilen önemi gösterir. Kağan töreye uygun hareket etmek zorundaydı. Kağanın sonsuz yetkiye sahip olmadığını gösterir.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler İstanbul fethedildikten sonra Fatih Sultan Mehmet, Ayasofya’ya giderek korku içindeki halka seslenmiştir. . tır ş ı am ç m , n Ca an n i e v l a ul g y u ü n ğü ü l r ü özg Kalkınız ve müsterih olunuz. Bu andan itibaren ne hürriyetleriniz, ne de hayatlarınız hakkında benden korkmayınız. Kimsenin malı yağma edilmeyecektir. Kimseye zulüm yapılmayacaktır. Hiç kimse dini inanışlarından dolayı cezalandırılmayacaktır.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler Fatih Sultan Mehmet, Bosna’daki rahiplere bir ferman göndermiş ve Müslüman padişahın hoşgörüsünü göstermiştir. Adı geçenlere ve kiliselerine hiç kimse engel olmayacak ve sıkıntı vermeyecektir ve onlar sakınmaksızın ülkemde yaşayacaklardır… Kendilerine ve canlarına ve mallarına ve kiliselerine ve dışarıdan ülkemize gelenlerine dokunmayacak, saldırıp incitmeyecektir.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler Osmanlı padişahı II. Mahmut, 1808 yılında yerel düzeyde güç kazanmış olan ayanlarla Sened-i İttifak’ı imzalamıştır Bu belgeyle ayanlar II. Mahmut’a itaat edip emirlerini yerine getirme sözü vermişlerdir. Buna karşılık padişah ve devlet yöneticileri ayanların bazı haklarını garanti altına almış, haksızlık yapılması durumunda ayanların karşı koyma hakkı tanınmıştır. Osmanlı tarihinde padişahın mutlak yetkileri ilk kez sınırlanmıştır.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler 3 Kasım 1839 tarihinde padişahın isteği ile yayınlanan Tanzimat Fermanı demokrasi tarihimizin önemli bir adımıdır. Hiç kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak. Herkes yasa önünde eşit olacak. Kanun gücünün üstünlüğünü göstermektedir.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler 1856 yılında Osmanlı toprakları içinde yaşayan Müslüman olmayanlara Islahat Fermanı adı ile bazı haklar tanındı. Islahat Fermanı ile din farkı gözetmeksizin herkes eşit kabul edilmiştir.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler 23 Aralık 1876 yılında Kanun-i Esasi ilan edilerek meşrutiyet yönetimine geçilmiştir. Türk tarihindeki ilk anayasadır. Anayasa devlet ile vatandaş arasındaki sözleşmedir. Vatandaşın ve devletin görevleri belirlenmiştir. Padişahın yanında anayasanın ve halkın temsilcilerinin olduğu yönetim şekline meşrutiyet denir. Osmanlı’da halk ilk kez seçme ve seçilme hakkını kullanmıştır.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler 23 Nisan 1920 tarihinde Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. Meclise halkın seçtiği milletvekilleri katılmıştır.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler 5 Aralık 1934 tarihinde kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. 1935 yılında yapılan seçimlerde 18 kadın milletvekili seçilmiştir.
Demokrasi Uygulamalarımıza Örnekler 27 Ekim 1945 yılında Milli Kalkınma Partisi kurularak çok partili siyasi hayata geçilmiştir. Halkın iradesinin gerçekleşebilmesi için birden fazla partinin olması gerekmektedir.
Demokrasinin Uygulanış Biçimleri Doğrudan Demokrasi Yönetim ile ilgili her karar halkın oyları ile belirlenir. Egemenlik doğrudan halka aittir. Yarı Doğrudan Demokrasi Temsili Demokrasi İhtiyaç duyulduğunda Halk kendi yetkisini halkın iradesine milletvekillerine verir. başvurulur. Halk oylaması Egemenlik yetkisi temsilcide (referandum) yapılır. olur. Temsilciler olmasına Nüfusu az olan yerlerde rağmen halkın da alınan uygulanabilir. Eski Yunan medeniyetinde uygulanmıştır. kararlarda etkili olmasıdır. Nüfusu çok olan yerlerde uygulanır. Şu anda ülkemizde uyguladığımız demokrasidir.
Demokrasinin Temel İlkeleri ÖZGÜRLÜK 01 MILLI EGEMENLIK 02 ÇOĞULCULUK 03 EŞITLIK 04 05 KATILIM
Demokrasinin Temel İlkeleri-Milli Egemenlik Demokrasilerde egemenlik millete aittir. Egemenlik yönetme yetkisi demektir. Demokrasilerde yönetme yetkisi halka aittir. Halk belli aralıklarla yapılan seçimlerle kendi yöneticisini kendisi seçer.
Demokrasinin Temel İlkeleri-Özgürlük Demokrasilerde herkesin özgür bir şekilde hareket etmesi ve karar vermesi gerekmektedir. Bireyin başkalarına zarar vermeden her şeyi yapabilmesidir. Halk kendini yönetecekse baskı altında olmadan kendisi karar vermelidir.
Demokrasinin Temel İlkeleri-Eşitlik ilkesi, tüm insanların yasalar önünde eşit olmasıdır. Hiç kimseye dil, din, ırk, cinsiyet ya da düşüncesinden dolayı farklı bir uygulama yapılamaz. Herkesin bir oy hakkının olması eşitliğin göstergesidir.
Demokrasinin Temel İlkeleri-Çoğulculuk demokratik toplumlarda farklı görüşlerin farklı siyasi partiler veya kişiler ile temsil edilmesidir. Birden fazla seçenek olursa seçim yapmış oluruz.
Demokrasinin Temel İlkeleri-Katılım Demokratik toplumlarda yurttaşların seçim ve referandum gibi çeşitli yöntemlerle ülke yönetimine katılmasıdır. Seçimlere katılarak oy kullanan kişi ne kadar çok olursa o kadar demokratik olur.
Şimdi Sıra Sizde Demokrasi halk egemenliğine dayanan bir yönetimdir. MAALESEF BİLEMEDİNİZ TEBRİKLER YENİ SORU
Şimdi Sıra Sizde Demokrasi kısa sürede gelişmiştir. MAALESEF BİLEMEDİNİZ TEBRİKLER YENİ SORU
Şimdi Sıra Sizde Eskiden Türk devletlerinin yönetim şekli demokrasiydi. MAALESEF BİLEMEDİNİZ TEBRİKLER YENİ SORU
Şimdi Sıra Sizde Demokraside herkes haklar bakımından eşit olmalıdır. MAALESEF BİLEMEDİNİZ TEBRİKLER YENİ SORU
Şimdi Sıra Sizde Çok partili hayat düşünce ayrılığına sebep olduğu için uygun bir durum değildir. MAALESEF BİLEMEDİNİZ TEBRİKLER YENİ SORU
Şimdi Sıra Sizde Magna Carta ile kralın yetkileri sınırlandığı için demokrasinin gelişimine katkı sağlamıştır. MAALESEF BİLEMEDİNİZ TEBRİKLER YENİ SORU
Hangisi Çöz Bakalım Demokrasi ile yönetilen bir toplumda farklı görüşler ve düşüncelerin ifade edilmesi önemlidir. Bu durum demokratik yönetimlerde aşağıdakilerden hangisini gerekli hale getirmiştir? A C Birden fazla siyasi partinin kurulması Cumhurbaşkanın seçilmesi B Mahkemelerin olması D YENİ SORU Eğitime verilen önemin artması
Hangisi Çöz Bakalım Aşağıdakilerden hangisi demokrasinin gelişimi ile ilgili doğru bir bilgi değildir? A C Demokrasi ilk olarak Eski Yunan medeniyetinde ortaya çıkmıştır. Magna Carta ile kralın yetkileri kısıtlanmıştır. B D YENİ SORU Şehir devletlerinde nüfus az olduğu için temsili demokrasi uygulanmıştır. Demokrasinin gelişimine farklı uluslar katkı sağlamıştır.
Hangisi Çöz Bakalım Demokrasinin tam olarak uygulanabilmesi için farklı düşüncelerin olması ve vatandaşların bunların arasında seçim yapması gerekir. Bu durum demokrasinin hangi ilkesi ile ilişkilidir? A C Eşitlik Çoğunluk B D YENİ SORU Özgürlük Çoğulculuk
Hangisi Çöz Bakalım Türklerdeki uygulamalardan hangisi demokrasi ile ilişkilidir? A C Küçüklükten itibaren herkesin asker olarak yetiştirilmesi Kurultayda boy beylerinin düşüncelerini açıklayabilmesi B D YENİ SORU Ülkenin hanedan üyelerinin ortak malı olması Kut anlayışının hakim olması
DPY 2019 Çıkmış Sorular Demokrasinin “bireylerin herhangi bir kısıtlamaya veya zorlamaya bağlı olmaksızın düşüncelerini açıklayabilme ve istedikleri gibi davranabilmesi” olarak tanımlanan temel ilkesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Eşitlik B) Özgürlük C) Katılım D) Çoğulculuk
DPY 2019 Çıkmış Sorular Türk kültüründe meşveret vardır. Meşveret, akıl toplamak demektir. Yani en doğruyu bulmak için birilerine danışılmasıdır. Buna göre İlk Türk Devletlerinin meşveret kurumu aşağıdakilerden hangisidir? A) Meclis-i Mebusan B) Sened-i İttifak C) Magna Carta D) Kurultay
DPY 2018 Sıra Sizde Aşağıdaki dönemlerden hangisinde Türk milleti ilk kez devlet yönetiminde temsil edilme hakkını elde etmiştir? A) Tanzimat B) I. Meşrutiyet C) II. Meşrutiyet D) Cumhuriyet
DPY 2014 Sıra Sizde Yukarıdaki öğrencilerden hangisinin ülkesi, insan haklarının en fazla gözetildiği yönetim biçimine sahiptir? A) Leyla B) Hüseyin C) Suna D) Hasan
SBS 2010 Çıkmış Sorular Demokrasi anlayışının egemen olduğu toplumlarda, bireylerin düşünce ve ifade özgürlüğüne sahip olması istenir. İstenilen bu durumun gerçekleşmesinde izlenecek en etkili yol, aşağıdakilerden hangisidir? A) Kültürel varlıkların koruma altına alınması B) Geleneklerin sonraki kuşaklara aktarılması C) Bireylere, çevreyi koruma bilincinin kazandırılması D) Farklı görüşlerin dile getirilmesinin sağlanması
KİM BİLECEK Demokrasilerde yönetme yetkisi kime aittir? Halka
KİM BİLECEK Demokrasilerde yöneticilerin kaç oy hakkı vardır. Bir
KİM BİLECEK Herkesin bir oy hakkı olması demokrasinin hangi ilkesi ile ilişkilidir? Eşitlik
KİM BİLECEK Kralın yetkilerinin kısıtlandığı Magna Carta hangi ülkede yayınlanmıştır? İngiltere
KİM BİLECEK ‘‘Arabın Arap olmayan (acem) üzerine bir üstünlüğü yoktur. Arap olmayanın da Arap üzerine bir üstünlüğü yoktur. ’’ sözünü kim söylemiştir? Hz. Muhammed (SAV)
Gelecek Derse Hazırlanalım • Atatürk’ün milli egemenlik ile ilgili üç tane sözünü yazınız. • Atatürk ülkemizde demokrasinin gelişmesi için neler yapmıştır?
- Slides: 45