ENGELLLK ZELLKLER VE YAKLAIM ENGELLLK Engellilik Organ ya

ENGELLİLİK, ÖZELLİKLERİ VE YAKLAŞIM

ENGELLİLİK • • • Engellilik : Organ ya da sistemlerden birinin ya da bir kaçının yapı ve işlevine ilişkin yetmezliği sonucu ortaya çıkan, başkalarının destek ya da bakımına gereksinim duyulan bir durumdur. İş görmezlik; TAM-KISMEN Engellilik; DOĞUMSAL- SONRADAN Türkiye’de yaklaşık 12 milyon engelli var,

ENGELLİLERİN SINIFLANDIRILMASI o o o Fiziksel engelliler *Ortopedik *Görme *İşitme Zihinsel engelliler *Down *Fenilketonüri *Hipotroidi Sosyal ve İletişim sorunlu engelliler *Otistik *Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite *Yaşlılık

ENGELLİLERİN ÖZELLİKLERİ • • • Kimileri günlük yaşam etkinliklerini yerine getirebilirler (işitme), Kimileri rehabilitasyon desteği ile günlük yaşam etkinliklerini yerine getirebilirler, Kimileri kalıtsaldır. (Akraba evlilikleri), Kimileri bir başkasının bakım, koruma ve gözetimine gereksinim duyabilirler, Engelliler topluma yük değildir. Beceri ve iş edindirilmiş bir çok engelli topluma hizmet vermektedir. Kimi engellilerin çok üstün yetenekli oldukları bilinmektedir.

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN AİLELERİN BAZI ORTAK ÖZELLİKLERİ ¡ ¡ ¡ ¡ Aşırı koruyucu ve kollayıcı tutum, İhmal ya da çocuğu gizleme, Yüksek beklenti ya da başarısız olacağı önyargısı, Akranları ile kıyaslama ve baskı, Birbirlerini suçlama, geçimsizlik, Çocuğun zihinsel, sosyal, duygusal, psikolojik ve cinsel gereksinimlerinin yok sayılması, Çocuğa ilişkin gelecek ve güvence kaygısı, Çocuğun engelini ve nedenlerini reddetme.

ZİHİNSEL ENGELLİLİK ¡ Gelişim hızları yaşıtlarından ve beklenenden yavaştır. ¡ Zeka yetenekleri takvim yaşının altındadır. ¡ Dikkat ve bellek sorunları vardır. ¡ Sosyal yetersizlik; uyum sorunu, ¡ Olgunlaşmanın gecikmesi, ¡ Gelişim dönemlerinde duraklama.

ZİHİNSEL ENGELLİLİK TÜRLERİ ¡ ü ü Eğitilebilir Zihinsel Engelliler; Zeka bölümü; 50 -69 arası Okuma, yazma ve sayma becerisini öğrenebilir. Günlük yaşam aktivitelerini yapabilirler. Bazen destek gerekebilir. Özellikleri; - Dikkat süreleri sınırlı, - Devinimsel gelişmeleri normal ya da az, - Sözel yönlendirmeleri anlarlar, - Sosyal uyumda fazla güçlük yaşamazlar, - Cinsel gelişimleri normallere yakındır, - Cinsel duygu ve istekleri baskın olabilir, - Cinsel algılamaları farklı olabilir.

ZİHİNSEL ENGELLİLİK TÜRLERİ ¡ Öğretilebilir Zihinsel Engelliler; ü ZB, 35 -49, ü Okuma, yazma ve sayma becerilerini öğrenmede sorun, ü Özel eğitim ve rehabilitasyona gereksinim, ü Eğitimle (kısmen öğrenebilir). - Günlük yaşam etkinliklerini, -Öz bakım becerilerini, -Toplumsal davranışları.

ZİHİNSEL ENGELLİLİK TÜRLERİ ¡ Ağır Zihinsel Engelliler; ü ZB, 0 -34, ü Toplumsal yaşama uyum sağlayamazlar, ü Başkalarına tümüyle bağımlı, ü Sürekli bakıma gereksinim duyarlar.

ZİHİNSEL ENGELLİLİK ÖZELLİKLERİ VE CİNSELLİK ¡ Çoğunun cinsel gelişimi çoğu kez normaldir, ¡ Cinsel dürtü, istek ve gereksinimleri vardır, ¡ Genetik geçiş ve akraba evliliğinin önemi büyüktür, ¡ Genetik geçişli hastalıklıların cinsel yaşamları çoğunlukla pek sorun olmaz. Engeli olmayanların gereksinimleri neyse onlarınki de aynıdır. Ancak, GENETİK GEÇİŞ büyük sorundur, ¡ Rett sendromu ilerleyen bir tablo olduğu için ergenliğe ulaşan pek yoktur,

ZİHİNSEL ENGELLİLİK ÖZELLİKLERİ VE CİNSELLİK ¡ Ağır zihinsel engelliler cinsel yaşamını kontrol altında tutmada güçlük yaşayabilirler, ¡ Cinsel istismar olasılığı, ¡ İstenmeyen gebelik riski, ¡ CYBE-HIV/AIDS riski,

ZİHİNSEL ENGELLİLERDE YAKLAŞIM ¡ ¡ ü ü ü • • • Sevgi, ilgi, hoşgörü ve özveri Ağır zihinsel engeli olmayanlar evliliği sürdürebilir; Genetik danışmanlık son derece önemli, İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi- uygun AP yöntemleri, CYBE-HIV/AIDS’ten korunmada tek eşlilik ve kondom. El işi, müzik, resim vb. uğraşılar, cinselliğe odaklanmayı azaltabilir. Cinsel istismardan korunmaları önemli. Mastürbasyon-mahremiyet.

ZİHİNSEL ENGELLİLİK, DOWN SENDROMU VE ORTOPEDİK + ZİHİNSEL ENGELLİLİK ORTAK ÖZELLİKLERİ ¡ ¡ ¡ ¡ Bakım ve desteğe gereksinim, Kollama ve gözetilmeye gereksinim, Tüketici konum, İstismar edilmeye yatkınlık, Esenleştirmeyle (rehabilitasyon) yaşamda kolaylık, Kalıtsal geçiş-akraba evliliği, Önlenebilirlik-sayısal azalmaya etki.