Ethiek en internationaal ondernemen Geen supranationale wetgeving Geen

Ethiek en internationaal ondernemen • Geen supra-nationale wetgeving • Geen supra-nationale vakbonden • In derdewereldlanden veel minder background institutions → Vrijheid, blijheid ? ? ?

1 Geweten (staat absolute toepassing in de weg) 2 Andere controlerende en straffende actoren dan alleen wetgever 3 Andere wereld en ander bewustzijn

Andere wereld, ander bewustzijn 1 Technologie • • Global economy Global marketplace • Kleinere wereld • Onderlinge afhankelijkheid

Andere wereld, ander bewustzijn 2 • • • Milieu Kleinere wereld Onderlinge afhankelijkheid Verschuiving van teleologische visie naar deontologische visie Verschuiving van kortetermijndenken naar langetermijndenken short term profitability vs. long term profitability

Andere wereld, ander bewustzijn 3 Democratisering van de moraal • • Secularisatie Media → Nieuwe managementtechnieken - Empowerment EQ Inspirerend leiderschap Integrity management

Vroeger: Onderlinge verantwoordelijkheid Filosofie Religie Verantwoordelijkheid voor samenleving Nu: Onderlinge verantwoordelijkheid Economische kernfactoren Verantwoordelijkheid voor samenleving

Internationaal ondernemen vereist: A een visie op de maatschappelijke verantwoordelijkheid jegens de landen waar je gevestigd bent of handel mee drijft B anticiperen op mogelijke morele dilemma’s → Ontwikkeling normen bij gebrek aan background institutions

A Een visie op de maatschappelijke verantwoordelijkheid jegens de landen waar je gevestigd bent of handel mee drijft 1 Principe van wederkerigheid → Beide partijen zien overeenkomst als rechtvaardig (a) a → Beide partijen zijn vrij om overeenkomst te aanvaarden (b) b → Geen dwang, geen manipulatie

2 Core values I Geen geweld (vanuit wederkerigheid en universaliteit) → Geen dwang → Respect II Eerlijkheid (vanuit wederkerigheid en universaliteit) → Vertrouwensrelaties opbouwen III Respect voor eigendom

Core values – algemene richtlijnen 1 Multinationals mogen geen bewuste schade aanrichten (Cf. core value 1: Geen geweld/dwang) Geen background institutions Minder kennis Economisch klem Onverantwoordelijke regeringen Extra verantwoordelijkheid multinational Ook belangen van gastland/burgers meewegen

Core values – algemene richtlijnen 2 Multinationals moeten meer voordeel dan nadeel opleveren voor het land. (vanuit core value Geen geweld/schade) → Niet winst alleen naar westerse aandeelhouders, overheden, enz. → Geen brede telelogische afweging → Filantropische dimensie

Core values – algemene richtlijnen 3 Multinationals moeten de mensenrechten van hun werknemers respecteren - Recht op menswaardig bestaan Recht op scholing Recht op staking Recht op vrijheid van godsdienst Recht op vrijheid van meningsuiting Recht op veiligheid

Core values – algemene richtlijnen 4 Multinationals moeten naar redelijkheid belasting betalen Mazen van de wet vinden is misbruik (bewuste schade) bij gebrek aan wettten/background institutions

Core values – algemene richtlijnen 5 Multinationals moeten met de lokale overheden samenwerken in het tot stand brengen dan wel versterken van background institutions.

Background institutions Zorgen voor structuur voor naleving normen en waarden Bevorderen vertrouwensrelaties Bevorderen vrijheid Bevorderen vrije markt Zijn in het belang van elk bedrijf

B Anticiperen op morele dilemma’s Social/ethical audit • Markt Concurrentievoordeel, imago, betere toegang tot wereldmarkten, komt tegemoet aan consumentenbehoefte • Juridisch Versterkt risico-management, vermindert druk van overheden en andere regelgevende instanties

• Financieel Versterkt aandeelhoudersvertrouwen, vermindert verzekeringskosten, maakt geld lenen makkelijker • Strategisch Zorgt voor wereldwijde erkenning, geeft meer inzicht in lokale situatie en behoefte en vergemakkelijkt daardoor strategische besluitvorming en toekomstige veranderingen

• - - Ethisch Zorgt voor betrokkenheid bij belangen van stakeholders en verbetert eerlijke en volledige communicatie. Gezindheid!