ERGENLK DNEM Hazrlayan NAZAN ST 1 ERGENLN TANIMI

ERGENLİK DÖNEMİ Hazırlayan: NAZAN ÜST 1

ERGENLİĞİN TANIMI • Gençlik Çağı • Genç Kızlık • Delikanlılık Dönemi • Buluğ Çağı 2

ERGENLİĞİN TANIMI ERGENLİK • Toplumdan topluma, • Devirden devire, • Kişiden kişiye, Farklı özellikler gösterir. • Aynı toplumun çeşitli kesimlerinde bile bu farklılıklar söz konusudur. 3

ZAMANI FARKLI OLSA DA HERKES ERGENLİĞİ YAŞAR 4

ERGENLİĞİN TANIMI • Sosyal • Psikolojik • Fiziksel değişimlerin bir arada yaşandığı • Çocuklukla yetişkinlik arasında yer alan • Hızlı bir BÜYÜME, GELİŞME ve OLGUNLAŞMANIN olduğu • Gelecekteki yaşantıyı belirleyen dönem olarak tanımlayabiliriz. 5

ERGENLİĞİN TANIMI Çocuklar sadece büyürler, Ergenler ise hem büyürler hem değişirler. Ergenlik; ikinci doğum olarak da adlandırılır. 6

ERİNLİK DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİ Erinlik çakışan bir dönemdir Erinlik çocukluğun sonlarına doğru başlar ve ergenlik yıllarında devam eder. Erinlik bir yandan çocukluk, diğer yandan ergenlikle çakışan bir dönemdir. 7

Erinlik kısa bir dönemdir 2 yıldan 4 yıla kadar uzayabilir. Erkeklerde 4, kızlarda 3 yıl kadar sürmektedir. 8

Erinlik hızlı bir değişme dönemidir Erinlik, gerek fiziksel gerekse psikolojik değişikliklerin çok hızlı olduğu bir dönemdir. Bu hızlı değişme karmaşa, yetersizlik ve güvensizlik duygularına ve bir çok çocukta istenmeyen davranışlara yol açar. 9

Erinlik bir olumsuzluk evresidir: Olumsuzluk, bireyin karşıt bir tutum içine girmesini yada daha önce geliştirdiği bazı iyi niteliklerin olumsuzlaşmasını açıklar. 10

Erinlik yaşı değişiktir: Erinlik yaşı ortalama olarak kızlarda 13, erkeklerde 14 yaş olarak saptanmıştır. 11

ERGENLİKTE ZİHİNSEL GELİŞİM • Ergenlik döneminde zeka, gelişmesini sürdürse de boy uzaması gibi birden sıçrama göstermez. • Zekanın ergenlik çağına kadar dik bir eğri boyunca hızla geliştiği, 15 -16 yaşlarında doruğa ulaştığı, ondan sonra daha yatık bir eğri izleyerek 20 yaşına kadar yavaş bir gelişme gösterdiği kabul edilmektedir. 12

• 12 yaşlarından başlayarak ergenlerde soyut düşünme yeteneği hızlı bir gelişme gösterir. • Yani bu dönemde kavramları kullanarak yeni kavramlar ve düşünceler üretebilme yeteneği, yaratıcı ve üretici düşünme biçimi gelişir. 13

DUYGUSAL GELİŞİM 14

Ergenliğin başlarındaki büyümenin hızlı oluşu, ergenin hem duygularında, hem de davranış ve tutumlarında belirgin farklılıklar sergilemesine neden olur. 15

Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Duyguların Yoğunluğunda Artış • Aşık Olma • Mahcubiyet ve Çekingenlik • Aşırı Hayal Kurma 16

• Yalnız Kalma İsteği • Çalışmaya Karşı İsteksizlik • Çabuk Heyecanlanma • Tedirgin ve Huzursuz Olma 17

18

• KORKU • ENDİŞE • DUYGUSAL KIRGINLIKLAR • ÖFKE • RUHSAL ZORLANMALAR 19

Ergenliğin İlk Yıllarında Anne-Babalar Çocukları Hakkında Sıkça Şunları Söylerler: • Asi ve Hırçın • Evde Huysuz • Alıngan, Karamsar, Ters • Dışarıda Sıkılgan, Durgun ve Dalgın • Kendi Başına Buyruk ve Sorumsuz 20

• Banyoya Girmiyor • Olur Olmaz Her Şeye Ağlıyor • Ders Çalışmıyor • Süse Düşkün • Çok Geziyor • Bazen Yalan Söylüyor 21

BEDENSEL GELİŞİM Büyüme ve gelişme, döllemeden başlayarak ergenlik dönemi sonuna kadar devam eder. 22

• Ergenlikte; eller, ayaklar, kollar ve bacakların daha önce geliştiğini görmekteyiz. Büyüme ve gelişmenin hızı, miktarı ve zamanı bakımından normal çocuklar arasında önemli farklar bulunmaktadır. 23

• Bazı çocuklar daha çabuk büyüyerek ergenliğe akranlarından önce girebilir ve bedence gelişmelerini önce tamamlayabilirler. 24

Büyüme ve Gelişmeyi Etkileyen Faktörler: • Kalıtım • Hormonlar • Beslenme Düzeni • Sağlık Durumu • Coğrafi Koşullar • İklim 25

Ergenlik döneminde: • Bireylerin iştah artışı sonucu kilo almaları normaldir. • Ergenliğin başlarına gelindiğinde, ergenin boyu, yetişkinken alacağı boyun %80´ine ulaşır. • Sivilce ve aknelerin; yüzde, vücutta ortaya çıkması normaldir. 26

• El -kol hareketlerini düzenleyememe, sakarlık yapma gibi sonuçlar gelişme sürecinde görülen ve ergenin beden imajını etkileyen davranış biçimlerindendir. • ÇABUK BÜYÜMENİN SONUCUNDA BEDEN İMAJININ YERLEŞEBİLMESİ İÇİN, ERGENİN ZAMANA İHTİYACI VARDIR. 27

CİNSEL GELİŞİM • BİRİNCİL CİNSEL DEĞİŞMELER: Üreme organlarındaki değişmeleri içerir. • İKİNCİL CİNSEL DEĞİŞMELER: Kız ve erkeklerde beden yapısındaki değişiklikler, sesteki değişme, sivilcelerin artması, bıyık ve sakal çıkması, vücuttaki kıllanma, ter bezlerinin çalışmasındaki artış vb. gibi cinsel değişikliklerdir. 28

• Ergenlik döneminde koltukaltı ile kasıklarda ve vücudun diğer yerlerinde, ter bezleri çocukluk döneminden daha fazla çalışır. Sık terleme sonucu ortaya çıkan kirliliği önlemek için vücut temizliğine dikkat etmek en az haftada iki kere banyo yapmak gerekmektedir. 29

CİNSİYETLER ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR • Her iki cinsiyette araştırmalara ve gözlemlere dayalı olarak belirtilen farklar sadece ortalamalara dayalı farklardır. • Erkek ve kadınlar arasındaki bu farklar fizyolojik-biyolojik ve sosyal-kültürel etmenlere bağlıdır. • Kadınlar, erkeklere göre bedensel-zihinsel bozukluklara daha az yakalanmaktadır. 30

• Östrojen hormonunun kadınların bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve onları mikrobik hastalıklara karşı daha dirençli kıldığı bildirilmektedir. • Kalp ve damar hastalıklarına yakalanma riski erkeklerde, kadınlardan iki misli fazladır. Çünkü kadınlık hormonları, kolestrol üretimini azaltmakta ve kadınların damarlarının daha esnek olmasını sağlamaktadır. 31

KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM Kızlar; Erkeklerden Önce Gelişmeye Başlar. 32

Birkaç yıl erkeklerden daha uzun ve olgundurlar. 33

KIZLARDA ERGENLİĞE GİRİŞ YAŞI 10 -13 yaşları arasındadır. 34

DERİ • Daha yağlı hale gelir • Daha çok terler, • Ter bezleri büyümeye • başlar, Yüzünde sivilceler olur (hormonların yükselmesine bağlı olarak ) 35

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Büyüme ve değişim evresidir. • Yeni arayışlar içinde olduğu bir çağdır. Kendini aramaktadır. Kendi kişiliğine çeki düzen vermeye çalışır. 36

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Cinsel uyanışla birlikte yeni ruhsal özellikler ve davranışlar kendini gösterir. • Zor beğenen ve çabuk tepki gösteren bir genç olur. 37

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Duyguları hızlı bir iniş çıkış gösterir. • Çabuk sevinir çabuk üzülür, • Çabuk sinirlenir, • Olur olmaz şeyleri sorun yapar. Tepkileri önceden kestirilemez olur. 38

OLAYLARA BEKLENMEDİK TEPKİ GÖSTEREBİLİRLER 39

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Derslere ilgisi azalmış, çalışma düzeni bozulmuştur. • İstekleri artmıştır. • Kendisine tanınan hakları yetersiz • bulur. Ana babanın uyarılarına birden tepki gösterir, ters yanıtlar verir. 40

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Ana-babasını eleştirir • Öğütlerle davranışlar arasındaki • • • tutarsızlığı yüze vurur. Ana-babasının hoşuna gitmeyecek davranışlarda bulunur. Ana- babasına karşı çıkmış olmak için karşı çıkar. Saçmada olsa bazı fikirleri savunmaktan zevk alır. 41

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • • • Dağınık ve savruk olur. Sık sık bir şeyler devirip kırar, sakarlardır. Oburlaşır, durmadan bir şeyler atıştırırlar. 42

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Kendisini arkadaşlarıyla karşılaştırır, • • • gruplaşmalar olur. Ana, babasından değişik olma çabası onu boşluğa itmiştir. Bu boşluğu arkadaşlarıyla doldurmak ister. Kendine sırdaş seçer. Grup dışına itilmemek için kendisine aykırı davranışlarda bulunur. 43

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Hayranlık ve tutkuların bol olduğu • • dönemdir İlgileri artmış gelgeç hevesleri çoğalmıştır. İdealler geliştirir , kendilerine bir rol-model seçerler- öğretmen, sporcu, bir şarkıcı gibi. Kahramanlarına yada idollerine benzemek isterler, odasına, eşyalarına resimlerini, posterlerini asar. Duvarlara astığı renkli resimlere ve posterlere karışılmasını istemez. 44

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Hayran olduğu kişilere fanatiklik • derecesinde bağlanır. Gizliliğe önem verir. 45

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Arkadaşlarıyla gizli konuşmaları ve fısıldaşmaları olur 46

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Günlük tutmaya başlar. • Şiir ve öykü yazmaya özenir. • Kendinden habersiz yazdıklarının okunmasına büyük tepkiler gösterir. 47

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Toplumsal olaylara ve politikaya ilgi artar. • Kulaktan dolma ya da ödünç alınmış • • düşünceler savunulur. Büyüklerle tartışmaya girişir. Özet düşüncelere sahip olurlar. 48

YEME BOZUKLUKLARI • Aşırı kilo kaybı, • Aşırı yeme ve kusma, • Vücut ağırlığı ile ilgili algıda bozukluk 49

ERGENLİĞİN SONLANMASI • Dengeliliğin artması • Problemleri karşılama yöntemleri • Yetişkinlerin müdahalelerinde azalma • Duygusal sakinliğin artması • Gerçekçiliğin artması • Olgunluk sembollerine karşı ilgi • Topluma karşı sorumlu bir davranış kazanmayı istemek ve buna ulaşmak 50

ERGENLİĞİN SONLANMASI • Evlilik ve aile hayatına hazırlanması • Bilimsel bir dünyaya ayak uyduracak değerleri • • geliştirmesi Kişinin kendi fizik yapısını, erkek ya da kadın cinsel rolünü kabul etmesi bu role uygun davranış geliştirmesi Ana babasından ve diğer yetişkinlerden duygusal olarak kopup bağımsızlığını kazanması 51

ERGENLİĞİN SONLANMASI • Bir meslek seçebilmesi • Toplumsal yetişkin birey olabilmek için gerekli bilgi ve yetenekleri kazanması • Duygusal bağımsızlığı kazanma ve kendisi ile ilgili önemli kararları kendi başına verebilmesi, 52

ERGENLİĞİN SONLANMASI • Arkadaş ilişkilerinde kabul görmesi • Arkadaşlık becerileri, işbirliği, liderlik yeteneklerini geliştirebilmesi, • Çatışan değerleri uzlaştırma ve kendi yaşına özgü bir yaşam felsefesi geliştirebilmesi, 53

ERGENİN PROBLEMLERİ • Fiziksel görünüş ve • • • sağlık Evde ve dışarıda toplumsal ilişkiler Karşı cinsle olan ilişkiler Okul ödevleri, gelecekle ilgili planlar Cinsel ve törensel davranışlar Mali durum 54

BEN ERGENİM Geliştirebileceğim yeteneklerim var, Hatalarımı görebileceğim algılarım, Onları düzeltebileceğim aklım. Enerji doluyum, Kendimi en yalnız hissettiğimde bile Yanımda ben varım. 55

BEN ERGENİM Yalnızlıkla ilgili; Paylaşılmayan, Ancak güzel tarafları olan Bir şey olduğunu düşünüyorum 56

BEN ERGENİM Şu an yaşadığım güçlükler , Geleceğe yatırım, Kendimi ve olanaklarımı geliştirme yolundaki İnancım bana hep destek. 57

BEN ERGENİM Evet bunlarla beraber ; Yüzümde sivilcelerim olabilir, Elimin kolumun sürekli büyümesine alışamadım, Kararsızlık yaşadığım anlar olabiliyor, Ani tepkiler veriyorum, Eleştiriden pek hoşlanmadığımda oluyor, 58

BEN ERGENİM Ama gelişiyorum Kendime yardım etmeliyim Kendi kendime konuşurum İyi bir şeyler olduğunda kendimi ödüllendiririm Hata pek yapmam ama yapınca da uzun düşünmem 59

BEN ERGENİM Bazen kendime mükemmel biri gibi gelirim Bazen de çok berbat göründüğümü düşünürüm Başkalarına hoş görünmek Benim için önemlidir Kendime güvenirim İstersem aşamayacağım güçlük yoktur. Artık çocuk değilim, GENCİM. 60

61

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER 62