ERRIBOSOMAK AURKIBIDEA 1 EGITURA 2 KOKALEKU ZELULARRA 3

ERRIBOSOMAK

AURKIBIDEA 1. EGITURA 2. KOKALEKU ZELULARRA 3. FUNTZIOA

ERRIBOSOMAK Erribosomak zelula guztietan dauden organulu globularrak dira.

EGITURA Mintzik gabeko organuluak dira. Esfera itxurakoak, oso txikiak. Proteina erribosomikoekin, ARNerribosomikoarekin eta urarekin osatutako 2 azpiunitate dituzte ; hauek zitosolean bananduta daudeeta ARNm irakurri behar denean elkartzen dira.

EGITURA Erribosoma prokariotikoek eta eukariotikoentzako egitura badute ere, sedimentazio-koefiziente diferentea dute: –PROKARIOTIKOEK ● 70 S-ko sedimentaziokoefizientea –EUKARIOTIKOAK ● 80 S-ko sedimentazio- koefizientea

KOKALEKU ZELULARRA Zelula guztietan agertzen dira. Hala ere, eritrozitoetan urriak dira; espermatozoide helduek ez dute. Ager daitezke: Zitosolean aske egon daitezke, isolatuta alapolisoma/polirribosoma izeneko taldeakosatuz. Sare endoplasmatiko bikortsuari lotuta Mintz nuklearreko alde zitoplasmatikoraatxikita Mitokondrien matrizean kloroplastoen estroman aske.

FUNTZIOA Proteinen sintesia (itzulpena). ARNm delakoa , kromosometako ADNtik sintetizatua, aminoazidoak elkartzeko jarraibide- aginduaren gordailu. ARNt delakoa, aminoazidoen garraiatzaile.

FUNTZIOA

LISOSOMAK

AURKIBIDEA EGITURA MOTAK FUNTZIOAK

LISOSOMAK Mintzez inguraturiko besikulak , zelula eukariotoen beste organuluetako batzuk dira.

EGITURA Forma eta tamaina aldakorreko xixku txikiak. Esferikoak. Mintz batez inguraturik. Barrualdean lipasak, proteasak , nukleasak… daude. Lisosomaren barrua azidoa da (p. H 5) eta bertako entzimak azidotasun horretan lanegiten dute. Hau segurtasun-sistema gisa ulertzen da: lisosomen pareta apurtuz gero, zitosoleko p. Ha 7 ingurukoa denez, entzimahoriek desaktibatu egingo lirateke.

MOTAK 2 mota: A)LISOSOMA PRIMARIOAK –Golgi-aparatutik gemazioz eratzen dira –Besikula biribil edo obalatuak – 2 bide jarraitu ahal dute: lisosoma sekundario bihurtu edo edukia kanpoaldera isuri.

MOTAK LISOSOMA SEKUNDARIOAK Lisosoma primario bat degradatzeko materiala duen bakuolo batekin elkartzean eratzen dira Eduki hetereogeneo eta forma aldagarria dute. – 2 mota: ●FAGOLISOSOMA : Jatorri exogenoko materiala duenean. ●AUTOFAGOLISOSOMA : Jatorri endogenoko materiala duenenan.

FUNTZIOAK Zelula barruko digestioa egiten dute, bai zelula kanpotik endozitosiz ekarritako materialarena, bai zelula barruko materialarena. Behin digerituta, material hori berrerabili ala kanporatu egingo da.