ESER SAHIBININ HAKLARMANEVI HAKLAR ESER SAHIBININ HAKLAR Manevi

ESER SAHIBININ HAKLARı/MANEVI HAKLAR

ESER SAHIBININ HAKLARı Manevi Haklar Sınırlı sayıdadır Devredilemez Miras yoluyla intikal edemez (FSEK md. 19 kimlerin yararlanacağını düzenler) Koruma süreyle sınırlı değildir Mali Haklar Sınırlı sayıdadır Devredilebilir Miras yoluyla intikal eder Koruma süreyle sınırlıdır

MANEVI HAKLAR Kişilik hakkı mıdır yoksa ondan tamamen bağımsız bir nitelikte mi? Kişilik hakkında olduğu gibi son bulmaz Ölümden sonra da etkisini sürdürmeye devam eder Şeref ve itibar ihlaline karşı koruma kişilik hakkı ile örtüşmektedir. Eser sahipliği teorisi Hirsch’in teorisi Eser meydana getirilmekle birlikte «eser sahipliği statüsü kazanılır» Bu statüden doğan mutlak haklar bulunmaktadır.

MANEVI HAKLAR Umuma arz hakkı (FSEK m. 14) Adın belirtilmesi (FSEK m. 15) Eserin bütünlüğünün korunması (FSEK m. 16) Eserin aslına erişim hakkı (Eser sahibinin malik ve zilyedlere karşı hakları) (FSEK m. 17)

UMUMA ARZ HAKKı MD. 14 Umuma arz: Eserin, sahibinin kişisel çevresinin dışına çıkmasıdır. Eser Sahibi: Bir eserin umuma arzedilip edilmemesini-sipariş tablo yayımlanma zamanını-25 yıl sonra yayım Umuma arz tarzını munhasıran tayin eder. Sadece yayını kapsamaz, aynı zamanda sergilenme, okunma, sahneleme gibi eylemeleri de içerir Bir defa gerçekleşen bir eylemdir ve geri alınamaz

UMUMA ARZ HAKKı MD. 14 Eserin içeriği hakkında bilgi verme yetkisi Koşul: Bütünü veya esaslı bir kısmı alenileşmemiş olan, yahut ana hatları her hangi bir suretle henüz umuma tanıtılmıyan bir eser

UMUMA ARZ HAKKı MD. 14 Eserin umuma arzedilmesi veya yayımlanma tarzı, sahibinin şeref ve itibarını zedeleyecek mahiyette ise eser sahibi umuma tanıtımını veya yayılanmasını men edebilir Şeref ve itibarı zedeleme durumu objektif bir şekilde tespit edilecektir başkasına yazılı izin vermiş olması durumu değiştirmez Menetme yetkisinden sözleşme ile vazgeçmek hükümsüzdür. Diğer tarafın tazminat hakkı saklıdır.

ADıN BELIRTILMESI/ESER SAHIPLIĞININ TANıNMASı/ESER SAHIBI OLARAK TANıTıLMA HAKKı MD. 15 Eseri, sahibinin adı veya müstear adı ile yahut adsız olarak, umuma arzetme veya yayımlama hususunda karar vermek salahiyeti munhasıran eser sahibine aittir. Hakkın İçerdiği Yetkiler Eseri vücuda getiren kişi olarak sunma yetkisi Üçüncü kişilerden kendisini eser sahibi olarak kabul etmeleri ve topluma bu şekilde sunmalarını isteme yetkisini Eseri bir başka kişi tarafından meydana getirilmiş gibi göstermelerine engel olma yetkisi

ADıN BELIRTILMESI MD. 15 güzel sanat eseri kopyaları ve işlenmelerin aslı ve çoğaltılmış nüshaları asıl eser sahibinin ad veya alameti kararlaştırılan veya adet olan şekilde belirtilir vücuda getirilen eserin bir kopya veya işlenme olduğunun açıkça gösterilir Mimari eserler yazılı istem üzerine eserin görülen bir yerine eser sahibinin uygun göreceği malzeme ile silinmeyecek biçimde

ESERIN BÜTÜNLÜĞÜNÜ KORUMA MD. 16 Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz. Amaç eserin bütünlüğünün, eseri mahiyetinin ve eser sahibinin hususiyetinin, eserin birliğinin, tekliğinin, tamamiyetinin korunması

ESERIN BÜTÜNLÜĞÜNÜ KORUMA MD. 16/II İstisnanın Koşulları: Kanun gereği kullanılacak veya eser sahibinden izin alınacak bir eseri işliyen, umuma arzeden, çoğaltan, yayımlıyan, temsil eden veya başka bir suretle yayan kimse; işleme, çoğaltma, temsil veya yayım tekniği icabı zaruri görülen değiştirmeleri eser sahibinin hususi bir izni olmaksızın da yapabilir. Örnekler İmla hatalarının ve anlatım bozukluğunun giderilmesi Yazının gazete sütunlarına sığdırılabilmesi için bazı kısımlarının çıkarılması Fotoğrafın boyutunun değiştirilmesi, aydınlatma ve flulaştırma işlemlerine tabi oması

ESERIN BÜTÜNLÜĞÜNÜ KORUMA MD. 16/II Alt sınırı oluşturur Eser sahibi kayıtsız ve şartsız olarak yazılı izin vermiş olsa bile şeref ve itibarını zedeleyen veya eserin mahiyet ve hususiyetlerini bozan her türlü değiştirilmeleri menedebilir. Menetme yetkisinden bu hususta sözleşme yapılmış olsa bile vazgeçmek hükümsüzdür

ESERIN BÜTÜNLÜĞÜNÜ KORUMA MD. 16 Anlam aynı olmakla birlikte ifade biçiminin değişimi (ateş, 146) Çile bülbülüm çile şarkısının başka tarzda icra edilmesi «Eserin mahiyet ve hususiyetini bozucu değişmelere maruz bırakılması veya eserin başka herhangi bir surette, örneğin müzik eserinin mahiyetine aykırı olarak, başka bir müzik aleti ile ve eserin hususiyetini bozacak tarzda icra edilmesi gibi özelliğinin haleldar edilmesi davranışının manevi tazminat talebine imkan sağlayacağı» HGK 1983, E. 1981/4 -70, K. 1983/123. güzel sanat eseri niteliğindeki tabloya vernik yada boya katkısı yapılması yahut bir kısmının boya ile kapatılması (merdivan/alıca/yavuz, 253) Sinema filminin veya fotoğrafın renklendirilmesi

ESERIN ASLıNA ERIŞIM HAKKı M. 17/I Gerekli bir durum söz konusu Aslın maliki veya zilyedinden talep edilebilir Sınırlı sayıda eser türü Ör: maddede sayılmamış fotoğraf eserleri talep edilebilir mi? Asıllarından/doktrinde maddenin nüshaları da kapsadığı kabul edilmekte Geçici bir süre için yararlanma Hirsch ön tasarıda yararlanma halini işleme ve çoğaltma olarak değerlendirmiştir

MANEVI HAKLARıN KORUMA SÜRESI FSEK m. 26: Eser sahibine tanınan mali haklar zamanla mukayyettir. Eser sahibinin ölümünden sonra FSEK m. 19: Hakkı kullanabilecekler: Vasiyeti tenfiz memuru, yoksa sağ kalan eş-çocuk, mansup mirasçı, ana-baba, kardeş Süre: eser sahibinin ölümünden itibaren 70 yıl Haklar: şeref ve itibarı zedeleyecek şekilde umuma arz (14/III), eser sahibinin kim olduğunu tespit (15/III), şeref ve itibarını zedeleyecek şekilde değişiklik (16/III) Memleket kültürü bakımından önemli eserler: Kültür Bakanlığı süresiz Koruma süresi dolduysa yada hak sahipleri haklarını kullanmadıysa

MANEVI HAKLARıN KORUMA SÜRESI FSEK m. 19/1: Eser sahibi 14 ve 15 inci maddelerin birinci fıkralariyle kendisine tanınan salahiyetlerin kullanılış tarzlarını tesbit etmemişse yahut bu hususu her hangi bir kimseye bırakmamışsa bu salahiyetlerin ölümünden sonra kullanılması, vasiyeti tenfiz memuruna; bu tayin edilmemişse sırasiyle sağ kalan eşi ile çocuklarına ve mansup mirasçılarına, ana babasına, kardeşlerine aittir. Bağımsız bir hak-yakınların hakkı mıdır? Dava açma özellikle manevi tazminat açma hakkı verir mi? Daha önce umuma arz edilmiş eserlerin izinsiz umuma arzında manevi tazminat talep edilebilir mi? HGK 28. 08. 2005 gün ve E. 2008/11 -368, K. 2008/393 -manevi tazminat talep edemez. FSEK m. 19 kapsamında sonraki umuma arzlarda umuma arz hakkı ihlali olmadığı yönünde açıkça olmasa da kararlar bulunmaktadır. (Bkz. Tosun, s. 324 -Yagıtay 11 H. D. 29. 01. 2007, E. 2005/14025, K. 2007/942).

SABRıNıZ IÇIN ÇOK TEŞEKKÜRLER