ERGENLKTE KMLK GELM KLK KENDLK BENLK KMLK Z

ERGENLİKTE KİMLİK GELİŞİMİ

KİŞİLİK KENDİLİK BENLİK KİMLİK ÖZ SAYGI

Ben Kimim? � Benlik, bireyin kişiliğinin farkında olduğu parçası. � Benlik kavramı, kişinin kendisini algılaması ve değerlendirmesi, kendisi hakkındaki düşünceleri. � Kimlik, daha net, tutarlı ve geleceğe dönük hedefler içerir.

� Evrensel varoluş, genel olarak kendim ile ilgili ne hissettiğim. � Çoklu benlik, farklı rollerin birbirleri ile bağlantı halinde geliştirdikleri kavram.

� Ergenler kendilerini değerlendirirken kanıtlar toplar. � Başkalarının kullanırlar. düşüncelerini ayna olarak

6 Farklı Benlik

Benlik Boyutları, Strang � Genel ve temel benlik � Geçici benlik � Sosyal benlik � İdeal benlik

Olumlu Benlik Kavramı � Olumlu benlik kavramı kişiyi motive eder ve kişinin davranışlarını yönetir. Umulan benlik � Beklenilen benlik � Korkulan benlik � � Olumsuz benlik kavramı ise antisosyal davranışlara itebilir.

Öz Saygı � Benliğime � Gerçek nasıl bir değer biçiyorum? benlik ve ideal benlik uyumu � Olumlu benlik algısı

Düşük Öz Saygı � Depresyon � İntihar � Psikosomatik belirtiler � Madde kullanımı � Evlilik dışı gebelikler � Yeme bozuklukları

� Başka biri gibi davranma � Eleştiriye duyarlılık ve içe kapanma � Rol gerilimi � Zorbalığa uğrama � Öz değeri yükseltme tezine bağlı olarak suça yatkınlık. � Farklı bulgular � Narsisizmin belirleyiciliği

Olumlu Benlik Kavramı Gelişimi � Önemli başkaları. Arkadaş, aile, rol model aldıkları kişiler… � Ebeveynler. İlişki kalitesi, otonomi verme istekliliği, kabul ve sıcaklık, iletişim, destek… � Sosyoekonomik statü. Yüksekse yüksek, yaşla birlikte ilişki artar. Dolaylı etki.

� Irk/Etnisite. Olumlu etnik kimliğe sahipse öz saygı gelişir. Milliyetçilik? � Toplumsal cinsiyet. Kızlarınki erkeklerden daha düşük. Kızlar; fiziksel çekicilik ve sosyal ilişki. Erkekler; başarılı olma ve atletik yetenekler. Sosyal medya kullanımı?

� Fiziksel engeller ve öğrenme güçlüğü vb. olumsuz etkiler. Zeka testleri? � Stres. Negatif korelasyon. Dönem olarak stresli bir dönemdir.

Ergenlikte Benlik Kavramı � Bilişsel gelişime bağlı olarak; � Parça parça değerlendirir. � Düşündüğü kadar mükemmel olmadığını görmeye başlar. � Karşı cinse beğendirme arzusu. � Ortaokula geçiş.

KİMLİK � Erikson’a göre kimlik oluşturma, alternatifleri değerlendirerek belirli bir rol seçme.

Yedi Çatışma Zamansal algıya karşı zaman çatışması � Kendinden emin olmaya karşı kendini bilme � Rol deneylerine karşı rol sabitleme � Çıraklığa karşı çalışma � Cinsel kutuplaşmaya karşı biseksüel karmaşa � Liderlik ve izleyiciliğe karşı otorite karmaşası � İdeolojik bağlılığa karşı değerler çatışması �

Kimlik Statüsü, Marcia � Krizler ve bağlılık : Olgun kimlik

Dağınık Kimlik � Kriz – � Bağlılık – � Bozulmamış kimlik statüsü. Erken ergenlikte sahip olunur. � Kendine güvenleri düşük, öz saygıları düşük, anlamlı arkadaşlık oluşturamazlar, ilişkileri değişir, alkol ve madde kullanabilirler.

İpotekli Kimlik � Kriz – � Bağlılık + � Başkalarının istediği gibi olurlar. Aileye bağımlılık derecesinde bir bağ vardır. � Sert, hoşgörüsüz, onaylanma ihtiyacı fazla, değişikliklerden kaçınan. � Olumsuz kimlik. Ters ipotekli kimlik denilebilir.

Askıya Alınmış Kimlik StatüsüMoratoryum � Kriz + � Bağlılık – � Erteleme ve alternatifleri keşfetme süreci. � Asilik, işbirliğine yatkın olmama, erteleme, endişelilik. . � Üniversiteden memnun olamama olabilir. � İpotekli ve dağınık kimlikten moratoryuma geçiş olabilir.

Başarılı Kimlik � Kriz + � Bağlılık + � Yetenekler, sahip olunan olanaklar, sınırlar, gerçekçi hedef algıları oluşur. � Başarılı kimlik statüsüne sahip olan ergenlerin yüzdesi yaşla birlikte artmaktadır.

Eleştiri Erikson’un kimlik tanımındaki kişisel sürekliliğe çok fazla atıfta bulunmadığını söyleyerek onu eleştirmektedir. � Bu dört kimliğin, benliğin farklı parçalarını birbirleriyle birleştirmediğine ve bir bütünlük algısı oluşturmadığına inanılmaktadır. � Statülerin her zaman aynı sırayla gelişim göstermediği düşünülmektedir. � İpotekli- askıya alınmış- başarılı kimlik. � Dağınık kimlik geçiş süreci. �

� Dağınıkta başlayıp orada kalabilirler. � Dağınıkta başlayıp ipoteklide kalabilirler. � Dağınıkta başlayıp başarılıda kalabilirler. Daha düşük statülere gerileyebilirler.

Bir Süreç Olarak Kimlik � Kimlik kontrol sistemi, Burke KİŞİLERARASI ÖGELER İÇSEL FAKTÖRLER Sosyal Davranış Kimlik Standartları Kişilerarası Geribildirim Karşılaştırıcı � Uyumsuzluk olduğunda düzenlenmelidir.

� Dağınık kimliktekiler uyumsuzluk hissetmezler. � İpoteklilerin standartları oluşmuştur. Uyuşma olmazsa göz ardı ederler. � Askıya alınmıştakiler geri bildirim alıp düzenlemek isterler. � Başarılı kimliktekiler standartları yavaşça pekiştirmişlerdir.

Kimlik Arama Türleri, Berzonsky ve Kuk � Bilgilendirici tür: askıya alınmış ve başarılı kimlik � Normatif tür: ipotekli kimlik � Sakınmacı tür: dağınık kimlik

Kimliğin Unsurları � � � � Fiziksel Cinsel Sosyal Mesleki Ahlaki İdeolojik Psikolojik � Başarılı bir kimlik oluşturmak ilişkileri de olumlu hale getirir ve olgunlaşmayı sağlar.

Etnik Kimlik � Belli bir grubun üyelerinin onların ayrı bir grup olmasını sağlayan semboller, değerler ve ortak tarih hakkındaki hislerinin toplamıdır. � Tarih dersleri ?

Kültürlenme � Azınlık gruplarının baskın olan kültüre uyumudur. � Ayrılma � Asimilasyon � Bütünleşme � Marjinallik � Öz saygıyı artıran hangisidir ?

� Harmanlaşmış çift kültürlülük � Değişken çift kültürlülük � Kaynaşma � Ülkemizdeki etnik gruplar ve ergenlik?

CİNSİYET VE TOPLUMSAL CİNSİYET � Cinsiyet tam olarak biyolojik kavramdır: erkek ya da kadın. � Toplumsal cinsiyet ise erkeklerin ve kadınların nasıl olmaları gerektiği ile ilgili beklentileri içeren sosyal bir yapıdır. � Cinsel yönelim? � Cinsel kimlik?

Cinsiyet Rol Davranışları Nasıl Öğrenilir? � Biyolojik kuram ve biyolojik cinsiyet � Edimsel koşullanma � Sosyal öğrenme kuramı � Toplumsal cinsiyet şeması kuramı

� Cinsiyetini anladığı andan itibaren değişebileceğini düşünür. 2, 5 -3 yaş. � 5 -6 yaşlarda değişmediğini kavrar. � Ergenlikte ise rollerin doğuştan değil, toplumun beklentilerine göre şekillendiğini ve değişebileceğini anlar. � Cinsiyeti anladığı andan itibaren oluşturulan şemaya uygun şematik bilgi işleme süreci işler.

Kadınsılık-Erkeksilik � Cinsiyet rolleri ile ilgili beklentileri nasıl gerçekleştirdiklerine bağlı olarak kadınsı ya da erkeksi olarak tanımlanırlar. � Bir kız erkeksi hissedip, erkeksilik şeması oluşturabilir. � Ban, cinsiyetten bağımsız bir şekilde erkeksilik ve kadınsılık şeması oluşturulabileceğini eklemiştir. � Cinsiyet kimliği ile alakası yoktur.

� Erkeksilik: Saldırgan, güçlü, öfkeli, kendine güvenli, mert, cesaretli, mantıklı, duygusuz… � Kadınsılık: hassas, itaatkar, alçak gönüllü, ev ile ilgilenen…günümüzde değişikliğe uğramıştır.

Androjenilik Cinsiyet rolleri açısından tek bir cinsiyetin özelliklerini taşıdıkları söylenemez.

Ergenlikte Toplumsal Cinsiyet � Cinsiyet pekişmesi hipotezi � Kızlarda daha belirgindir � Cinsiyet rollerine uyum sağlama, kimlik oluşturmada cinsiyetten daha etkilidir.