EPLEPS SUEHR REHBERLK VE ARATIRMA MERKEZ EPLEPS Epilepsi

EPİLEPSİ SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

EPİLEPSİ Epilepsi beyinde ortaya çıkan ve beyinde oluşan bir işlev bozukluğu sonucunda tekrarlayan epileptik nöbetlerle kendini gösteren nörolojik bir hastalıktır. Epilepsi beyindeki elektriksel bağlantılarda yaşanan bir bozulmadır. Epilepsi merkezi sinir sisteminde bulunan hücrelerinde yaşanan ani bir elektrik boşalması sonucunda oluşur. Bu durum genellikle , birkaç dakika içerisinde sona erer. Yaşanan bu durum zaman içerisinde tekrarlanırsa bu duruma epilepsi hastalığı denilir. Epilepsi hastalığının halk arasında bilinen diğer bir adı ’sara’ dır. Bu hastalık tekrarlayan nöbetler şeklinde görülür. Ülkemizde 800 bin dünyada ise yaklaşık olarak 50 milyon kişinin bu hastalıktan etkilendiği görülmektedir. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

NEDENLERİ Epilepsi hastalığı çocukluk döneminde ortaya çıkan bir hastalıktır. Nedenleri genellikle tam olarak bulunamasa da ; bu hastalığa neden olan bazı etkenler şunlardır; Doğum anından beynin zedelenmesi veya oksijensiz kalması Kromozom hastalıkları Enzim bozuklukları Beyin tümörleri , menenjit ve beyin zarı iltihabı Annenin alkol , sigara ve uyuşturucu madde kullanması Doğum sonrası kazalar sonucu beyin travması geçirme ve beynin zedelenmesi Ateşli havale geçirme vb SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

EPİLEPSİ NÖBETLERİ Epilepsi hastalığı kendisini tekrarlayan epileptik nöbetlerle gösterir. Bu nöbetler farklı şekillerde ve farklı sürelerde gerçekleşebilir. Bazı nöbetlerde birey bilincini kaybeder , yere düşer , çırpınır , vücudunun tamamı kasılır ve ağzından köpük gelir. Bu tür nöbetler yaklaşık olarak 3 -5 dakika sürer. Nöbet bittiğinde , hasta ne yapacağını bilemez , sersemlemiş ve yorgun bir haldedir. Bazı nöbetlerde ise ; vücudunun tamamı değil , bir kısmı etkilenir. Bunun nedeni ; beynin tamamının epilepsiden etkilenmemiş olmasıdır. Bu tür nöbetlerde , bireyde bilinç kaybı görülmez. Vücudun belirli bir kısmında istem dışı ve dengesiz hareketler oluşur. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Diğer bir nöbet türü ise ; yalnızca birkaç saniye sürer. Birey çoğu zaman nöbet geçirdiğini anlayamaz. Birkaç saniyelik bilinç kaybı ve anlamsız bakıştan sonra kişi kendine gelir. Genel olarak epilepsi hastalığıyla baş etmek ve yaşamak oldukça zor bir durumdur. Ancak epilepsi hastalığı kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. İlaç tedavisi ile nöbetler arasında geçen süre uzatılabilir. Bu hastalıkta önemli olan epileptik nöbetlerin art arda oluşmasının önlenmesidir. Sık sık oluşan epilepsi nöbetleri ölümcül düzeyde olabilir. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Epilepsi nöbeti sırasında hastaya verilecek pozisyon SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

EPİLEPSİNİN TANILANMASI Epilepsi tanısı ağırlıklı olarak klinik öyküye dayanır. Genel olarak epilepsi hastalarının kendilerinden doğrudan bir tıbbi hikaye edinme olasılığı çoğu zaman mümkün değildir. Epilepsinin tanılanmasında , hastanın yakınlarının , doktora sunacağı bilgiler çok önemlidir. Epileptik nöbetlerin hangi sıklıkla oluştuğu ve nöbet sırasında yaşanan durumlar hastanın yakınları tarafından dikkatli bir şekilde incelenmeli ve bu bilgiler doktora eksiksiz bir şekilde ulaştırılmalıdır. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Epilepsinin tanılanabilmesi için bazı tetkiklere ihtiyaç vardır. Bu tetkikler ; beyin tomografisi , EEG, MR ve bazı özel testlerdir. Belirli bir olayın epileptik nöbet olup olmadığının belirlenmesine yardımcı olabilecek birçok yararlı tanı yöntemi mevcuttur. Elektroensefalografi (EEG), epilepsi tanısı için en güvenilir testtir. Genellikle 30 ile 45 dakika arası süren bir test olan EEG ler , epilepsiyi düşündüren anormallikleri ortaya çıkarabilir. Ancak; ne kadar güvenilir bir test olsa da birçok durumda epilepsi teşhisi için EEG yeterli olmayabilir. Belli bir olayın epileptik olup olmadığını belirlemenin en iyi yolu ; EEG ile hatanın klinik durumunun aynı anda elde edilmesidir. Bunun için , en iyi test hastayı videoya kaydederken aynı zamanda EEG kaydına izin veren , yakın devre TV EEG(CCTV-EEG) olarak da adlandırılan video elektroensefalogram (Video. EEG) dır. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

EPİLEPSİ HASTALIĞI İÇİN YAPILABİLECEK TEDAVİLER Epilepsi hastalığının tedavisi bazı bireylerde ömür boyu sürebilirken , bazılarında belirli bir yaştan sonra epileptik nöbetler sona erdiği için tedaviye de son verilir. Epilepsi de en yaygın olarak kullanılan tedavi biçimi ilaç tedavisidir. Epilepsi ilaçları , beynin aşırı uyarılmasına engel olmayı amaçlar. Ancak ; gerçekleştirilen ilaç tedavisiyle epilepsi tamamen ortadan kalkmaz. Yalnızca oluşabilecek nöbetler engellenir veya nöbetler arasında geçen süre uzatılır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta ; epilepsi ilaçlarının düzenli(tam saatinde) ve belirlenen dozda alınmasıdır. Epilepsi nöbetinin bir süre gerçekleşmemesi ilacın bırakılması gerektiği anlamında değildir. Böyle bir yanlış yapan hastanın , ilacı bırakmasıyla nöbet tekrar ortaya çıkabilir. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

İlaç tedavisi uygulanan epilepsi hastalarının yalnızca % 60’ında nöbetler tamamen ortadan kalkmaktadır. Epilepsinin ilaç tedavisinde , doktor her epilepsi hastasın aynı dozda veya aynı ilaçları vermez. Doktor , hastanın kilosunu , yaşını ve geçirilen epilepsi nöbetinin tipi göz önünde bulundurarak vereceği ilaca karar verir. Epilepsi ilaçlarının da diğer tüm ilaçların da olduğu gibi birtakım yan etkileri bulunmaktadır. Bu yan etkiler ; uyuşukluk , yorgunluk , kilo alma , saç dökülmesi ve cilt döküntüleri olarak sıralanabilir. Epilepsinin tamamen ortadan kalkacağını söylemek mümkün değildir. Ancak ; kimi hastalarda epilepsi nöbetleri özellikle ergenlik döneminde geçebilmektedir. Epilepsinin bir diğer müdahale yöntemi ise ; cerrahi müdahaledir. Epilepsinin bazı türlerinde doktorlar ameliyatla beyne elektrotlar yerleştirerek elektriksel akımın sorunlu olduğu bölgeleri bu elektrotlar yardımıyla belirlerler. İkinci bir ameliyatla da belirlenen sorunlu bölgeler beyinden kesip alınır. Böylece , epilepsi nöbetlerinde tamamen ortadan kalkan vakalar bulunmaktadır. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

NÖBET SIRASINDA YAPILMASI GEREKENLER Her şeyden önce sakin olun ve panik yaparak hastayı da telaşlandırmayın. Nöbet sırasında yapacağınız ilk şey , hastanın kendisine zarar vermesini( düşerek , bir yerlere çarparak vb. )önlemek olmalıdır. Hastanın çevresinde kendisine zarar verme olasılığı bulunan eşyaları(sivri kenarlı eşyalar , kesici-delici aletler , kırılabilir nesneler vb. ) kaldırın. Hastanın başını bir yere çarpmamasına özen gösterin. Hastanın başını ve vücudunu yana doğru çevirin ve başının altına yumuşak bir yastık koyun. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Hastanın dilini ısırmasını engellemek için ; nöbet sırasında kişinin çenesini açık tutmasını sağlayın. Hastanın giysileri sıkıyorsa , gevşetin. Gömlek , bluz düğmelerinden bir ya da iki tanesini açın ve rahatça nefes almasını sağlayın. Hastanın ağzında yiyecek bir şeyler varsa çıkartın. Hastayı kendine getirmek için ; kolonya sürme , tokat atma , soğuk su dökme , soğan koklatma gibi şeyler YAPMAYIN… Nöbet anında hastaya hiçbir şekilde ilaç vermeyin. Nöbet anında hastanın yaptıklarını gözlemleyin ve hastanın doktoruyla gözlemlerinizi paylaşın. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

EPİLEPSİ NÖBETİNDE ACİL YARDIM DURUMU Nefes almada sorun yaşanması Kalp masajı gerektiren durum , kalbin durması Şuur açılmaksızın nöbetlerin peşe olması ve 10 dakikadan uzun süren şuur bulanıklığı Daha önce epilepsi olmayan bir kişinin ilk kez nöbet geçirmesi Durumlarında ACİL AMBULANS ÇAĞRILMALI. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Önceden Nöbet Öyküsü Olmayan Çocuk Nöbet Geçirirse Nöbet 5 (beş)dakikadan fazla sürmüşse Bir nöbet bitip bilinci yerine gelmeden ikinci nöbet geçiriyorsa Kafasını ve vücudunu yaraladıysa Nöbet bitmesine rağmen solunum zorluğu varsa Başka bilinen bir hastalığı varsa ACİL AMBULANS ÇAĞRILMALI SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Önceden Epilepsisi Bilinen Bir Çocuk Nöbet Geçirirse Nöbet 5 (beş)dakikadan kısa sürmüşse İlk müdahale tam olarak yapıldıysa HASTANEYE götürülmesine gerek yoktur Nöbet sonrası uyuyabilir Bazı nöbetlerde uyumadan kendine gelebilir SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Okul öğrencilerinin bilgilendirilmesi Bu nöbetler anlatılmadan görüldüğünde korkunç görünebilir. Bilgilendirme iyi yapıldığında ve ilk müdahale eksiksiz öğretildiğinde öğrencilerin nöbet geçiren arkadaşlarına bilinçli yardım edecek ve korkmayacaklardır. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

SIK NÖBET GEÇİREN ÇOCUKLAR ve GENÇLER Depresyona yatkın olabilir Ruhsal gerginlik olabilir Kendini değersiz görebilir Okul başarısının kötü olacağını düşünür Özgüvenini kaybedebilir Her şikayeti epilepsi ile ilgili olmayabilir SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

BESLENME- UYKU Öğün atlamamalı Uzun süre aç kalmamalı Kahve, çay tüketimi çok miktarda olmamalı Uykusuz kalmamalı Alkol kullanmamalı SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Epilepsi ve Eğitim Epilepsi hastası olan çocuk ve gençlerin çoğu yüksekokul ve üniversiteye devam edebilirler. Okul çocuğun hayatının merkezidir ve diğer çocuklar gibi okuldaki etkinliklerin çoğuna katılabilmelidir. Okuldaki öğretmenler ve diğer görevliler çocuğunuzun durumunu öğrendiklerinde büyük oranda yardımcı ve destek olurlar. Örneğin; çocuğunuzu her nöbet geçirdiğinde eve gönderilmesi gerekmediğini ve uygun bir süre dinlendikten sonra sınıfa geri dönebileceği konusunda onları bilgilendirmelisiniz. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Epilepsi ve Öğrenme Epilepsili çocukların çoğu en az diğer çocuklar kadar öğrenme yeteneğine sahiptirler. Bununla birlikte, bazıları bu konuda yetersiz olabilirler. Çocuğun başarısızlığı epilepsi ile doğrudan ilişkili olmayabilir. Bu nedenle, eğer şüpheleniyorsanız bu konuda öğretmenleriyle ve doktoru ile konuşarak sorunun kaynağını bulmaya çalışmalısınız. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Epilepsi ve Öğrenme Güçlüğü Epilepsi hastası bazı çocuklarda öğrenme güçlüğü vardır. Çoğunlukla öğrenme güçlükleri hafiftir ve kolaylıkla üstesinden gelinebilirken bazı durumlarda bu daha uzun zaman alır ve daha ciddidir. Çocuğunuzda 'epilepsiye eşlik eden durumlar' varsa, nöbetleri zor kontrol edilebilir, zeka düzeyinde gerilik ya da bedensel sakatlık gibi problemler olabilir böyle durumlarda ağır öğrenme güçlüğü olabilir. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

Özel Eğitim Gereksinimleri Eğer çocuğunuz yaşıtlarından oldukça geride ise, ya da okulda gereken desteği alamayacağını düşünüyorsanız, bu konuyu doktorunuzla konuşarak özel eğitim için yönlendirilmek için bilgi almalısınız. SUŞEHRİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ