Energija i ivotni procesi Energija potencijalna energija kinetika

Energija i životni procesi ·Energija - potencijalna energija - kinetička energija FOTOSINTEZA -kemijska energija (hrana) I STANIČNO DISANJE ·Metabolizam – promjena energije i izmjena tvari - anaboličke reakcije (izgradnja – utrošak energije) - kataboličke reakcije (razgradnja – oslobađanje energije)

·ATP (adenozin trifosfat) ADP + energija →ATP + H 2 O→ADP + energija ·Metabolički putovi - fotosinteza - stanično disanje - vrenje

ŠTO KAŽE ZAKON O OČUVANJU ENERGIJE?

OBJASNI POVEZANOST FOTOSINTEZE I STANIČNOG DISANJA

U prazna polja upiši pojmove koji nedostaju.

FOTOSINTEZA Suncem potaknut metabolički proces pretvorba anorganskih tvari, CO 2 i H 2 O, u ugljikohidrate uz oslobađanje O 2 jednadžba:

OBJASNI POVEZANOST FOTOSINTEZE I STANIČNOG DISANJA

U prazna polja upiši pojmove koji nedostaju.

STANIČNO DISANJE postupno oslobađanje energije iz glukoze: molekula glikoliza vrenje stanično disanje glukoze glikoliza proces razgradnje molekule glukoze na dvije molekule pirogrožđane kiseline (piruvat) događa se u citoplazmi stanice nastaju dvije molekule ATP-a PIRUVAT O 2 anaerobni vrenje metabolički put aerobni stanično disanje

Glikoliza

vrenje = proces nepotpune razgradnje pirogrožđane kiseline bez prisutnosti kisika - pomoću enzima mikroorganizama (bakterija i gljivica) - mala količina energije *ovisno o substratu: kiselinu) a) mliječno (piruvat u mliječnu b) alkoholno (piruvat u etanol) - uzročnici kvasci C 6 H 12 O 6 enzimi kvasaca 2 C 2 H 50 H + 6 CO 2 + 2 ATP

Uzročnici mliječnog vrenja Uzročnici alkoholnog vrenja Saccharomyces cerevisiae (kvasac) Bifidobacterium sp. Lactobacillus sp. Zymomonas mobilis

stanično disanje = proces potpune razgradnje pirogrožđane kiseline na H 2 O i CO 2 uz prisutnost kisika - zbiva se u mitohondriju EUKARIOTA / i u mezosomu BAKTERIJA (PROKARIOTI): a) ciklus limunske kiseline (Krebsov ciklus) -u matriksu mitohondrija -nastaje: 2 ATP-a i CO 2 b) dišni lanac (transportni lanac elektrona) -na unutarnjoj membrani mitohondrija -nastaje: 34 ATP-a i H 2 O oksidativna fosforilacija – proces sinteze ATP C 6 H 12 O 6 + 6 O 2 6 H 2 O + 6 CO 2 + 38 ATP + toplina

Građa mitohondrija

Ciklus limunske kiseline -piruvat (3 C) reagira s koenzimom A te nastaje acetilkoenzim A (2 C) koji ulazi u ciklus limunske kiseline . . . SLIJED OKSIDACIJA CITRATNE / LIMUNSKE KISELINE PRI ČEMU SE ELEKTRONI OSLOBAĐAJU I PRIMAJU IH PRIMAOCI KOJI ĆE PONIJETI TE ELEKTRONE U DIŠNI LANAC ELEKTRONA KOJI SE U BAKTERIJA ODVIJA NA MEZOSOMU!

Dišni lanac elektrona -NADH = NOSITELJ ELEKTRONA IZ KREBSOVA CIKLUSA, ON PREDAJE ELEKTRONE PRVOM ENZIMSKOM KOMPLEKSU U MEMBRANI MITOHONDRIJA ILI NA MEZOSOMU BAKTERIJA - SVAKA PRIMOPREDAJA ELEKTRONA U DIŠNOM LANCU OSLOBAĐA ENERGIJU KOJA SE KORISTI ZA PUMPANJE VODIKOVIH PROTONA IZ MATRIKSA MITOHONDRIJA U PROSTOR IZMEĐU DVIJU MITOHONDRIJSKIH MEMBRANA - KADA SE SVE PRIMOPREDAJE ELEKTRONA IZVRŠE (DUŽ MEMBRANE), I KADA SE USPOSTAVI KONCENTRACIJSKI GRADIJENT VODIKOVIH PROTONA IZMEĐU MATRIKSA MITOHONDRIJA I I PROSTORA IZMEĐU DVIJU MEMBRANA, PROTONI KROZ POSEBAN KANALIĆ NAVALE U MATRIKS IZ PROSTORA IZMEĐU DVIJU MEMBRANA - OVO KRETANJE PROTONA IZ PODRUČJA VEĆE U PODRUČJE MANJE KONCENTRACIJE GENERIRA ENERGIJU KOJA SE KORISTI ZA OKSIDATIVNU FOSFORILACIJU, TJ. ZA SINTEZU ATP-A!