ENDANG SRI MARUTI S Pd M Pd IKIP

ENDANG SRI MARUTI, S. Pd. , M. Pd IKIP PGRI MADIUN WA: 082257995470 marutiendang@gmail. com PROSA GEGURITAN PEWAYANGAN

PROSA Salah sawijining seratan ingkang basanipun gumathok kaliyan teges leksikalipun. Tembung prosa saking basa latin prosa ingkang tegesipun blaka. Prosa saged dipun ginakaken minangka basa ing kalawarti, ariwarti, ensiklopedia, laying, saha maneka warno jinising medhia amargi adatipun kangge nggambaraken fakta utawi idhe.

PROSA LAWAS Fabel, Mite, Legenda, Sage, 1. SUJARAH 2. DONGENG Jinising Prosa Parabel, Dongeng Jenaka, 3. KISAH 5. CERITA BINGKAI 4. HIKAYAT PROSA ENGGAL 1. ROMAN 3. CERKAK 5. KRITIK 2. NOVEL 4. RIWAYAT 6. RESENSI 7. ESAI

GEGURITAN yaiku puisi jawa gagrag anyar kang ora kaiket dening paugerahan tertamtu. Bebas jumlah larik ukara ing saben pada, jumlahe pada, pilihan basa kang digunakake, maksude panggurit ana kang nggunakake purwakanthi kadhang ora migunakake purwakhanti. Geguritan kang migunakake purwakanthi yen dirungokake luwih kepenak

Paugerane Geguritan: 1. Ora kaiket wewaton guru gatra, guru wilangan, lan guru lagu. 2. Luwih ngutamakake babagan isine kang mentes, apik, endah, lan uga becik. 3. Kanggo nambah kaendahan basa nggunakake purwakanthi sawetra bae. 4. Isi pitutur, piweling, kritik, protes, sindiran, pangresah, pamundhut, lan sapanunggalane.

Langkah-Langkah kanggo mahami sawijining geguritan: 1. Wacanen geguritan kanthi permati, yen perlu dibolan baleni. 2. Gatekna hubungan larik ukara, banjur wewehana tandha kanggo munggel (jeda), upamane punggel sauntara wewehana tandha (/) lan kanggo sigeg wewehana tanda (//). 3. Golekna teges tembung kang kok anggep angel, kanthi terus dieling, menawa tembung sajarone geguritan bisa duwe teges lugu, entar, bisa uga lambang utawa gegambaran. 4. Perlu digatekaku menawa saben karangan mesthi duwe pesen utawa amanat kang kepingin disampekake marang pamaca. 5. Tambahana tembung utawa wanda saengga ukarane dadi sedherhana lan gampang dimangerteni.

Rangkuman Geguritan: 1. Nada Ana nada nuturi, panyaruwe, nyindhir, berontak, meri, drengki, sedhih, kuciwa, benci, bungah, lan sapanunggalane. 2. Suasana batin pamaca, akibat sawise maca geguritan. 3. Irama uga diarani ritme, yaiku salah sijine unsure kang ana gandheng cenenge karo bab kang sarwa teratur 4. Pilihan Tembung Pilihan tembung uga diarani diksi, kanggo ngasilake geguritan kang trep, pangaggit mesthi mikirake pilihan tembung kang mathuk. 5. Tembung entar Mujudake tembung kang tegese wis owah saka teges kang baku. 6. Pralambang iku kena dianggep kaya dene pasemon. 7. Purwakanthi tetembungan kang runtut karo tembung mburine, ngenani bab swarane, sastra utawa tembunge.

PEWAYANGAN Wayang menika pagelaran ingkang ngagem boneka umumipun. wayang dipunlakokakan dening dhalang kanthi iringan gamelan. Boneka kasebut, saged awujud 2 dimensi utawa 3 dimensi.

Sejarahipun Wayang Kesenian budaya wayang kuwi saktemene bentuk asline wis ono biyen-biyen, rikolo isih jaman kuna, yaiku jaman sakdurunge ana agama Hindu Budha. Ing jaman semana sing diarani budaya wayang wis diduweni karo dening bangsa Indonesia dewe. Dadi wayang kuwi iya kabudayan asline bangsa. Wektu kuwi, budaya wayang isih cedak hubungane karo muja-mujine kapercayan animisme sing isih pada dianut para leluhuring bangsa Indonesia.

Wayang Golek ü Lakon Wayang Golek Lakon wayang golèk pada karo lakon wayang kulit, amarga kanthi adhedhasar babon Ramayana lan Mahabharata. Ananging, bédané ana ing basa kang digunakaké nganggo basa kawi Sundha. ü Kahanan Saiki wayang golek ora mung dadi pagelaran seni rakyat ing acara perayaan , kerajinan wayang golek uga didadikake oleh-oleh dening para wisata. Lakon wayang sing padatane digawa dadi oleh-oleh kuwi Rama karo Shinta, Arjuna, Srikandi, lan Krishna.

ü Bahan Wayang Golèk kagawé saka kayu albasia, dawané 15 -30 cm. Bagiyan rai diukir lan dikelir nganggo cat, déné bagiyan awak diwènèhi kain kang wis dijait lan direrengga. ü Karakter wayang golèk wayang golek kaperang dadi papat miturut Katie Foley, yakuwi Redefined (paraga tama), strong (paraga keras), special (paraga tambahan), lan ogre (buta). ü Dhalang Wayang Golek R. H. Tjejep Supriadi, Ade Kosasih Sunarya, Asep Sunandar Sunarya, Dede Amung Sutarya.

Gambar Wayang Golek 5 Pandawa Srikandi Kresna Cepot Hanoman Semar

MATUR SUWUN