Erken doum ve erken membran rptr tansnda yanl
Erken doğum ve erken membran rüptürü tanısında yanlış ön tanının sonuçları Yrd. Doç. Dr. Işık Üstüner Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi
Preterm doğum n 37. gebelik haftasından önce gerçekleşen doğum n % 70 perinatal morbidite ve mortalite
Preterm doğum epidemiyolojisi n Spontan preterm doğum (%75) n İatrojenik preterm doğum (%25) Meis P. Am J Obstet Gynecol, 1998
Erken doğum tehdidi klinik değerlendirme n Gebe bir kadın, gebeliğin ikinci yarısında 1 saatten uzun süren tekrarlayan abdominal ve pelvik semptomlar ile başvurursa preterm eylem düşünülmelidir (Sensitivite %8 -24) n Preterm eylemin erken ve doğru tanısı güçtür
Preterm eylem tanısı n Uterin kasılmalar (20 dk. >4 ) ile servikal değişiklikler (≥ 2 cm nullipar, ≥ 3 cm multipar) ve servikal efesman (> %80) n Kontraksiyon sıklığının saatte 6 veya daha fazla olması, 3 cm servikal dilatasyon, silinme %80, rüptüre membranlar ve kanama sıklıkla preterm doğum ile birliktedir Hueston WJ. Obstet Gynecol 1998 Macones GA. Am J Obstet Gynecol, 1999 Peaceman A. Am J Obstet Gynecol, 1997
n Kontraksiyon sıklığı ve servikal değişiklikler için daha düşük eşik değerler kullanılırsa, “yalancı-pozitif tanı” (RKÇ plasebo tedavisi ile termde doğum) kadınların yaklaşık %40’ında görülür Hueston WJ. Obstet Gynecol 1998 Macones GA. Am J Obstet Gynecol, 1999 Peaceman A. Am J Obstet Gynecol, 1997
n Preterm kontraksiyonların % 30’u spontan düzelir King JF. BJOG 1988 n EDE tanısı ile hastaneye yatırılan hastaların % 50’si term doğurmuştur Mc. Pheeters ML. Am J Obstet Gynecol 2005 n <34 hf preterm doğum için uterin kontraksiyon kriterleri aşikar olguların sadece %13’ü 1 hafta içinde doğum yapmıştır Sotiriadis A. Ultrasound Obstet Gynecol. 2010
Yalancı pozitif tanı nedenleri n n n Prematurite ve sonuçları ile ilgili endişe Erken doğum tehdidinden erken doğum eylemine hızlı geçiş olabilmesi Erken preterm eylemdeki semptom ve bulguların normal gebelikte de yüksek sıklıkta olması Preterm eylemin kademeli olarak başlaması ve serviksin elle muayenesinin 3 cm açıklık ve %80 efesman altında hassas olmaması Ek tanısal testlerin (TV USG ile serviksin değerlendirilmesi, fetal fibronektin testi) yeterince kullanılmaması
Preterm eylem tanısı-f. FN Fetal fibronektin, desidual-koryonik arayüzde yerleşik olan, fetal kaynaklı glikoprotein n İmplantasyon ve koryodesidual tutunmanın devamlılığında rol alır n
Preterm eylem tanısı-f. FN kısa dönem preterm doğumun öngörüsünde sınırlı doğruluğu olan bir biyokimyasal test (%76 sensitivite, %81 spesifite, 7 gün içinde doğum) n En önemli faydası yüksek negatif prediktif değeri (NPV %99, 14 gün içinde doğum) servikal dilatasyon<3 n Berghella V. Cochrane, 2008 Lukes AS. Am J Obstet Gynecol, 1997 Peaceman A. Am J Obstet Gynecol, 1997
Preterm eylem tanısı-TV USG Semptomatik gebelerde, azalan serviks uzunluğu artmış erken doğum riski ile ilişkilidir n CL ≥ 30 mm erken doğum nadirdir n
Preterm eylem tanısı-TV USG CL ≥ 30 mm q 48 saat içinde doğum % 1. 9 q 7 gün içinde doğum % 2. 8 Gomez R. Am J Obstet Gynecol, 2005
Yalancı pozitif tanı sonuçları n Gereksiz tedavi Yatak istirahatı ve hidrasyon n Tokolitik ilaçlar n Kortikosteroid tedavi n Antibiyotik (GBS profilaksi) n Maternal nakil n Maliyet n Klinik çalışma protokollerine olumsuz etki n
Sonuçlara etki-f. FN Referans Çalışma Olgu/Kontrol Sonuç Giles 2000 Avustralya PK 45 f. FN(+), 106 f. FN(-) Hastane yatış süresi, maternal transferde %90 ve maliyette azalma, Abenhaim 2005, PK Montreal 53 f. FN test, 37 f. FN test yok Hastane yatış ve süresi, maliyette azalma Joffe 1999, New PK Mexico 243 f. FN test, 512 f. FN test yok Maliyette %50 azalma Incerti 2007, ABD PK 33 f. FN(+), 197 f. FN(-) Hastane yatış süresi azalma Swamy 2005, ABD PK 46 f. FN(+), 358 f. FN(-) Hastane yatış azalma, azalan tokolitik ve kortikosteroid kullanımı Plaut 2003, Vencouver RKÇ 51 f. FN test, 57 f. FN test yok Hastanede >6 saat gözlem sonrası f. FN(-) hastane yatış süresinde azalma Lowe 2004, ABD RKÇ 51 f. FN test, 57 f. FN test yok Doğumhane yatışı ve süresinde azalma, tokoliz, kortikosteroid NS Grobman 2004, ABD RKÇ 42 f. FN test, 38 f. FN test yok NS (yatış, tokoliz, maliyet) Klinisyen davranışına f. FN etki etmiyor
Sonuçlara etki-f. FN Honest H. BMJ, 2002
Sonuçlara etki-f. FN+TV USG Referans Çalışma Olgu/Kontrol Sonuç Gomez 2005, PK Şili 215 TV USG+f. FN Preterm doğumun tahmininde anlamlı gelişme Ness 2007, ABD 100 TV USG+f. FN (CL: 20 -29) CL>30 mm olgularda değerlendirme anlamlı kısa Schmid PK 2006, Fransa 359 TV USG+f. FN CL ölçümü sonrası selektif f. FN kullanımı (CL 16 -30 mm) Rizzo 1996, İtalya PK 108 TV USG+f. FN Kombine kullanım tanı etkinliğini artırmaktadır Hincz 2002, Polonya PK 82 TV USG+f. FN (CL: 21 -31) İki basamaklı kullanım yüksek sensitivite ve negatif prediktif değer Rose 2010, ABD PK 201 TV USG+f. FN (CL: 16 -29) Hastane yatışı %56 azaldı/yıl. $39, 900/yıl tasarruf RKÇ
TRİAJ CL>30 mm Preterm doğum düşük risk • 6 saat observasyon (fetal iyilik halini doğrula, etiyoloji (enf, ablasyo) ve servikal değişiklikler takip) CL=20 -30 mm f. FN testi iste • f. FN + ise aktif preterm doğum yönetimi CL<20 mm Preterm doğum riski yüksek • Aktif preterm doğum yönetimi EDT olgularında optimal yönetim ile ilgili geniş randomize çalışma sonuçları henüz yeterli değil. Tamamen bu testleri kullanarak yönetim yapılmamalı ACOG 2012 Practice Bulletin
Preterm eylem Yalancı negatif tanı n Semptomatik olan, ancak eylemde olmadığı düşünülen hastaların yaklaşık %20’si prematür doğum yapmaktadır
Preterm eylem Yalancı negatif tanı/geç tanı sonuçları n n Neonatal morbidite ve mortaliteyi azalttığı gösterilen müdahalelerin yapılamaması n Tersiyer merkeze sevk n Antibiyotik (Grup B strep. ) n Kortikosteroid uygulaması n Mg. SO 4 24 -32 hf (Nöroprotektif Etki) ( Preterm bebeğin eylem ve doğumunun yönetimi Genitoüriner enfeksiyon, anemi, dehidratasyon vb tedavilerin yapılamaması Enfeksiyon, ablasyo ve fetal etkilenme ayırıcı tanının eksikliği
Antenatal Steroid Neonatal mortalite n Respiratuvar distres sendromu n İntraventriküler hemoraji n n Optimal tedavi steroid verilmesi ve doğum arasında 24 saat -7 gün aralığında elde edilir Roberts D. Cochrane, 2006
Erken membran rüptürü n Erken membran rüptürü (PROM) kontraksiyonlar başlamadan önce herhangi bir zamanda membranların yırtılması n Preterm erken membran rüptürü (PPROM) 37. gebelik haftasından öncesinde erken membran rüptürü n %2 -4 tekil gebelik n %7 -20 ikiz gebelik n %18 -20 perinatal ölüm
Tanı n Öykü Steril spekulum muayenesi n Arka vajinal fornikste servikal kanaldan gelen berrak sıvının görülmesi n Nitrazin testi n Ferning belirtisi n USG n %50 -70 PPROM da azalmış amniotik sıvı görülür n Olguların %90’ında tanı konulmaktadır
Ayırıcı tanı Üriner inkontinans n Vajinit, aşırı vajinal akıntı n Servikal dilatasyon ve silinme ile birlikte müköz akıntı n
Yanlış negatif / pozitif tanı Test tekniği ve limitasyonları n Uzamış sıvı kaçakları ile azalmış artık sıvı n Zayıflamış zardan transüdasyon/mikro-perforasyon n Sıkı bası yapan fetal prezente kısımdan minimal sıvı kaçağı n Spontan iyileşme n q q Şüpheli öyküsü olup, muayene bulguları normal olan gebeler inatçı ve tekrarlayan semptomları olmaları halinde kliniğe tekrar başvurmaları konusunda bilgilendirilmeli Ek tanısal testler (amni-sure, PROM-test)
Test limitasyonları TEST YANLIŞ POZİTİF YANLIŞ NEGATİF Nitrazin p. H>6. 5 (vajen p. H 4. 0 -4. 7, amnion p. H 7. 1 -7. 3) nitrazin kağıdı sarıdan koyu maviye Vajinal enfeksiyon, kan, Kronik membran rüptürü semen, alkali idrar, minimal kaçak alkali antiseptik Ferning (Amnion sıvısının lam üzerinde kurutulması ile eğrelti otu manzarası) Semen, servikal mukus, Alınan örneğin kuru parmak ucu teması olması, 1: 1 kan ile kontaminasyon, lam üzerinde kuruması için yeterince beklememe El-Messidi A. J Obstet Gynaecol Can, 2010
Caughey AB. Rev Obstet Gynecol, 2008
Yanlış negatif tanı-Sonuç Gestasyonel yaşa özgü obstetrik müdahalenin yapılamaması n Komplikasyonların önlenememesi n Koryoamnionit n Kord prolapsusu n Neonatal sepsis n Di Renzo GC. J Matern Fetal Neonatal Med, 2011
Yanlış negatif tanı-doğal seyir n Gestasyonel yaş n Term n %50 n %70 n %85 n %95 n n n Preterm 12 saat 24 saat 48 saat 72 saat Oligohidramnios derecesi Sonografik myometrial kalınlık Fetus sayısı Gebelik komplikasyonları n %50 n %70 -90 24 -48 saat 7 gün
Yanlış negatif tanı-komplikasyon TERM PROM n n Fetal n Enfeksiyon n Kord kompresyonu Maternal n Koryoamnionit n Postpartum febril morbidite PRETERM PROM n Prematurite n n n n n RDS, NEK, IVK Serebral palsi Sepsis Kord kompresyonu/prolapsusu Fetal distres Fetal malprezentasyon Ablasyo plasenta Koryoamnionit/endometrit Operatif doğum Maternal sepsis
Yanlış pozitif tanı-Sonuç n Gereksiz obstetrik müdahale Hospitalizasyon n Antibiyotik tedavisi n Kortikosteroid tedavisi n n Doğum indüksiyonu Di Renzo GC. J Matern Fetal Neonatal Med, 2011
- Slides: 35