Esneklik 5 BLM ER Talebin Fiyat Esneklii Eim

Esneklik 5 BÖLÜM İÇERİĞİ Talebin Fiyat Esnekliği Eğim ve Esneklik Türleri Esneklikleri Hesaplama Yüzde Değişiklikleri Hesaplama Esneklik Bir Yüzde Orandır Orta-Nokta Formülü Doğrusal Talep Eğrisi Boyunca Esneklik Değişimi Esneklik ve Toplam Gelir PART I Introduction to Economics Talep Esnekliğinin Belirleyicileri © 2012 Pearson Education İkame malların Varlığı Önemsiz Olmanın Önemi Zaman Boyutu Diğer Önemli Esneklikler Talebin Gelir Esnekliği Talebin Çapraz-Fiyat Esnekliği Arz Esnekliği Geleceğe Bir Bakış Ekler: Nokta Esnekliği 1 of 32

PART I Introduction to Economics esneklik Bir değişkendeki değişikliğe karşı bir başka değişkenin duyarlılığını ölçmek için kullanılan genel bir kavram © 2012 Pearson Education 2 of 32

Talebin Fiyat Esnekliği Eğim ve Esneklik PART I Introduction to Economics Talebin fiyat esnekliği talep edilen miktardaki yüzde değişikliğin fiyattaki yüzde değişikliğe oranı; talep edilen miktarın fiyattaki değişikliklere olan duyarlılığını ölçer. © 2012 Pearson Education 3 of 32

Talebin Fiyat Esnekliği Esneklik Türleri tam inelastik talep Talep edilen miktarın fiyattaki değişikliğe hiçbir duyarlılık göstermediği talep PART I Introduction to Economics tam esnek talep Fiyatta küçük bir artma karşısında talep edilen miktarın sıfıra düşmesi. © 2012 Pearson Education İki tam esneklik arasaındaki farkı hatırlamanın en iyi yolu: 4 of 32

Talebin Fiyat Esnekliği PART I Introduction to Economics Esneklik Türleri ŞEKİL 5. 2 Tam Esnek ve Tam İnelastik Talep Eğrileri Şekil 5. 2(a) insülin için tam inelastik bir talep eğrisini göstermektedir. Talebin fiyat esnekliği sıfırdır. Talep edilen miktar sabittir; fiyat değişince talep edilen miktar değişmez. Şekil 5. 2(b) buğday üreten bir çiftçinin karşıya olduğu tam esnek bir talep eğrisini göstermektedir. Küçücük bir fiyat artışı talep miktarını sıfıra indirmektedir. Temel olarak, tam esnek bir talep, üreticilerin piyasadaki devam eden fiyata istedikleri ürünü satabilecekleri ancak daha yüksek bir fiyat belirleyemeyecekleri anlamına gelmektedir. © 2012 Pearson Education 5 of 32

Talebin Fiyat Esnekliği Esneklik Türleri esnek talep Talep edilen miktardaki yüzde değişikliğin mutlak değer olarak fiyattaki yüzde değişiklikten büyük olduğu bir talep ilişkisi (mutlak değeri 1’den büyük olan bir talep esnekliği). PART I Introduction to Economics inelastik talep (esnek olmayan) Fiyattaki değişikliklere büyük miktarda değil ancak biraz duyarlılık gösteren talep. Esnekliksiz talebin rakamsal değeri her zaman sıfır ve -1 arasındadır. © 2012 Pearson Education birim esneklik Bir ürünün miktarındaki yüzde değişikliğinin mutlak değer olarak fiyattaki yüzde değişikliğiyle aynı olduğu bir talep ilişkisi (– 1 değerinde bir talep esnekliği). 6 of 32

Talebin Fiyat Esnekliği Esneklik Türleri PART I Introduction to Economics Bir Uyarı: © 2012 Pearson Education İşaretlere çok dikkat etmelisiniz. Genelde talep esnekliklerinin negatif oldukları sonucuna varıldığından (talep eğrileri negatif eğimli olurlar), coğunlukla bu esneklikler negatif işaret olmadan rapor edilir ve ele alınır. 7 of 32

Esneklikleri Hesaplama Yüzde Değişikliklerini Hesaplama PART I Introduction to Economics Başlangıç değerini taban olarak kullanarak talep edilen miktardaki yüzde değişikliğini hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılmaktadır: © 2012 Pearson Education 8 of 32

Esneklikleri Hesaplama Yüzde Değişikliklerini Hesaplama PART I Introduction to Economics Fiyattaki yuzde değişikliğini de benzer bir şekilde hesaplayabiliriz. Yine başlangıc değeri P’yi —yani, P 1 —yuzde hesaplamak icin taban olarak alalım. P 1 ‘i taban olarak aldığımızda, P ‘deki yuzde değişikliğini hesaplama formulu aşağıdaki gibidir. © 2012 Pearson Education 9 of 32

Esneklikleri Hesaplama Esneklik Bir Yüzdeler Oranıdır PART I Introduction to Economics Talep edilen miktar ve fiyattaki değişiklikler yuzdelere donuşturuldukten sonra esnekliği hesaplamak basit bolme işleminden ibarettir. Esnekliğin bicimsel tanımını tekrar hatırlayalım: © 2012 Pearson Education 10 of 32

Esneklikleri Hesaplama Orta-Nokta Formülü PART I Introduction to Economics orta-nokta formülü Fiyattaki yüzde değişikliğini hesaplamak için taban olarak P 1 ve P 2 ‘nin tam ortasındaki değeri, talep edilen miktardaki yüzde değişikliğini hesaplamak için taban olarak Q 1 ve Q 2 ‘nin tam ortasındaki değeri kullanıyoruz. © 2012 Pearson Education 11 of 32

Esneklikleri Hesaplama Orta-Nokta Formülü PART I Introduction to Economics Fiyattaki yüzde değişikliğini hesaplamak için P 1 ve P 2 ‘nin tam ortasındaki değeri taban olarak kullanarak aşağıdakini elde ediyoruz. © 2012 Pearson Education 12 of 32

Esneklikleri Hesaplama PART I Introduction to Economics Orta-Nokta Formülü © 2012 Pearson Education 13 of 32

Esneklikleri Hesaplama Esneklik ve Toplam Gelir Herhangi bir pazarda P x Q üreticilerin elde ettiği toplam gelirdir (TR): TR = P x Q toplam gelir = fiyat x miktar PART I Introduction to Economics Fiyat (P) düştüğünde talep edilen miktar (QD) artar. Bu iki faktör, P ve QD, ters yönde hareket ederler. © 2012 Pearson Education Fiyat değişimlerinin talep edilen miktar üzerinde etkisi: 14 of 32

Esneklikleri Hesaplama Esneklik ve Toplam Gelir Toplam gelir P ve Q’nun çarpımı olduğu için, TR’nin fiyat artışı karşısında artması ya da azalması hangisinin büyük olduğuna, yani fiyattaki yüzde artışının mı yoksa talep edilen miktardaki yüzde düşüşün mü daha büyük olduğuna bağlıdır. PART I Introduction to Economics fiyat artışının inelastik talebe sahip olan ürün üzerine etkisi: © 2012 Pearson Education Bir fiyat artışı sonrasında talep edilen miktardaki yüzde düşüşü fiyattaki yüzde artışından büyükse, toplam gelir düşecektir. fiyat artışının esnek talebe sahip ürün üzerine etkisi: 15 of 32

Esneklikleri Hesaplama Esneklik ve Toplam Gelir Fiyat indirimi durumunda tersi de geçerlidir. Talep esnek olduğunda, fiyatta bir indirim geliri artırır: fiyat düşüşünün esnek talebe sahip ürün üzerine etkisi: PART I Introduction to Economics Talep inelastik olduğunda, fiyatta bir indirim geliri düşürür: © 2012 Pearson Education fiyat düşüşünün esnek olmayan talebe sahip ürün üzerine etkisi : 16 of 32

Talep Esnekliğinin Belirleyicileri Alternatiflerin Mevcudiyeti Talep esnekliğini etkileyen faktörlerin belki de en önemlisi başka alternatiflerin mevcut olmasıdır. Önemsiz Olmanın Önemi Eğer bir mal toplam bütçemizin nispeten küçük bir kısmına karşılık geliyorsa, o malın fiyatına pek dikkat etmeyiz. PART I Introduction to Economics Zaman Boyutu © 2012 Pearson Education Kısa vadedeki talep esnekliği uzun vadedeki talep esnekliğinden cok farklı olabilir. Uzun vadede, talebin daha esnek, ya da duyarlı, olması muhtemeldir cunku bireyler zaman icinde duzenlemeler yaparlar ve ureticiler alternatif urunler geliştirirler. 17 of 32

Diğer Önemli Esneklikler Talebin Gelir Esnekliği PART I Introduction to Economics talebin gelir esnekliği talebin gelir değişikliklerine duyarlılığını ölçmek için kullanılan bir ölçüm. © 2012 Pearson Education 18 of 32

Talebin Gelir Esnekliği Talebin Çapraz Fiyat Esnekliği PART I Introduction to Economics talebin çapraz fiyat esnekliği Talep edilen bir ürün miktarının başka bir üründeki fiyat değişikliğine duyarlılığını ölçmek için kullanılan bir ölçüm. © 2012 Pearson Education 19 of 32