Empathie in de communicatie tussen huisarts en patint

Empathie in de communicatie tussen huisarts en patiënt. Een kwalitatief onderzoek. Frans Derksen Toine Lagro-Janssen Jozien Bensing Derksen F, Bensing J, Lagro-Janssen A. Effectiveness of empathy in general practice BJGP january 2013.

Inhoud • Onderzoeksvraag • Kenmerken onderzoeksgroep en methode • Resultaten: § Begripsomschrijving door de huisartsen § Waardering van empathie door de huisartsen § Noodzakelijke voorwaarden § Ervaren barrières § Mogelijkheid tot facilitering • Highlights

Onderzoeksvraag Hoe omschrijven en waarderen huisartsen empathie? Welke zijn hun belangrijke voorwaarden en barrières? Hoe is facilitering volgens hen mogelijk?

Onderzoeksmethode • Gerichte steekproef (Nivel) • 150 huisartsen per brief uitgenodigd • 100 nagebeld • 30 interviews, audio opnames • Tussentijds zowel inhoudelijk als qua uitvoering evaluaties verricht • Transcripties: analyse met Atlas ti.

Onderzoeksgroep • 30 deelnemende huisartsen • Man/vrouw ratio gelijk; gelijk aan Ned. • <45, 45 -55, >55; boven de 55 minder als Ned. • Stad/platteland ratio gelijk; gelijk aan Ned. • Kenmerk: Positieve opvatting om te praten over empathie.

Begripsomschrijving • Procesmatig! • Een oprechte poging in te voelen wat de patiënt voelt, zich te verplaatsen in andermans gevoelens en dit begrip te communiceren met de patiënt.

Waardering • 2 pijlers: medische kennis en empathie • Effectiviteit voor de patiënt • Verbetering van de relatie: smeerolie, fundament!! • Effectiviteit voor de arts: plezier in het werk! • Basis: een persoonlijke karaktertrek • Nabijheid versus professionele autonomie.

Noodzakelijke voorwaarden • Lichamelijke fitheid; ‘goed in je vel zitten’ • Geen privé zorgen • Oprechtheid en eerlijkheid wederzijds • Geen “ruis” op de lijn • Geen tijdsdruk.

Ervaren barrières • Geen ‘klik’ ervaren § Persoonlijkheidsverschillen § Agressieve patiënt • Eigen normen en waarden • Medische protocollen • Cultuurverschillen

Mogelijke facilitering • Persoonlijk § Specifieke nascholing; Intervisie/Supervisie • Praktijk-organisatorisch § Spreekuurorganisatie; triage; meer dan 10 min. § Kleinere praktijken • Zorg-organisatorisch § Educatie ondersteuning door ZVZ § M&I kijk en luistergeld § Kostenbesparing verduidelijken.

Highlights • Empathie wordt hoog gewaardeerd • Basis: een persoonlijke karaktertrek • Meer arbeidsvreugde, meer commitment • Nabijheid versus professionele autonomie • Fysieke en psychische fitheid; Klik ervaren • Intervisie! Spreekuurorganisatie! Kostenbesparend!