ENGELSZ TURZM 3 HAFTA Grme Engelliler ve letiim

ENGELSİZ TURİZM 3. HAFTA Görme Engelliler ve İletişim Görme Engelliler ve Turizm Faaliyetlerine Katılımları

GÖRME ENGELLİ • Tek veya iki gözünde tam veya kısmi görme kaybı veya bozukluğu olanlar, • Görme kaybıyla birlikte göz protezi kullananlar, renk körlüğü olanlar da bu gruba girer. • Görme engelliler, gören insanlarla iletişim kurarken, önemli ölçüde sözel iletişim yöntemlerini kullanırlar. 2

Görme engellilik Nedenleri • Kalıtımsal görme yoksunluğu • Doğal görme yoksunluğu: Örneğin gebelik sürecinde annenin kızılcık, frengi gibi hastalıklara tutulması, kan uyuşmazlığı, yetersiz beslenme, ateşli hastalıklar gibi durumlar • Doğumdan sonra oluşan görme yoksunlukları: Özel göz hastalıkları veya kaza nedeniyle yaşamın herhangi bir döneminde baş gösteren görme yoksunlukları.

Görme engelli özellikleri • 1. Motor Gelişim: Görme bozukluğu olan çocuk, bozukluğunun derecesine bağlı olarak hareket etme ve keşif becerilerini faaliyete geçiremeyebilir. • 2. Dil Gelişimi: Görme bozukluğu olan çocuklar sözel anlatıma düşkündürler. Monoton sesle konuşma, ses perdeleme yetersizliği vardır, daha yüksek sesle konuşurlar, beden dili kullanımı azdır.

Görme engelliler ve eğitim • Bireyselleştirilmiş öğretim yapılmalı • Özel eğitim materyalleri alınmalı • Öğretmen tahtaya yazdıklarını yüksek sesle okumalı • Çalışmalarını tamamlayabilmesi için ek zaman vermeli

• Sosyal ilişkilerde cesaretlendirilmeli • Kavramları göstermek için, sözlü tanımlarla el ve model etkinlikleri yapılmalı. • Bu öğrenciler ihtiyaç duyduklarında, yazı tahtasına gitmelerine yardım edilmeli

…Görme engelliler ; Braille alfabesi ile yazılmış yayınları okuyabilirler. 7

GÖRME SORUNU OLAN BİREYLERLE İLETİŞİM 8

Görme Engelli Bireyle İletişim Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar o Öncelikle kendinizi sesli tanıtın, o Kolunuza girmesine izin verin, o Önündeki engeller konusunda bilgi verin, o Normal bir ses tonu ile konuşun, o Rehberlik eden bir köpek varsa, köpeğin ilgisi dağıtılmamalıdır 9

Görme Engelli Bireyle İletişim Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar (2) • Yanına yaklaşırken ve yanından ayrılırken, mutlaka sesli olarak bildirin, o Bir şeyi tarif ederken, görsel ipuçları içeren yönlendirmeler kullanmayın, o Tarif ederken, onun bulunduğu yere göre, ‘’sağ tarafta koltuğun yanındaki konsolun üzerinde‘’ gibi tanımlayıcı bilgiler verin, 10

Görme Engelli Bireyle İletişim Kurarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar (3) o Görme engelli kişi otel odasına girdiğinde, ona odayı tanıtın, o Odanın sağından başlayarak odadaki mobilyaları, duruş yerlerini, birbirlerine karşı konumlarını, görme engellinin dokunmasını sağlayarak tanıtın, o Odada yalnız bırakmayın, uygun bir koltuğa oturmasına yardım edin. 11

Erişebilirliğin sağlanmasında beş temel bileşenden söz edilebilmektedir: • • • Genişlik: engelsiz ve yeterli genişlik Alan: engelsiz ve yeterli hareket alanı Yükseklik: engelsiz ve yeterli yükseklik Yüzey: engelsiz ve uygun döşeme yüzeyi Bildirişim: gerekli yönlendirme ve uyarı işaretleri

3. Pencereler Görme engellilerin pencereye çarpmamaları için parapet* yapılmalıdır. 1. Parapet genişliği 15 -20 cm 2. Parapet yüksekliği 80 cm 3. Parapet yoksa pencerelerin 90 cm kadar koruyucu bar konulmalıdır. 1 2 *parapet Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre “Parapet”, “Küpeşte, korkuluk” ve “Yapılarda pencere önlerinde, beton, mozaik, mermer, tahta gibi şeylerden yapılmış dar çıkıntı”dır

4. Merdivenler görme engellileri korumak amacıyla yürüyüş yönüne dik olarak konumlandırılmalıdır. Merdivenlerin genişliği 300 cm’den fazla ise ortaya küpeşte konulmalıdır.

Görme engellileri korumak amacıyla merdiven altı 220 cm yüksekliğe kadar kapatılmalı. 1 - En az 220 cm net yükseklik 2 - Güvenlik korkuluğu 3 - Bastonla hissedilebilir güvenlik korkuluğu

5. Taban ve Duvar Yüzeyleri v v v Tavan, duvar ve tabanlarda göz kamaştırıcı parlaklıklardan kaçınılmalı. Taban döşemeleri karmaşık olmamalı. Taban bitişleri ıslak veya kuruyken kaygan olmamalı, su, hava, vs. geçirmemeli. Seviyelerde beklenmedik değişikliklerden kaçınılmalı. Alçak tavan ve ışıklandırma / renk / doku değişikliklerinde uyarılar konulmalı. Duvarlarda çıkıntılardan kaçınılmalı.

6. Toplantı Salonları Bir tekerlekli sandalye için ayrılan alan 900 x 1400 mm'den az olmamalıdır. Bu alanların, toplantı salonu boyunca dağıtılmış olması tercih edilmelidir. Not: Hiçbir engel olmadan bir tekerlekli sandalyenin dönüş çapı 1500 mm'dir.

9. Asansörlere girişten engelsiz ve kısa mesafede ulaşım sağlanmalı. Asansör kapıları duvara zıt renkte olmalı kabin içi ve önü yeterli derece aydınlatılmış olmalı. Sensörlü ve otomatik kapı olmalı. Kapı genişliği en az 90 cm olmalı. Kontrol düğmeleri 90 -120 cm arasında olmalı. Kabartmalı ve breil alfabesi ile yazılmalı. Kabin içi net 120 x 150 cm olmalı. Sesli ve görsel acil durum uyarısı olmalı. Sese duyarlı asansörlerde kullanılabilir.

11. Yönlendirme ve İletişim Bilgilendirme işaretleri; görme, duyma ya da dokunma yoluyla bilginin verilmesinde kullanılan yazı ve sembollerdir. İşaret ve İşaretlemelerde Temel Kurallar • Basit ve okunaklı olmalı • Kolay anlaşılabilir ve uzaktan görülebilir olmalı • Yeterli düzeyde aydınlatılmış olmalı • Görme ve işitme engellilerin ihtiyacına göre olmalı

12. Rampalar Rampa eğimi +-%6 olmalıdır. Temiz genişliği en az 90 cm olmalıdır. Rampa yüzeyinde ıslak ve kuru durumda kaygan olmayan malzeme kullanılmalıdır. Rampanın her iki yanı da 90 ve 70 cm yükseklikte iki ayrı kesintisiz küpeşte olmalıdır ve küpeşteler kolay kavranabilecek olmalıdır.

13. Yaya Kaldırımları ve Hissedilebilir Yüzey Kaldırım yükseklikleri 6 -15 cm arasında olmalıdır. Tekerlekli sandalyenin çıkabilmesi için kaldırımların uygun yerlerine rampalar yapılmalıdır. Bunların eğimleri %8 civarında alınmalıdır. Kaldırım rampalarının genişliği 140 cm yapılırsa yana yürüyen iki insanın da buradan geçmeleri mümkün olur.

Görme engelliler için kılavuz iz ve yön değiştirme öğelerinin kullanımı

Kaldırımlarda görme engelliler için oluşturulan hissedilebilir ikazlar

14. Otoparkların %2'lik kısmı sakat sürücülerin araçlarına ayrılacaktır. Sakat otomobili için 500 cm x 250 cm + 250 cm genişliğinde bir park yeri gerektiği kabul edilmiştir.

Görme engelliler için yansıtılan yüzeyler

Yeterli renklendirme vb. alanların yapılması engellilere yardımcı olur

Özellikle kablosuz su ısıtıcısı ve ona benzer aletlerin kablosuz olmasına dikkat edilmesi (görme engelliler için) Sadece 25 TL olan musluk tutamaçları da görme engellilerin kullanımı açısından çok pratiktir.

Eğitimli asistan köpekler (ve sahipleri) her zaman kurtarıcıdır. Assistance Köpeklere dahil olanlar: Duyan köpekler Rehber Köpekler. Dogs Terapi köpekleri ve Alarm (haber verici) köpekler

Büyük tuşlu telefonlar bir çok görme engelli misafirin kurtarıcısıdır. Kimi zaman odaya bir büyüteç bırakmakta az görenlere yardımcı olabilir

Dişli-kabartmalı Anahtar kart görme engelliler için kapılarını açmada kolaylık sağlamaktadır. Bu tür kart sayesinde engelli turist kartı doğru şekilde takabilecektir.

T E Ş E K K Ü R L E R