Enerji Metabolizmas ve Fiziksel Aktivite VCUTTA ENERJ OLUUMU
Enerji Metabolizması ve Fiziksel Aktivite
VÜCUTTA ENERJİ OLUŞUMU Vücutta enerji; besin öğelerinin hücrelerde oksidasyonu sonucu sağlanır. Açığa çıkan enerjinin %40 -48’i ATP enerjisine dönüşür. Besinler + oksijen + inorganik fosfat = ATP + ısı
İNSANLARDA ENERJİ HARCAMASI ÖLÇÜMÜ 1. Direkt Kalorimetre (Atwater Yöntemi)
2. İndirekt Kalorimetre
. Harcanan Enerji (kkal)= Harcanan O 2 miktarı (L) x 4. 825 x Süre
VÜCUTTA ENERJİ HARCAMASI n Bazal Metabolizma Hızı (%60 -65) (Dinlenme Metabolik Hızı) (BMH, RMR) n Besinlere Metabolik Yanıt (%10) (Besinlerin Termik Etkisi) (TEF) n Fiziksel Aktivite (%30 -50) (PA)
BAZAL METABOLİZMA HIZI (BMH) BMH ölçümü; n Uyandıktan hemen sonra, n Dinlenme durumunda (yatar pozisyonda), n Son öğün üzerinden en az 10 -12 saat geçince, (besinlerin termik etkisini içermez), n Oda sıcaklığı 26 -30 OC iken yapılmalı, n Ölçüm öncesinde fiziksel aktivite yapılmamış olmalıdır.
DİNLENME METABOLİZMA HIZI (DMH) n n n Yemekten 3 -4 saat sonra (besinlerin termik etkisini içerir) ve Günün herhangi bir zamanında ölçülebilir. Kas aktivitesi nedeniyle biraz daha yüksek enerji harcamasını içerir.
BMH’ nı ETKİLEYEN ETMENLER YAŞ Yeni doğanda BMH hızlıdır. Büyüme döneminde yeni hücre yapımı ve doku sentezi nedeniyle ekstra enerji harcanır.
BÜYÜME Çocuk ve gençlerde büyüme döneminde metabolizma hızlıdır ( 19 yaşa kadar).
CİNSİYET
VÜCUT BİLEŞİMİ Yağ dokusu Yağsız vücut kütlesi
GEBELİK n Metabolik hız uterus ve plesanta oluşumu, fetal büyüme ve annenin kardiyak fonksiyonunun artması nedeniyle artar.
EMZİKLİLİK Süt üretimi enerji gerektirdiğinden BMH artar
HORMONLAR n Troksin metabolik hızı düzenler. n Hiperaktif tiroid durumunda, BMH normalin yaklaşık 2 katı artar.
HORMONLAR n Stres durumunda sempatik sinir sisteminin uyarılması epinefrin salınımını artırdığından BMH artar.
ATEŞ VE HASTALIK Vücut ısısının 1 OC yükselmesi, BMH % 7 artışa yol açar.
n Ağır fiziksel aktivite
n Diyetin bileşimi BMH etkiler.
UYKU Uyku BMH’ı yaklaşık % 10 azaltır.
ÇEVRE SICAKLIĞI Çevre sıcaklığının artması BMH’ nı artırıcı etki gösterir.
MENSTRÜAL SİKLUS AÇLIK
İLAÇLAR ve KAFEİN
- Slides: 23