ENERGIJA IZ GORIVA IZVORI I VRSTE GORIVA OBNOVLJIVI

ENERGIJA IZ GORIVA

IZVORI I VRSTE GORIVA OBNOVLJIVI ● drvo NEOBNOVLJIVI ● ugljen ● nafta ● zemni plin FOSILNA GORIVA

DRVO obnovljiv izvor energije loženje drva – najstariji način zagrijavanja planski odabir drva za sječu (oštećeno ili slabije kakvoće) radi zaštite šuma

kao ogrjevno drvo u nas se najviše upotrebljava: hrast, bukva i obični grab Hrast Bukva Obični grab

SAGORIJEVANJE TOPLINA vodena para vlažnost zraka najzdraviji način grijanja

FOSILNA GORIVA nastala od ostataka biljnih i životinjskih organizama iz prošlosti više stotina milijuna godina ugljen, nafta, zemni plin neobnovljivi izvori energije

UGLJEN NASTANAK PRIRODNOG UGLJENA ● prije više od 300 mil. god. šume golemih papratnjača potresi lome Zemljinu koru šume dospijevaju duboko u zemlju visoka temperatura, visok tlak, nedostatak zraka biljni ostaci ugljen

UGLJEN kakvoća se ugljena procjenjuje po postotku ugljika što je ugljen stariji, veći je postotak ugljika u sagorijevanju daje više topline

UGLJEN DRVENI UGLJEN osim prirodnog, proizvodi se za potrebe domaćinstava i industrije postupak nalikuje prirodnim uvjetima nastanka ugljena

UGLJEN PROIZVODI OD UGLJENA: ● koks ● rasvjetni plin dobivaju se žarenjem prirodnog ugljena bez prisutnosti zraka ● katran ● umjetni kaučuk ● sapuni ● boje ● sredstva za zaštitu bilja i dr. ● lakovi

NAFTA gusta, tamna, uljasta tekućina NASTANAK NAFTE ● prije mnogo milijuna god. biljke i životinje u moru ugibaju padaju na dno mora preko njih se taloži mulj u debelim slojevima visoka temperatura i tlak, nedostatak zraka masne tvari tih organizama nafta i zemni plin

NAFTA Ø nalazi se u slojevima Zemljine kore na različitim dubinama (u područjima gdje su nekad bila mora ) Ø ponekad sama Izbija na površinu

NAFTA nalazišta su nafte u Hrvatskoj: ● Panonska nizina ● Dalmacija ● jadransko podmorje kad geolozi utvrde gdje se nalazi nafta, postavljaju se tornjevi s uređajima za bušenje koji prolaze duboko kroz Zemljine slojeve

NAFTA za vađenje nafte iz ako naftu ne istiskuje zemni plin, podmorja služe platforme vadi se crpkom

NAFTA izvađena je nafta pomiješana s vodom, pijeskom i raznim plinovima sprema se u velika spremišta gdje se na dno talože voda i pijesak, a plin izdvaja iznad nafte pročišćena se nafta odvodi naftovodima, tankerima i cisternama u rafineriju

NAFTA u rafineriji nafta se u kotlovima polako zagrijava, isparava i razlaže na sastavne dijelove benzin, petrolej, ulje za loženje, strojno ulje i dr. ostaje gusti crni talog - bitumen – služi za asfaltiranje cesta najpoznatije su rafinerije u nas u Rijeci i Sisku

ZEMNI PLIN Ø uz naftu, iz Zemlje obično izlazi i zemni plin – smjesa plinova (prevladava metan) uporaba: ● gorivo u domaćinstvu ● za pogon strojeva ● sirovina za dobivanje umjetnog kaučuka, glicerina i dr. plin se plinovodima provodi do plinara, a otuda u domaćinstvo i tvornice

ZEMNI PLIN najpoznatija su nalazišta plina u nas: ● Molve u Podravini ● Ivanić Grad u Moslavini ● jadransko podmorje Središnja plinska stanica Molve

PONOVIMO! HRAST, BUKVA, GRAB A 1 UZ NAFTU B 1 DNO MORA C 1 BILJNI OSTACI PLANSKA SJEČA A 2 METAN B 2 BITUMEN C 2 PRIRODNI LOŽENJE A 3 MOLVE B 3 BENZIN C 3 DRVENI OBNOVLJIV IZVOR ENERGIJE A 4 GLICERIN B 4 RAFINERIJA C 4 KOKS DRVO A ZEMNI B PLIN NAFTA C UGLJEN D GORIVO D 1 D 2 D 3 D 4