Ethisch handelen voor woonzorgcentra Programma geboren uit 20

Ethisch handelen voor woonzorgcentra Programma geboren uit 20 jaar werken aan integriteit.

Governance & Integrity Belgie / Belgique • Organisatie-adviseurs en filosofen. Ruim 20 jaar • Duurzame organisatieontwikkeling (institutioneel verankerd) • Organisaties met publieke taak • Internationaal • Goal orientated, intellectually driven, commercially based • Actief in België sinds 2007 • Partnership VVSG

Programma • Even voorstellen • Integriteit en zorg • De integere organisatie • Algemene context • Wat betekent dat voor u? • De praktijk…. • Voorbeelden uit de werkpraktijk • Even proeven van de training Morele Oordeelsvorming • Uitleg bij de procedure voor morele oordeelsvorming: zeven stappenplan. • Afsluiting • Voordelen • Resultaten • Tips

Integere overheidsorganisatie Een integere overheid is er op ingericht om recht te doen aan de personen en instanties waarvoor en waarmee ze werkt: • Weinig morele oordeelsfouten, lerend van de fouten die worden gemaakt. • Weinig schendingen. Veel meldingen. Zorgvuldig afgehandeld. • Vertrouwen van binnenuit en vanbuitenaf neemt mettertijd toe. Werken langs twee sporen: I. Een werkend, geborgd moreel leerproces. II. Een werkende, geborgde en zorgvuldige handhavingspraktijk.

De structuur van een integere organisatie Zorgvul dige Hand having sp rak ti jk 1. Zelfstandig moreel oordeel Leren Preventie 2. Moreel beraad 5. Risicoanalyse en beheersing 3. Moresprudentie 6. Onderzoek Kennis 4. Regels Repressie 7. Straf Wilskracht Oordeelskracht Moreel leerpro ces

Algemene context 1. Binnen de dagelijkse praktijk van woonzorgcentra hebben medewerkers en leidinggevenden vaak te maken met: • Lastige beslissingen • Morele vraagstukken • Schendingen zoals aggressie en geweld, druk van patienten, familie en omgeving • Valse beschuldigingen • Verleidingen

2. Zorg is inherent kwetsbaar inzake integriteit omwille van: • • • Het morele appel Afhankelijkheid van mensen Kwetsbare groepen Leven en dood Kwaliteit van leven • Schaarste • verdeling budgetten • Druk (familieleden, tijdsdruk) • Agressie en geweld

3. Morele inschattingsfouten hebben een impact: • Lastige beslissingen en morele vraagstukken • Een morele nood voor medewerkers • Valse beschuldigingen, toekomstige verleidingen en schendingen door derden omwille van inherente kwetsbaarheid • Acute nood om medewerkers hiermee te helpen: • Vanuit goed werkgeverschap • Voor kwaliteit van de zorg

Goed werkgeverschap • Houdt in: • Medewerkers beschermen tegen valse beschuldigingen, toekomstige verleidingen of schendingen door derden • Morele vraagstukken uit de werkpraktijk bespreekbaar maken • Medewerkers de ruimte en gelegenheid aanbieden om samen lastige beslissingen te onderzoeken en na te gaan wat moreel juist is om te doen • Het structureel managen van integriteit

Voorbeelden uit de werkpraktijk • Voorbeelden van lastige dagelijkse beslissingen uit de werkpraktijk • Onderlinge strijd • Heeft effect op team building en kwaliteit van dienstverlening • Doel: medewerkers trainen zodat ze samen lastige beslissingen kunnen onderzoeken • Leidt tot betere beslissingen en aanpassing van het beleid

Morele Oordeelsvorming Kennis maken met een praktische training die zich heeft bewezen in de praktijk van publieke taken van Europese steden

Kennismaking met de training morele oordeelsvorming • Nadenken over de vraag wat moreel juist is • Het leggen van deze maatstaf over lastige beslissingen uit de werkpraktijk • Aan de hand van de procedure voor het maken van een moreel oordeel, het zeven stappenplan • Vertrouwelijkheid • Uitstellen van het oordeel • Niet oplossen • Onderzoekende dialoog vanuit weten niets te weten

Methode voor morele oordeelsvorming 1. Voor welke beslissing sta ik? 2. Wie zijn de betrokkenen? 3. Wie neemt de beslissing? 4. Hebben we meer informatie nodig? 5. Wat zijn de argumenten? 6. De weging 6 b. Schadebeperking 7. Hoe voel ik me bij de genomen beslissing?

Stap 1: Voor welke keuze of beslissing sta ik? • De keuze scherp krijgen • Een moreel dilemma waarin de medewerker zelf voor de beslissing stond • Formuleren in termen van pro en pro • Spontane morele intuïtie • Grootste bezwaar

Stap 2. Wie zijn de betrokkenen? • Wie is er betrokken in deze casus? • Zo breed mogelijk gaan • Kennis vanuit de groep

Stap 3. Wie neemt de beslissing? • Het niet uit de weg gaan van morele verantwoordelijkheid • Onderzoekende dialoog • Collectief • Terugblikken op stap 1

Stap 4: Informatie • Meer informatie nodig om tot een redelijke beslissing te komen? • Informatie tot op het moment van de keuze • Casus inbrenger beschermen

Stap 5. Argumenten • Het verzinnen van argumenten voordele van beide handelingsalternatieven • Steeds kijken naar de betrokkenen • Het uitstellen van een waardeoordeel over de argumenten • Deelnemers worden verplicht volledig te zijn • Gelijkheid; kwaliteit van argument telt, niet de verbale kwaliteiten of plaats in hiërarchie van inbrenger

Stap 6. De weging. • Onderscheid tussen rechten – belangen – wensen • Rechten hebben het grootste gewicht • Wordt zeer duidelijk in de zorg • Toekennen van gewichten aan de argumenten • Beginselargument - gevolgargument

Stap 6 b. Schadebeperking • Toebrengen van gerechtvaardigde schade • Morele plicht om deze gerechtvaardigde schade te beperken • Waar is de schade het meest onoverkomelijk? • Waar is de schade het gemakkelijkst te beperken?

Stap 7. Hoe voel ik mij? • Gevoelens kunnen intelligent zijn • Hoe voel ik mij bij de genomen beslissing? • Betrokkenen – eigenbelang – moed/wilskracht

Voordelen • Betere/eenduidige beslissingen (minder oordeelsfouten) • Gezamenlijk genomen en gezamenlijk geleerd • Vertrouwen en veiligheid • Gelijkheid • Openheid en transparantie • Effect op teambuilding • Versterken morele intuïtie • Beslissingscriterium in grijze gebieden • Moresprudentie - jurisprudentie

Tips • Wat is het belangrijkste dat jullie hebben gedacht, gezien of gehoord? • Als leidinggevende met je team • In de praktijk gestructureerd X aantal keer per jaar • Klein tijdsbestek • Voor medewerkers én managers • Begeleiders voor meest lastige beslissingen • Ondersteuningspunten ethische reflecties voor WZC

De Quickscan Integriteit