ERGENLERN BESLENMES Eitim dzeyi yksek olan lkelerde salk
ERGENLERİN BESLENMESİ
• Eğitim düzeyi yüksek olan ülkelerde sağlık hizmetlerinden yararlanma oranı fazladır. Aile planlaması, doğum öncesi ve sonrası bakım, sağlıklı doğum, anne sütünün önemi, yeterli ve dengeli beslenme gibi konulara ağırlık verilmektedir. • Bunlardan;
• Beslenme yetersizliği, anne sütünün önemi, ek gıdalara zamanında başlama, gıda hijyeni, kişisel hijyen kuralarına uyma konusunda halkın özellikle annelerin eğitimleriyle önlenebilir. • Hastalıklardan korunma(aşılama ile bunun sağlanması) • Hastalıklarda acil bakım • Hastalıklarda iyi bakım
BESLENME NEDİR ? Vücudun büyümesi, dokuların yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması yeterli ve dengeli beslenmedir
BESİN ÖGELERİ • • • 1 -Proteinler 2 -Karbonhidratlar 3 -Yağlar 4 -Vitaminler 5 -Mineraller 6 -Su
PROTEİNLER Vücudumuzun yapı taşıdır. Büyüme ve gelişmemiz için başta gelen besin öğesidir. Protein et, yumurta, süt ürünlerinde ve daha az olarak tahıl ürünlerinde bulunmaktadır.
KARBONHİDRATLAR Vücuda enerji sağlar. Karbonhidratlar ekmek, pirinç, bulgur, makarna gibi tahıllarda bulunur. Gereksinimin üzerinde alınması şişmanlığa neden olur.
YAĞLAR En çok enerji veren besin öğesidir. Büyüme ve derinin sağlığı için gereklidir. İç organların etrafını sararak onları korur. Her türlü yağın fazla alınması özellikle meme, prostat, rahim, kalınbağırsak kanserlerinin oluşum riskini artırmaktadır.
MİNERALLER Büyüme, gelişme ve sağlıklı yaşam için gereklidir. Mineraller (kalsiyum, bakır, iyot, demir, çinko vb. ) sebze ve meyvelerde bulunur. Hücre korunması ve sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı için önemlidir. Mineraller ayrıca kalp ritmi, kan basıncı, vücuttaki sıvı dengesi gibi daha birçok düzenleyici fonksiyonlarda rol oynar.
Vitaminler Sebze ve meyvelerde mevcuttur. A vitamini yeşil ve sarı sebze ve meyvelerde ve hayvansal besinlerde bol miktarda bulunur. Kanserojen maddelerin etkisini azaltırlar. C vitamini taze sebze ve meyvelerde bulunur. Kanserojen maddeleri etkisiz hale getirir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. B vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlayarak hastalıklara karşı vücudu güçlü kılar. Et, süt, tahıllar, kurubaklagiller ve sakatatlarda. E vitamini bitkisel yağlar, yeşil yapraklı sebzeler, kuruyemişler ve tahıllarda bulunur ve de kanserden koruyucu bir vitamindir. D vitamini karaciğer, yumurta sarısı süt ve süt ürünlerinde bulunur. Günlük beslenme ile D vitamini ihtiyacı karşılanmaz. En iyi kaynağı güneştir.
ü A ve C vitamini açısından zengin gıdaları her gün tüketin. Ağız boşluğu, boğaz, gırtlak ve akciğer kanserleri dahil olmak üzere, bazı kanser sıklığının azaltılmasına yardımcı olur. ü Brokoli, lahana, kıvırcık, karnabahar gibi sebzeleri diyetinizin parçası haline getirin. Araştırmalar; bu gıdaların kalınbağırsak, mide ve akciğer kanserlerinin gelişimine karşı koruma sağladıklarını göstermektedir.
Ø Folik asit: Kan hücrelerinin yapımı için gereklidir. Gebe kadınlarda, çocuklarda ve alkoliklerde yetersizliği görülür. Vücutta depolanmaz. Organ etleri, yeşil yapraklı sebzeler, maya, kuru baklagiller ve tahıllarda bulunur. Ø Vitamin B 12: Sinir sistemi, kan hücrelerinin yapımında ve protein metabolizmasında görevlidir. Eksikliğinde, kol ve bacaklarda uyuşma, ruhsal bunalım, duyu almada azalma ve kasılmalar görülür. Bu vitamin sadece hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Et, süt, yumurta ve balıkta vardır. Ø Vitamin B 6: Bağışıklık sistemi için elzemdir. Eksikliğinde, sinir sistemi bozukluğuna bağlı olarak bayılma nöbetleri, dudak kenarları ve dilde yaralar, huzursuzluk, kansızlık, büyüme geriliği, böbrekte taş oluşumuna neden olur. Et, karaciğer, böbrek ve tahıllarda bulunur.
SU İnsan vücudunun günde 2, 5 lt. suya ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç besinlerle ve içeceklerle karşılanır. Su besinlerin sindirilmesini ve zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlar.
BESİN GRUPLARI Yeterli ve dengeli beslenme için dört tane temel besin grubunda yer alan besinler her öğende az miktarda tüketilmelidir.
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ GRUBU Süt, yoğurt, peynir, çökelek, süt ile yapılan tatlılar grubuna girer. Bu besinler kemiklerin gelişmesi ve sağlığı için gerekli kalsiyumun temel kaynağıdır. protein B vitaminleri fosfor ve çinko için iyi kaynaktır. Yetişkinlerin 2 su bardağı , çocuk ergen gebe ve emzikli kadınlarla menopoz sonrası kadınların 3 -4 su bardağı kadar süt grubu besinleri tüketmeleri gerekir.
ET, YUMURTA, KURU BAKLAGİL GRUBU • Et , balık, yumurta, kuru fasulye , nohut, mercimek ve ceviz, fındık fıstık gibi yağlı tohumlar bu gruba girer. protein, demir, çinko fosfor, magnezyum ve B vitaminleri için kaynaktır. kuru baklagiller bağırsakları çalıştıran posadan da zengindir.
• ET, TAVUK, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER GRUBUNDA GÜNLÜK ALINMASI GEREKEN MİKTAR 2 PORSİYONDUR. BİR ÖĞÜN TAVUK YENDİĞİNDE DİĞER ÖĞÜN KURU FASULYE YENİLEBİLİR.
SEBZE VE MEYVE GRUBU Tüm sebze ve meyveler bu gruptadır. bu besinler folik asit, A vitamini ile kalsiyum, potasyum, demir, mag nezyum, posa ve diğer antikoksidan özelliğe sahip bileşenlerden zengindir. günlük alınan sebze ve meyvenin en az iki porsiyonu yeşil yapraklı sebzeler veya portakal, mandalina gibi turunçgiller veya domates olmalıdır.
EKMEK VE TAHILLAR GRUBU Buğday, pirinç, çavdar, yulaf vb. gibi tahıl taneleri ve bunlardan yapılan un, bulgur, yarma, gevrek vb. ürünler bu gruptadır. bu gruptan enerji harcamasına göre tüketilmesi gerekir. eğer kilonuz olması gerekenden fazla ve daha çok oturarak iş görüyorsanız bu grupta yer alan besinleri daha az tüketmeniz gerekir.
OKUL ÇAĞINDA SAĞLIKLI BESLENME İLKELERİ o o o • • • Besin çeşitliliği arttırılmalıdır. Öğün Atlanmamalıdır. Kahvaltı günün en önemli öğünüdür. NEDEN? Dikkat ve algıda azalma Okul başarısında gerileme Hastalıklara karşı vücut direncinde düşme
• Kahvaltı Nasıl olmalıdır? GÜNE İSTEKLİ BAŞLAMADA VE ELVERİŞLİ BİR BİÇİMDE SÜRDÜRMEDE YENİLEN SABAH KAHVALTISININ MİKTARI VE İÇERİĞİ BÜYÜK ÖNEM TAŞIR. PROTEİN YÖNÜNDEN ZENGİN BİR KAHVALTI YAPILMALIDIR.
o Taze sebze-meyve tüketimi arttırılmalıdır. o Yeterli miktarda süt ve ürünlerinin tüketimi sağlanmalıdır. o Kansızlıktan korunmak için öz. Kız çocukları demirden zengin besinler kullanılmalıdır: karaciğer, yumurta sarısı, süt ve süt ürünleri ve güneş… o Şeker ve şekerli içeceklerin tüketimi azaltılmalıdır. Sütlü tatlılar tercih edilmelidir. o Ayaküstü (fast-food) yiyecekler ve kola, gazoz sınırlandırılmalı o Tuz tüketimi azaltılmalı; iyotlu tuz kullanılmalı. o Su alımı yeterli olmalı: 5 -7 bardak gibi… o Dört besin grubundan da yaralanılmalıdır.
ŞİŞMANLIK Sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır. Diğer bir tanımla vücut ağırlığının yaş, cinsiyet ve boy uzunluğuna göre %20 ve üzerinde olmasıdır
ŞİŞMANLIĞIN OLUŞUM NEDENLERİ: Kalıtım: Vücut ağırlığını ayarlayan hormonal ve sinirsel faktörler kalıtımsaldır. Bazı bireyler kalıtımsal olarak şişmanlamaya daha yatkındırlar Stres: Ruhsal gerginliğin yaşandığı günlerde stres beraberinde iştahın artmasına sebep olmaktadır
Sağlıksız beslenme : Kişinin ihtiyacından fazla Kalori alması ve bu kaloriyi tüketememesi Hareketsizlik : Çağın hastalığı olarak da nitelendirilebilir, Kişinin gününün çoğunu oturarak veya masa başında çalışarak gününü geçirmesi. Aldığı kalorileri harcayamamasıdır.
Tüm dünyada özellikle çocukluk çağı obezitesindeki artışın hızlı olması obezitenin oluşumunda çevresel faktörlerin rolünün ön planda olduğunu göstermektedir. Bir diğer faktör de yaşamın ilk yıllarındaki beslenme şeklidir. Çalışmalar gösteriyor ki; obezite görülme sıklığı anne sütü alan çocuklarda, anne sütü almayanlara göre daha az rastlanmaktadır.
ŞİŞMANLIĞIN SAĞLIĞA ZARARLARI Giyinme konusunda problemler yaşarlar, Ömrü kısaltır, hipertansiyon, koroner kalp hastalığı, diyabet, solunum güçlüğü, horlama, kabızlık, safra taşı, eklem hastalığı ve bazı kanser türleri: kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri Kendilerine güvensizlik günlük hayatta ve iş hayatında da kendini gösterir, buda şişmanları başarısızlığa ve yalnızlığa iter.
Fazla kilolardan kurtulmanın çaresi kilo yapan sebepleri ortadan kaldırmaktır. Kilonuza ve yaşınıza uygun bir YEME ALIŞKANLIĞI ve HAREKETLİ YAŞAM ŞİŞMANLIKTAN KURTULMANIN TEK YOLUDUR.
Beslenme Önerileri ü Çiğ sütten yapılmış peynir ve açık süt tüketilmemelidir. UHT süt tercih edilmelidir. ü Yoğurdun yeşilimtırak suyu atılmamalıdır. B 2 vitamini içerir. ü Sütlü tatlıları pişirirken şekerin önceden eklenmesi protein kaybına neden olacağından, ocaktan indirilmeye yakın eklenmelidir. ü Etler ızgara edilecekse ateşten en az 15 cm uzakta olmalıdır. Ve etteki zengin protein ve demir etin suyunda değil kendisindedir. Dondurulmuş etler çözdürüldükten sonra yeniden dondurulmamalıdır. Çözülme işi buzdolabının alt rafında bekletilerek yapılmalıdır. ü Yumurta çiğ tüketilmemelidir. Yumurtanın sarısının etrafı yeşillenecek kadar hızlı ateşte, uzun süre pişirilmesi de protein değerini ve lezzetini azaltır.
ü Çay ve kahvede bulunan bazı bileşenler yumurta ve diğer besinlerdeki demir emilimini etkilediğinden birlikte tüketilmesi önerilmemektedir. Çok arzu edilirse açık veya limonlu olarak tüketilmelidir. ü Taze sebzeler önce ayıklanmalı, yıkanmalı sonra doğranmalıdır. Pişirme sırasında ne kadar çok su konursa vitamin kaybı da o kadar fazla olur. ü Sebzelerin, makarna ve eriştelerin haşlama suları dökülmemelidir. Bu nedenle haşlama işlemi az suyla yapılmalıdır. ü Rafine tahıllar ve saf şeker yerine tam taneli tahıllar ve esmer şeker kullanılmalıdır. ü Yağ alımını azaltmak için yemekler az yağla pişirilmeli, etli yemekler yağ eklenmeden kendi yağlarıyla pişirilmeli, kızartma, kavurma yöntemleri yerine haşlama, ızgara, fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.
SAĞLIKLI BESLENMEDE 12 ADIM q 1 - Günlük tükettiğiniz besinlerin çok çeşitli olmasına özen gösterin. Bu besinlerin çoğunluğunu hayvansal gıdalar yerine bitkisel gıdalardan seçin. q 2 - Günlük beslenmenizde ekmek ve tahıl grubu besinlerin (bulgur, mısır, pirinç, makarna v. b. ) bulunmasına özen gösterin. q 3 - Her gün birkaç kez çeşitli taze sebze ve meyve yiyin (günde 5 -7 porsiyon).
q 4 - Her gün orta düzeyde fiziksel aktivite yaparak vücut ağırlığınızı tavsiye edilen sınırlarda tutunuz ( Beden Kitle İndeksi 20 -25 olmalıdır). q 5 - Günlük tükettiğiniz yağ miktarını kontrol edin. Yemeklerinizde hayvansal kaynaklı yağlar yerine, doymamış yağ asitlerinden zengin bitkisel sıvı yağları (zeytinyağı, ayçiçek, mısırözü vb. yağları) kullanınız.
q 6 - Yağlı et ve et ürünleri (sucuk, salam, sosis vb. ) yerine balık, tavuk, hindi eti veya kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kurubaklagilleri tercih ediniz. q 7 - Yağsız veya az yağlı süt ve süt ürünlerini (yoğurt, peynir, kefir v. b. ) yiyiniz. q 8 - Az şekerli besinleri tercih edin, çay şekeri gibi rafine şekerleri mümkün olduğunca tüketmeyin, tatlılar ve şekerli içeceklerin tüketimini sınırlandırınız. q 9 - Günlük tuz alımınızı azaltınız (ortalama 1 çay kaşığı).
q 10 - Mümkünse alkol kullanmayın. Eğer kullanıyorsanız en aza indiriniz. q 11 - Besinlerinizin hazırlanması, pişirilmesi sırasında hijyen kurallarına dikkat ediniz. q 12 - Bebeklerinizi ilk 6 ay sadece anne sütüyle besleyiniz ve 6 aydan sonra uygun besinlere başlayarak yeterli ve dengeli beslenmelerini sağlayınız.
FİZİKSEL AKTİVİTE VE SAĞLIK • Sağlığın korunması ve geliştirilmesinde yeterli ve dengeli beslenme ile birlikte düzenli fiziksel aktivitede çok önemlidir. • Fiziksel hareket azlığı ve hareketsiz bir yaşam şekli, ağırlık artışına neden olarak kalp hastalıkları, hipertansiyon, diyabet gibi birçok kronik hastalığın oluşma riskini artırmaktadır.
Düzenli fiziksel aktivitenin yararları • Zevklidir, yaşam süresi ve kalitesini artırır. • Mental yeteneği geliştirir, hayata bakış açısını olumlu yönde etkiler. • Yağ dokusunu azaltır, yağsız doku oranını artırır. • Kemik yoğunluğunu artırır. • Kalp damar hastalıkları riskini azaltır, • Çocuklarda büyüme gelişme faktörlerinin salgılanmasını artırır. • Uzun süre hareketsiz kalmış bireyler egzersize başlamadan önce sağlık kontrolünden geçmelidir.
KİŞİSEL HİJYEN Bireyin sağlığını sürdürmek için yaptığı “ÖZBAKIM’’ uygulamalarını içerir.
Kişisel Hijyen Konusu İçinde; • • • Vücut Bakımı Ve Temizliği, Yüz-boyun Temizliği, El Temizliği, Ayak Temizliği, Kulak Temizliği, Saçların Temizliği, Ağız- Diş Bakımı, Beslenme, Tuvalet Alışkanlığı Ve Temizliği Giyim Konuları yer almaktadır.
Mikroorganizmalar en çok • Kirli eller ve kirli sular ile bulaşır.
Ellerinizi yıkadıktan sonra asla Üstünüze sürerek kurulamayın!Çünkü giysilerindeki bakteriler temiz ellerinize bulaşabilir. Ellerimizi; 1. Dışarıdan eve gelince. 2. Her yemek öncesi ve sonrasında, 3. Her tuvalet çıkışında, 4. Öksürüp-hapşırdıktan sonra, 5. Çamur/toprak ile oynadıktan sonra, 6. Parayı elledikten sonra, 7. Kedi/Köpek gibi hayvanları elledikten sonra Mutlaka sabunla yıkamalıyız.
AĞIZ HİJYENİ o Diş ve diş etlerinin temizlenmesi, ağzın bol su ile çalkalanması, diş etlerinin uyarılması ağız bakımı ile sağlanır. o Ağız bakımına dikkat edilmediği takdirde ağız kokusu, diş eti rahatsızlıkları, çiğneme güçlüğü ve hazımsızlık görülür,
AĞIZ HİJYENİ o Dişler günde en az iki kez 3 dakika süre ile florlu diş macunu ile tüm diş yüzeyini kapsayacak şekilde fırçalanmalıdır. o Fırçalama işlemi yemekten sonra ilk yirmi dakika içinde yapılmalıdır.
AĞIZ HİJYENİ o Dişlerin arasındaki artıkları ve plakları temizlemek için diş ipi kullanılmalıdır.
AĞIZ HİJYENİ o Dişlerde çürük olmasa bile 6 ayda bir diş muayenesi yaptırılmalıdır.
AYAK HİJYENİ o Ayak sağlığı için hem temizlik kurallarının uygulanması, hem de uygun bir ayakkabı seçimi önem taşır.
AYAK HİJYENİ o Ayakların her gün yıkanması ve yıkandıktan sonra, özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir. Aksi halde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının gelişmesine neden olur.
AYAK HİJYENİ o Ayak tırnakları da düzenli aralıklarla kesilmelidir, ancak tırnak batmasını önlemek için düz kesilmesi önerilmelidir.
AYAK HİJYENİ o Uygun ve rahat bir ayakkabı ayak sağlığı için önemlidir. o Ayağa tam uyan bir ayakkabı; parmakları sıkmamalı, topuğu sıkıca tutmalı ve ayak kemerini iyice desteklemelidir. o Ayakkabının ökçesi geniş olmalı ve çok yüksek olmamalıdır.
AYAK HİJYENİ o Eğer ayakkabı uygun değilse ayakta nasır, ayak tabanında kalınlaşmalar, baş parmakta eğrilik ve tırnak hipertrofisi (büyüme-kabalaşma) oluşabilir.
KULAK HİJYENİ Kulak temizliğinde özellikle kulak kepçesinin arka bölümlerindeki temizliğe dikkat etmek gerekir. Kulağa zarar verebilecek ucu sivri cisimlerden kaçınmalıdır.
DERİ HİJYENİ o Deriyi Temizlemek, o Artıkları Atmak, o Dolaşımı Uyarmak, o Kişiyi Rahatlatmak amacıyla DERİNİN YIKANMASIDIR.
Kişisel bakım amacıyla (sakal traşı, manikür. . vb. ) berbere gidiliyor ise; mutlaka kişinin kendine ait bakım malzemelerinin kullanılması, kan yoluyla bulaşan hastalıkların ( Hepatit B, AIDS. vb. ) önlenmesi için önemlidir.
SAÇ HİJYENİ Saçların temizliği sağlığı etkiler. Çünkü bazı enfeksiyon etkenleri ve parazitler, kirli saçlara ve o bölgedeki deriye daha kolay yerleşir.
SAÇ HİJYENİ o Saçlı deri yağlı ise, daha sık yıkanmalıdır. o Saçların sağlıklı görünümü beslenme ilgilidir. o Saçlar kökleri ile beslenir. o Taramak, fırçalamak, parmak uçları ile masaj yapmak kan basıncını hızlandırır ve saçları beslemiş olur.
SAÇ HİJYENİ o Kepeklenme; Kirli ve yağlı ölü saç hücreleridir. iyi saç bakımı ile önlenmezse hekime danışmak gerekir.
SAÇ HİJYENİ o Saç dökülmesi; yaş, hormon ve irsiyet ile ilgilidir. Baştaki damarların uyarılması ve temiz tutulması gerekir.
o Vücuttaki istenmeyen tüylerin (koltuk altı ve kasık bölgesi) temizliğine dikkat edilmeli ve kısa aralıklarla alınmalıdır. o Çünkü tüylü bölgelerde nem oranı fazla olduğu için terleme sonucu nahoş kokular oluşmaktadır.
GÜVENLİ GIDA NEDİR? Güvenli gıda; temiz, bozulmamış ve içinde sağlığa zararlı maddeler bulundurmayan gıdadır. Gıdaların çeşitli koşullarda kirlenmesi, gıda güvenliğini tehdit etmekte ve böylece gıdaların sağlığımızı bozucu hale gelmesine neden olabilmektedir.
TEMİZLİK ve HİJYEN NEDİR? • Gıdaların kirlenmesini ve sağlığa zararlı hale gelmesini önlemek için gıdaların satın alımından tüketimine kadar geçen tüm aşamalarında temizlik ve hijyen kurallarına uymamız gerekmektedir. Temizlik; gıdanın ve gıda İle temas eden yüzeylerdeki görünür kirlerin ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Hijyen; sağlıklı ortamın korunması ve her türlü hastalık etmeninden arındırılmasıdır.
GIDALARIN KİRLENMESİNE YOL AÇAN ETMENLER Gıdaların kirlenmesi; gıdada bulunması istenmeyen her hangi bir şeyin gıdalarda bulunmasıdır. Gıdalarımız 3 şekilde kirlenebilir. 1 - Fiziksel Kirlenme; Gıda olmayan yabancı maddeler, saç, sinek vb. 2 - Kimyasal Kirlenme; Gıdaların yetiştirilmesi sırasında kullanılan tarım ilaçları, deterjan kalıntıları ve renkli plastikler. 3 - Biyolojik Kirlenme; Etmen, gıdaları kirleterek gıda aracılığı ile oluşan hastalıklara ve gıda zehirlenmelerine sıklıkla yol açan bakterilerdir.
Bakteriler oda sıcaklığında hızla ürerler. Bu yüzden beslenme saati için bir gün önceden hazırladığınız yiyecekleri (özellikle et, süt, yumurta ve bunlardan hazırlanmış yiyecekleri) hemen buzdolabına kaldırın. Sakın mutfak tezgahı veya masasında bırakmayın!!
Gıda Zehirlenmesinden Şüpheleniyorsanız Ne Yapmalısınız? • • • Gıda zehirlenmesinin belirtileri mide bulantısı, karın ağrısı, kusma ve ishaldir. Ne Yapılmalı; Bol miktarda temiz içme suyu, ayran, taze sıkılmış elma suyu gibi içecekleri tüketmek, Yoğurt, pirinç lapası, haşlanmış patates gibi gıdaları yemek ve Dinlenmektir. Bir gıdanın bozulduğundan şüphe ediyorsanız asla o gıdayı yemeyin! Tadına bakmayın! Unutmayın: gıda zehirlenmesine yol açan bakteriler gözle görülmez, kokmazlar ve tatları algılanmaz
GIDA HİJYENİ • • Hijyenik bir gıda, temiz, bozulmamış ve içinde sağlığa zararlı maddeler bulundurmayan gıdadır. Açıkta satılan yiyecekleri satın almayın. Etiketinde üretim izni olmayan ürünleri satın almayın. Gıda satın alırken mutlaka etiketindeki son kullanma tarihini okuyun. Son kullanma tarihi yakın olanları ve kullanma tarihi geçenleri satın almayın.
• Gıdaların üstünü kapalı tutarak sinek ve böceklerden korumalı
Çöp torbalarının ağızları kapatılmalı ve kapaklı çöp kovalarında muhafaza edilmeli
• İçme suyu olarak temiz su kullanmalı • Temizliğinden emin olunmayan sular kesinlikle içilmemeli • Şüpheli durumlarda su kaynatılmalı veya filtre edilmeli
Çocuk annesine bir not bırakmış: notta borçların yazıyor demiş. camları sildim : 5 lira arabayı yıkadım : 10 lira odamı topladım : 5 lira kıyafetlerimi dolaba astım : 5 lira sofrayı topladım : 5 lira toplam bugünkü borcun : 30 lira
Annesi notu bulmuş okumuş ve cevaben şu notu yazmış: seni karnımda 9 ay taşıdım seni güçlükle doğurdum seni emzirdim hastalandın, başucunda bekledim, iyileştirdim Doktora götürdüm Okulunu ve derslerini takip ettim : bedava : bedava BUNLARIN HEPSİ SEVGİYLE OLDU KARŞILIĞI: BEDAVA
NİLGÜN TÜZÜN
- Slides: 69