Erystyka Erystyka sztuka prowadzenia sporw umiejtno takiego argumentowania

Erystyka

Erystyka- sztuka prowadzenia sporów; umiejętność takiego argumentowania, by dowieść słuszności głoszonego poglądu, bez względu na rodzaj argumentów. Sofizmat (chwyt erystyczny) to wypowiedź zastępująca rzeczowy argument.

Sofizmaty źródła Argumentum ad hominem Sofizmat złego pochodzenia Argumentum ad verecundiam

Argumentum ad personam obelżywe Argumentum ad Hitlerum Zatruwanie studni Argumentum ad hominem Argument niespójności okolicznościowe Tu Qoque

Argumenty ad hominem Argumentum ad personam X głosi tezę T. X pod pewnym względem budzi obiekcje. Zatem teza T jest fałszywa. Argumentum ad Hitlerum X głosi tezę T. Hitler również twierdził, że T. Hitler to postać negatywna Zatem teza T jest fałszywa.

Argumenty ad hominem Zatruwanie studni X twierdzi, że T. Odnośnie X podaje się niekorzystną dla niego informację. ( prawdziwą lub nieprawdziwą). Zatem twierdzenie T jest fałszywe. Sposoby zatruwania studni: • Podanie nieprzychylnych ( w odczuciu erysty) informacji o osobie wygłaszającej twierdzenie T. • Podważenie intencji mówiącego • Obrażanie każdego, kto ewentualnie sprzeciwiłby się głoszonej tezie

Argumenty ad hominem Atak na niespójność poglądów przeciwnika X wygłasza tezę T. Wiadomo, że głosi też tezę P. Z tezy P wynika nie-T. Zatem X ma niespójne poglądy. Sofizmat Tu Quoque X głosi tezę T. Y twierdzi, że poglądy lub zachowanie X jest niezgodne z tezą T. Zatem teza T jest fałszywa, a X jest hipokrytą.

Sofizmat złego pochodzenia (genetyczny) Sofizmat polega na odrzuceniu jakieś tezy tylko ze względu na jej pochodzenie, np. nielubianego autora czy zdyskredytowane źródło.

Argumentum ad verecundiam (odwołanie się do nieśmiałości wobec autorytetu) Erysta powołuje się na kogoś, na ogół jakiś autorytet, którego słów druga strona nie śmie kwestionować. Wariant: Osoba X, autorytet w dziedzinie D, głosi tezę T. (Teza T jest spoza dziedziny D. ) Zatem teza T jest prawdziwa.

Ignoratio elenchi (nieznajomość dowodzonej tezy ) Poddawana dyskusji jest teza T. Erysta wygłasza tezę B, przedstawiając ją jako związaną z tezą T, chociaż związek taki nie zachodzi. Erysta argumentuje na rzecz tezy B.

Słomiana Kukła (Straw Man) X wysuwa tezę T. Erysta przekształca tezę T w inną tezę P. Erysta argumentuje, że teza P jest fałszywa.

A. przez nadmierne uogólnienie B. przez nieadekwatne uszczegółowienie Sposoby zniekształcania tezy przeciwnika C. przez radykalizację twierdzenia D. przez spłycenie E. przez absolutyzowanie twierdzenia relatywnego F. przez wykorzystanie wieloznaczności wypowiedzi

Argumentum ad antiquitatem (do starodawności) Jest to sofizmat, wedle którego coś jest słuszne tylko dlatego, że jest od dawna głoszone. Argumentum ad novitatem (do nowości) Jest to sofizmat, wedle którego coś jest słuszne lub dobre tylko dlatego, że jest nowe

Argumentum ad naturae (do natury) N jest naturalne. Zatem N jest słuszne lub dobre. Argumentum ad passiones (argument odnoszący się do emocji) X głosi tezę T. Uznanie tezy T budzi uczucie P. Zatem teza T jest prawdziwa

Argumentum ad misericordiam (odwołanie się do miłosierdzia) X wysuwa tezę T. Odrzucenie tezy T pociąga za sobą skutki negatywne dla X. Miłosierdzie wobec X powoduje uznanie tezy T przez oponenta. Zatem teza T jest prawdziwa.

Argumentum ad vanitatem (odwołanie się do próżności) X wysuwa tezę T. Jeśli oponent ma pewne cechy pozytywne, powinien uznać tezę T. Oponent poczuwa się do posiadania wymienionych cech pozytywnych. Zatem teza T jest prawdziwa.

Argumentum ad nauseam (odwołanie się do znudzenia) X głosi twierdzenie T. … X głosi twierdzenie T. Zatem teza T jest prawdziwa.

Argumentum ad ignorantiam (do niewiedzy) Nie udowodniono tezy, że fałszem jest T. Zatem teza T jest prawdziwa.

Argumentum ad consequentiam W sofizmacie tym wskazywanie na nieprzyjemne, złe czy niekorzystne konsekwencje uznania jakiejś tezy ma być wystarczającym uzasadnieniem dla jej odrzucenia • Wiara w tezę T pociąga za sobą dobre następstwa (prowadzi do pożądanych konsekwencji). Zatem teza T jest prawdziwa. • Wiara w tezę T pociąga za sobą złe następstwa (prowadzi do niepożądanych konsekwencji). Zatem teza T jest fałszywa.

Stronnicze nadawanie nazw (etykietowanie) Nadawanie nazwy poglądom, zjawiskom, sytuacjom, osobom zgodnie z własną interpretacją, kreowanie rzeczywistości poprzez używanie odpowiednich nazw. Artur Schopenhauer: „Jeżeli jest mowa o ogólnym pojęciu, które nie ma swojej nazwy, lecz musi być określone obrazowo przez porównanie, to musimy od razu wybrać takie porównanie, które będzie korzystne dla naszego twierdzenia. […] Ze wszystkich chwytów i sposobów ten jest używany najczęściej i po prostu instynktownie. ”

Był pod wpływem alkoholu Był zalany Miał chwilową niedyspozycję Miał pomroczność jasną

Retorsio argumenti (odwrócenie argumentu) • Wykorzystanie dla własnych potrzeb argumentu, który przeciwko nam chciał zastosować przeciwnik A: To jeszcze dziecko, trzeba mu pobłażać. B: Właśnie dlatego, że jest jeszcze dzieckiem, należy je ukarać, żeby jego złe przyzwyczajenia się nie zakorzeniły.