Erikinler Nasl renir renme Teorileri Zekeriya Aktrk Trakya

Erişkinler Nasıl Öğrenir? -Öğrenme Teorileri. Zekeriya Aktürk Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitici Eğitimi Kursu 03. 01. 2012 Atatürk Üniversitesi BAP 2009/303 Prof. Dr. Zekeriya Aktürk, Doç. Dr. Hamit Acemoğlu http: //aile. atauni. edu. tr Danışmanlar: Sedar Gürel (Sağlık Bakanlığı), Mark Gelula (Chicago Illinois), Nezih Dağdeviren (Trakya Üniversitesi) 1 / 26

Sizce insanlar nasıl öğrenir? • Bu oturuma başlamadan önce kendinize şu soruyu sorunuz: – Ben insanların öğrenme yöntemleri konusunda neler düşünüyorum? 2 / 26

Hedefler • Bu ders sonunda katılımcıların öğrenme teorileri hakkında bilgi sahibi olmaları amaçlanmıştır. • Bu sunumun sonunda katılımcılar; – Üç adet öğrenme teorisi modelini açıklayabilmeli – Knowles’in erişkin öğrenme varsayımlarını açıklayabilmeli – Tecrübeyle öğrenme teorisini açıklayabilme 3 / 26

Öğrenme Nedir? • Bilişsel, duyuşsal, çevresel ve tecrübeye dayalı etkilerle kişinin bilgi, beceri, değer ve dünya görüşlerinde değişikliklerin olması. (Illeris, 2000; Ormorod, 1995) 4 / 26

Öğrenme Teorisi nedir? • Öğrenme teorileri öğrenme gerçekleşirken ne olduğu ile ilgilenir? • Öğrenme teorileri insanlar öğrenirken neler olduğunu tarif etmeye çalışır • Öğrenme teorilerinin iki yönü var: – 1. Gözlemlediğimiz öğrenme sürecini anlamamız için bize kavram çerçevesi ve terminoloji sunar. – 2. pratik çözümler için nereye bakacağımız hakkında fikir verir. Hill (2002) 5 / 26

Üç Ana Öğrenme Teorisi • Davranışçı öğrenme teorisi • Bilişsel öğrenme teorisi • Yapılandırmacı öğrenme teorisi 6 / 26

Davranışçı Teori • Burrhus Frederic Skinner (d. 1904) tarafından tanımlanmıştır • Üç temel varsayımı var: – 1. Öğrenme kendini davranış değişikliği ile gösterir – 2. Çevre davranışı şekillendirir. – 3. süreklilik ve pekiştirme öğrenme sürecinde önemlidir 7 / 26

Koşullanma • Davranışçı teoriye göre öğrenme, şartlanma sonucunda yeni davranışların kazanılmasıdır – Klasik şartlanma: davranış, uyarana refleks bir cevap şeklindedir. (Pavlov’un köpekleri) – Operant şartlanma: davranışın bir ödül veya ceza ile kuvvetlendirilmesidir. (B. F. Skinner) 8 / 26

9 / 26

Bilişsel öğrenme teorisi • 1929’da Henry Bode tarafından ortaya atıldı • İzole olaylara ek olarak paternlere (şemalara) bakmayı önerir • İki ana kabulü var: – 1. Hafıza sistemi bilginin aktif ve organize bir işlemcisidir – 2. Eski öğrenilenler önemlidir. 10 / 26 Bode, Boyd Henry (1929). Conflicting Psychologies of Learning. Boston: D. C. Heath and Company.

• Öğrenme için insan beyninin nasıl çalıştığını bilmeli ve dikkate almalıyız – (Örn. kısa ve uzun süreli hafıza) • Davranışçı teoride çevre daha önemli iken burada kişinin kendisi ön plandadır • Şema örneği: FTR’de anatomide öğrenilen bilgiler bilek mekaniğini anlamayı ve böylece bir düşme durumunda kırık mı incinme mi olacağını tahmin etmeyi 11 / 26 kolaylaştırır.

Bilişsel öğrenmede yeterlilik aşamaları 1. 2. 3. 4. 5. Bilinçsiz yetersizlik Bilinçli yeterlilik Bilinçsiz yeterlilik Bilinçli yeterliliğe geri dönme Noel Burch, Linda Adams. Learning a New Skill is Easier Said than Done. Gordon Training International. 12 / 26 http: //www. gordontraining. com/free-workplace-articles/learning-a-new-skill-is-easier-said-than-done/

Sosyal Bilişsel Teori (Albert Bandura) 13 / 26

Yapılandırmacı model (Jean Piaget) • Kişi, bilgi ve tecrübelerini kullanarak aktif olarak yeni fikirler veya kavramlar oluşturur • Yani: öğrenme kişinin kendi tecrübelerinden yeni bilgi yapılandırmayı içerir • Yapılandırmacı öğrenme daha çok kişisel bir çabadır Gibbons, B. (2004). "Supporting science education for English learners: promoting effective instructional techniques. ". 14 / 26 Electronic Journal of Literacy through Science 3: 1– 17.

• Yapılandırmacı eğitim öğrenenin serbestçe araştırma yapmasını teşvik eder • Eğitici, kolaylaştırıcı rolündedir; öğrencinin gerçekçi problemleri çözerek bilgiyi yapılandırmak üzere prensipleri kendisinin keşfetmesini teşvik eder. 15 / 26

16 / 26

Örnek • Öğrenme yeterliliği: kırmızı trafik ışığında durma – Davranışçı öğrenme: kırmızı ışıkta geçince ceza – Bilişsel öğrenme: “kırmızı ışıkta geçersem kaza olabilir, yaralanabilirim” düşüncesini harekete geçirme – Yapılandırmacı öğrenme: daha önce kırmızıda geçip kaza yapan bireye konuyla ilgili yansıtma yaptırılması, kazazedelerle konuşma, gözlem… 17 / 26

Diğer bazı eğitim teorileri • Androgojik öğrenme teorisi (Malcolm Knowles) • Reflektif öğrenme (Donald Schön) • Tecrübeyle (experiential) öğrenme (David Kolb) • Zone of Proximal Development (Lev Vygotsky) 18 / 26

Androgojik öğrenme teorisi (Malcolm Knowles) • Beş varsayımı var – Erişkinlerin kendi öğrenme yönelimleri vardır • Önemine inanmadıkları şeyleri öğrenmezler – Erişkin öğrenmesinde tecrübe önemlidir • Erişkinin geçmiş tecrübeleri dikkate alınmalıdır – Erişkinlerin iç ve dış motivasyonları vardır • Faydalı olma, kendini ispat etme, başarılı olma – karne alma – Erişkinler beceri ve uygulamaya yönelik eğitim ister • Erişkinler öğrendiklerini yaşam ortamlarında hemen uygulamak ister – Erişkinler hazır olduğu anda öğrenir • Erişkinler ihtiyaç duydukları anda öğrenme anları oluşur 19 / 26

Reflektif Öğrenme • Kişi kendi uygulamaları üzerine düşünür ve öğrenmeye çalışır – Çalışırken yansıtma (reflection-in-action): işi yaparken üzerinde düşünme – İşe yansıtma (reflection-on-action): işten sonra – İşle ilgili (reflection-for-action): eğiticinin iş hakkında öğrenene yansıtma yapması 20 / 26

Tecrübeyle öğrenme (experiential learning) David Kolb Tecrübeyle öğrenme modelinin dört aşaması var Konfüçyüs: “tell me and I will forget, show me and I may remember, involve me and I will understand”. “duyarsam unuturum, görürsem hatırlayabilirim ama yaparsam 21 / 26 öğrenirim”

22 / 26

Zone of Proximal Development Anlamı • Daha tecrübeli uygulayıcılarla etkileşim • Gözlemledikleri uygulamalar hakkında yansıtma • Geribildirim ve ileri yansıtma suretiyle uygulama Öğrenme • Uygulama yapılan toplum ortamında sosyal ve görev etkileşimi • Gerçek rol modeller ve • Gerçek görevlerle oluşur Lev Semyonovich Vygotsky 23 / 26

Nöronal Öğrenme • Beynimizde yaklaşık 100 milyar nöron var • Her nöron 1000 – 10 000 nöronla sinaps yapar 24 / 26

İhtiyaçlar hiyerarşisi – Öğrenme ilişkisi • Temel ihtiyaçlarını karşılamadan öğrencinin öğrenmesini bekleyemeyiz http: //chiron. valdosta. edu/whuitt/COL/motivation/motivate. html 25 / 26

Özet • Hangi öğrenme teorisi modelleri vardır? • Knowles’in erişkin öğrenme varsayımları nelerdir? • Kolb’ün tecrübeye dayalı öğrenme siklusunu açıklayınız. 26 / 26