ENDSTRYEL HAMMADDELER Halit Halit tuzdur Tuzlu sudan veya

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER

Halit

Halit tuzdur. Tuzlu sudan veya kaya tuzundan gelir. Tuz, uzun zamandır lezzet ve ticaret maddesi olarak insan kültürleri için değerli olmuştur. Kübik sistemde kristallenir

• Çok önceleri tuz, para yerine geçerdi. • Roma İmparatorluğunda askerlere günlük bir tuz tayını verilirdi. Yani askerlere tuzla ödeme yapılırdı. Bugün batı dillerinde “maaş” anlamına gelen İngilizce “salary” ya da Fransızca “salarie” gibi kelimeler Latince “salarium-tuz” kelimesinden türemiştir. • Ortaçağ Fransız parası “sol” ve asker anlamına gelen İngilizce “soldier” ve Fransızca “soldat” hep tuzun “salarium” türetmeleridir.

Tekman-Hürriyet Tuz düzlükleri, Tuz Gölü gibi kurak bölgelerde olduğu gibi tuzlu su tamamen buharlaştığında meydana gelir. Tuzlu su buharlaştıkça, tuz (halit) geride kalır. Bu tuz tortul tabakalarıyla kaplanıp gömüldüğünde, kaya tuzu haline gelir. Tuzluca-Iğdır

Türkiye'de ham tuz üretimi • Deniz suyundan tuz üretimi • Göl suyundan tuz üretimi • Kaya (Yeraltı Madenciliği) yöntemiyle tuz üretimi • Kaynak (Yeraltı) suyundan tuz üretimi

Tuzluca-Iğdır Kaya tuzu yer altı madencilik yöntemleriyle çıkartılmaktadır.

Tuzlu suyun denizden, tuz gölü veya tuz bataklığından buharlaştırılması, hasat edilebilen halit (tuz) kristalleri bırakır. Tuz Gölü

Et ve deniz ürünlerini korumak için tuz (halit) kullanılır.

En büyük tuz kullanımı (halit) kimya endüstrisinde klor üretimindedir. Klor gazı nefes almak için zararlıdır ve kimyasal bir silah olarak kullanılmıştır. Klor klorür ağartıcısındadır.

Klor, bakteri ve virüsleri öldürmek için içme suyunda ve halka açık havuzlarda kullanılır. İçme suları için 1 litre suya 1, 5 mg (miligram) klor veya eşdeğer klor içeren çözelti eklenmesi yeterli olacaktır. Yani 1 tonluk bir su deposuna yaklaşık 1, 5 gram kadar klor atmak yeterlidir.

by-nc-nd: telsky by-nc: accrama by-nc: rrelam Genel olarak halitten kimyada soda külü olarak da bilinen sodyum hidroksit (Na. OH), endüstride ahşaptan kağıt ve karton yapmak, biyodizel işleme ve petrol rafine etme işlemlerinde kullanılır.

Sert su, “su yumuşatma” işlemi ile iyileştirilebilir. Halit su yumuşatma sistemlerinde kullanılır. Temel olarak, tuzdaki sodyum iyonuyla sert su içindeki (Ca, Mg) iyonlarını yer değiştirerek yumuşak suya dönüştürür.

by-nc-nd: nicpic Hayvanlar ve insanlar halit (tuzu) severler.

Tuz, intravenöz çözeltilerde, kontak lens çözeltisinde ve banyo tuzları olarak tıbbi amaçlar için kullanılır.

Halit, özellikle Meksika Körfezi'ndeki jips, kükürt ve petrol yatakları ile ilişkilidir. Çoğu kayadan daha az yoğun olan tuz, “tuz domu” olarak yükselir hidrojen sülfit gazı ve petrolü kapan olarak hapseder.

Kış yollarında buzu eritmek için halit (tuz) kullanıyoruz. Arabalara, kaldırıma, toprağa ve bitkilere zarar verebilir. by: Kate Rosok

• SANAYİDE a. Küçük sanayide Konserve yapımı Mandıracılık (Tereyağ, peynir yapımı) Gübre Dericilik Kozmetik alanında • b. Büyük Sanayide Çeliğe sertlik vermede Soğutmada Tekstil alanında

• 3 bin ana sektörde aktif şekilde kullanılmaktadır. • dünyada üretilen tuzun sadece yüzde 5'inin gıdada kullanılır, • • yüzde 15'inin buzla mücadele, • kalan yüzde 80'inin ise endüstride • Türkiye'de yıllık tuz üretiminin 3 -3, 5 milyon ton civarındadır. • bu üretimin 2, 5 -3 milyon tonu Tuz Gölü'nden, • kalan kısmı ise kaya ve deniz tuzundan sağlanır