ERKEN OCUKLUK DNEM Erken eitim doumdan balayarak ilkretimin
ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİ
• Erken eğitim, doğumdan başlayarak, ilköğretimin ilk yıllarına kadar (0 -6 yaş) devam eden, çocuğun doğuştan getirdiği gelişim potansiyelini en yüksek oranda ortaya çıkarmayı hedefleyen eğitim sürecidir.
• Erken eğitim, 0 -3 yaş takvim yaşına sahip çocuklar için, erken çocukluk dönemi eğitimi, 3 -6 yaş takvim yaşına sahip çocuklar için ise okulöncesi eğitim olarak iki aşamaya ayrılmaktadır.
• Erken çocukluk döneminde çocuk özellikle kritik yıllar dediğimiz 0 -3 yaş arasında tamamen yetişkine bağımlı gibidir. Özellikle biyolojik ve sosyal açıdan risk altında bulunan çocukların diğer çocuklara oranla daha fazla eğitime ve ilgiye ihtiyacı vardır.
• Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi bu çocuklara kendi yaşıtları ile benzer düzeye ulaşabilmelerini hedefleyen eğitimdir.
ÖZEL EĞİTİMDE ERKEN EĞİTİM (ERKEN MÜDAHALE) • Özel eğitimde erken eğitim, sıfır altı yaş arasında gelişim yetersizliği olan ya da bu riski taşıyan çocuklar ve ailelerine sunulan uzman destekli özel eğitim hizmetleri olarak tanımlanmaktadır.
• Bazı çocukların doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasına ilişkin öykülerine bakıldığında, ileride gelişimlerinde sorunlar olabileceği düşünülmektedir.
• Gelişim riski taşıyan bu çocuklar için yaşamın ilk yıllarında gerekli destek ve eğitim sağlanamadığı durumlarda gelişimleri gecikmekte ve yaşıtlarıyla aralarında gelişimsel farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
• 20. y. y. son çeyreğine kadar, dünyada ve Türkiye’ de erken özel eğitim bilinmiyordu. Gelişimsel yetersizliği olan çocukların çoğu, okula başlayıncaya kadar, konunun uzmanlarınca sağlanan sistematik eğitimi almıyordu.
• Oysa sistematik bir öğretimle, gelişimsel yetersizliği olan çocuklar, normal yaşıtlarının becerilerine ulaşabilmektedirler.
ÖZEL EĞİTİMDE YASAL DÜZENLEMELER • 1980’li yıllara kadar, Türkiye’ de gelişimsel yetersizliği olan ya da bu riski taşıyan çocukların erken eğitimlerine olanak veren, her hangi bir yasal düzenlemeye gidilmemiştir. İlk olarak 1987 yılında gelişimsel geriliği olan çocuklar için yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu yasal düzenlemeler şu şekilde sıralanmıştır.
• 1. Gelişimsel geriliği olan çocukların, okul öncesi eğitimlerinin, Milli Eğitim Bakanlığınca planlanıp, ilgili kuruluşlarca yürütülmesine, • 2. Dört-Beş yaş altındaki gelişimsel yetersizliği olan çocukların ailelerine, illerde bulunan Rehberlik ve Araştırma Merkezleri’nin gerekli yardım ve rehberliği yapması ve ailede okul öncesi eğitim sisteminin gerçekleştirilmesi.
• 3. Özel eğitim anaokullarında ve anasınıflarında, normal çocuklara yönelik program ile çocukların özür ve özellikleri dikkate alınarak Bakanlıkça hazırlanacak ek program ile uygulanmasına karar verilmiştir.
• 18 Ocak 2000 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğine göre;
• 1. Özel eğitim gereksinimleri belirlenmiş, 036 ay arasındaki çocuklar için özel eğitim hizmetleri, öncelikle ailenin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi temeline dayalı olarak, üniversitelerin ilgili birimleri ile işbirliği ile eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ve gezici özel eğitim öğretmeni tarafından evlerde ve kurumlarda sürdürülür.
• Planlanan bu eğitim doğrultusunda çocuk, aile ve eğitimci aşağıdaki hususlar çerçevesinde birlikte çalışır.
• A) Çocuğun özel eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından mümkün olduğunca ev gözlemlerini gelişim ölçekleri kullanılarak yapılır.
B)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılacak inceleme ve değerlendirme çalışmaları, en az altı ayda bir tekrarlanır.
• C) Aile eğitimi hizmetlerinde, çocuğun ve ailenin ne tür destek hizmetler alacağı ve bu hizmetleri kimler tarafından nasıl ve ne zaman verileceği eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından belirlenir.
• D) Bu çocukların sosyal yönden gelişimlerini desteklemek ve ailelerin bilgi ve deneyimlerini arttırmak için resim ve özel kreşlerde bireysel özellikleri ve yaşları dikkate alınarak, belirlenen bir günde yarı zamanlı oyun grubuna ya da etkinlik grubuna devam etmelerine karar verilebilir.
E) Aileler eğitsel oyun, oyuncak, eğitsel kitap vb. konularda bilgilendirilir ve özendirilir.
• 2. Özel eğitim gereksinimleri belirlenmiş 37 -72 ay arasındaki çocuklar için, okulöncesi eğitim zorunludur. Kaynaştırma uygulamaları temeline dayalı olarak, destek eğitim planları çerçevesinde sürdürülür.
• Özel eğitim gerektiren çocukların bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak okulöncesi eğitim sınıfları da açılabilir.
• Oluşturulacak özel eğitim sınıflarında ve okulöncesi özel eğitim okullarında sınıfların mevcudu, bir öğretmen için altı, iki öğretmen için on çocuktan fazla olamaz. Bu çocuklarda tuvalet eğitimi koşulu aranmaz.
ERKEN EĞİTİM HİZMETLERİNİN AMAÇLARI ve ÖZELLİKLERİ • Erken Eğitim Hizmetlerinin, Ailelere, Çocuklara ve Hizmeti Sağlayanlara yararları vardır.
ÇOCUKLAR İÇİN; • Gelişimsel becerilerini en iyi şekilde geliştirebilmek, • Topluma uyumlarını en üst düzeye çıkmasını sağlayabilmek, • Sosyal yaşamlarının kalitesini arttırabilmek
AİLELER İÇİN • Çocukları için daha uygun kararları alabilecek becerileri kazanabilme, • Çocukları ile daha doyurucu iletişime geçebilme • Toplumla bütünleşme, • Çocukların gelişimlerine katkıda bulunabilme,
HİZMETİ SAĞLAYANLAR İÇİN; * Yeni araştırmalara sevk eder. • Yakın meslek elemanları iletişimi arttırır.
ERKEN ÖZEL EĞİTİM HİZMETİ SUNMA MODELLERİ • Kurum Merkezli Eğitim • Ev Merkezli Eğitim
KURUM MERKEZLİ EĞİTİM • Çocuğa doğrudan hizmet sağlayan model ağırlıklı olarak kurum merkezlidir. Amaç çocuğun sağlık, bakım, beslenme ve eğitimle çocuğun çok amaçlı gelişimini desteklemektir.
• Kurum merkezli modelde öğretim etkinlikleri, erken eğitim hizmeti veren bir kurum da yapılır.
• Uygulamacılar ev ziyareti yapmadan tüm çalışmalarını kurumlarda sürdürürler. Kurum merkezli erken eğitim hizmetlerinde ortamı yapılandırmak ve uygulamaları çocuğa ve aileye göre uyarlamak, ev merkezli modele göre daha kolaydır.
• Ancak bu sistemde her çocuk ve ailenin gereksinimlerinin karşılanması için sunulacak hizmetlerin bireyselleştirilmesi oldukça zordur. Ev merkezli erken eğitim hizmetleriyle bu sınırlılıklar giderilmeye çalışılır. •
• Bu modelde önemli olan evle merkez arasındaki uyum ve devamlılıktır. Eğer uyum sağlanamazsa, merkezle verilen eğitim etkin ve devamlı olmaz.
• Bu modele uygun eğitim basamakları; • 1. Kreş Programı (0 -3 yaş) • 2. Anaokulu Programı (37 -60 ay) • 3. Anasınıfı Programı (61 -72 ay)
EV MERKEZLİ MODEL • Çocuğun çevresine destek vermeyi amaçlayan model ise çocuğun bakım ve eğitimini üstlenen kişileri çocuk gelişimi ve eğitimi konusunda aydınlatan ve bilgi aktaran ev merkezli modeldir.
• Bu modelde amaç, hem çocuğun gelişimini desteklemek, hem de çocuğa bakan kişileri çocuğun eğitimi ve bakımında etkin kılmaktadır.
• Ayrıca aynı zamanda model ailenin eğitici ve bakıcı rolünü pekiştirir. BU modelde amaç, çocukların eğitiminde aile katılımını arttırmaktadır.
• Ev merkezli uygulamalar, ailenin gereksinimlerini kendi ortamlarında belirlemek, planlama yapmak ve ailenin bilgi ve eğitimini sağlamak için oluşturulmuş modeldir.
EV MERKEZLİ ERKEN EĞİTİM HİZMETLERİ AMAÇLARI • 1. Öğrendiği beceriyi farklı ortamlara transfer etmede zorluğu olan çocuklara, becerilerin kendi ortamlarında öğretilmesi uygun olabilir. • 2. Aileler uzmandan bilgi alabilirler. • 3. Çocuklarını daha iyi tanırlar. • 4. Ailelerin güveni artar.
EV MERKEZLİ ERKEN EĞİTİM HİZMETLERİ ZORLUKLARI • 1. Ailenin daha fazla çalışmasını gerektirdiği için aile fazlaca yorulmaktadır.
• 2. Çocuk kuruma giderek sosyalleşeceğine, bu ortamdan yararlanamaz.
• 3. Eğitimci ailenin evine gitmek için sık yorulabilir.
• 4. Eğitimci kurumdaki gibi çocuğu sık görüp gözlemleyemez.
EV ZİYARATLERİ NASIL OLMAKTADIR?
- Slides: 45