Embryologie van de kip Serie van 15 dias
Embryologie van de kip Serie van 15 dia’s met tekeningen en originele opnamen van in totto preparaten van de embryonale ontwikkeling van 18 tot 72 uur na de bevruchting Ter ondersteuning van practica en ter beperking van het gebruik van proefdieren Auteurs: F. van Herp (Moleculaire Dierfysiologie) E. S. Pierson (Gemeenschappelijk Instrumentarium) W. L. P. Janssen (Biologie Algemeen) met dank aan Z. van Meekeren Nederlandse naam: Kip Wetenschappelijke naam: Gallus domesticus Familia: Phasianidae/Meleagridae Classis: Aves Phylum: Chordata (subphylum vertebrata) Regnum: Animalia Copyrights Radboud University Nijmegen 2011 Contact: e. pierson@science. ru. nl
Embryologie van de kip - Bouw van de kip Luchtpijp Longen Eierstok Eierleider Slokdarm Nier Krop Cloaca Hart Galblaas Lever Milt Spiermaag Darmen Alvleesklier
Embryologie van de kip Voortplantingsorganen Eierleider of oviduct Eierstok Isthmus Infundibulum Uterus of schaalklier Magnum Cloaca Vagina Dikke darm
Embryologie van de kip Functies van de verschillende voortplantingsorganen bij de eivorming Eierstok Folikkels met eigeel Isthmus Aanmaak van 2 schaalmembranen Verblijfsduur 2 - 3 uur Infundibulum Uterus of schaalklier Cloaca Opvang van geovuleerde eicel met eigeel. Bevruchting!! Aanmaak van de schaal Opening 15 -30 min Magnum Aanmaak en afzetting van eiwit 2 - 3 uur 18 - 26 uur Vagina Opslag van sperma, maar geen rol in aanmaak van het ei
Embryologie van de kip Bouw van het ei 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Hagelsnoer Harde schaal Schaalvlies Binnenste schaalvlies Eiwit Kiemvlek of vormingsdooier Dooiervlies Dooier Luchtkamer
Embryologie van de kip 18 uur na bevruchting 1 2 3 4 5 6 7 8 Proamnion Area opaca (donker) Area pellucida (doorzichtig) Embryonaal gebied Neurale plaat Chorda Knoop van Hensen Primitieve streep Informatie: Centraal gelegen zie je de area pellucida (= doorschijnen), omgeven door de area opaca (= ondoorzichtig gebied), een donker gevlekte streek. De primitieve streep ligt als een lichte streep in het centrum van de area pellucida. Ze strekt zich uit tot aan de achterrand van de area pellucida en vertoont een uitholling (primitieve groeve), die tussen twee verdikkingen van het blastoderm (primitieve plooien) loopt. Vooraan eindigt de groeve in een kuiltje dat omgeven wordt door de primitieve knoop (knoop van Hensen). Juist voor deze knoop ziet men de chorda (= streng). Deze primitieve streng induceert de neurale plaat die later de neurale groeve vormt.
Embryologie van de kip 20 uur na bevruchting 1 Proamnion 2 Area opaca (donker) 3 Area pellucida (doorzichtig) 4 Embryonaal gebied 5 Kopplooi 6 Neurale groeve 7 Neurale plaat 8 Chorda 9 Knoop van Hensen 10 Primitiefstreep Informatie: In stadia van ongeveer 20 uur na bevruchting is de kopplooi zichtbaar als een dwarse, halfcirkelvormige verheffing van het voorste gedeelte van de kiem. Het proamnion (pro = voor; amnion = binnenste vlies dat het embryo beschermt) ligt als een lichtere zone voor de kopplooi. Ook de neurale groeve wordt zichtbaar.
Embryologie van de kip 24 uur na bevruchting 1 Area opaca (donker) 2 Area pelucida (doorzichtig) 3 Neurale plooi 4 Kopplooi 5 Voordarm 6 Neurale groeve 7 Somiet 8 Chorda 9 Ongesegmenteerd mesoderm 10 Knoop van Hensen 11 Primitiefstreep Informatie: In dit stadium is het aantal somieten (= gesegmenteerde mesodermale lichaamsblokken) gestegen tot 4 а 5 paar, aan weerszijden van de open neurale groeve gelegen. Alleen de kopstreek van het embryo verheft zich als een plooi van de onderliggende area pellucida. De chorda ligt vooraan ter hoogte van het voorste deel van de voordarm. In het mesoderm dat links en rechts van de neurale wallen ligt, ontstaan somieten.
Embryologie van de kip 33 uur na bevruchting Informatie: 33 uur na de bevruchting is het embryo ongeveer 4 mm lang. De ventrale kopbuiging, waarbij de voorkant van de kop naar het dooieroppervlak toe buigt, is nu zichtbaar. Er zijn 12 tot 13 paar somieten aanwezig. De oogbekers zijn reeds tamelijk groot. Het voorste hersenblaasje of prosencephalon vertoont een insnoering. Het middelste hersenblaasje of mesencephalon blijft onverdeeld. Het achterste hersenblaasje of rhombencephalon loopt naar achteren uit in een reeks ingesnoerde blaasjes die neuromeren heten. De sinus rhomboidalis (= ruitvormig) is nog aanwezig als enige opening van de neurale buis. De primitieve streep is nog slechts rudimentair aanwezig. Het infundibulum (= uitzakking van het diencephalon) verschijnt als een halfcirkelvormige ventrale uitzakking van het achterste gedeelte van het voorste hersenblaasje. Ter hoogte van het infundibulum eindigt de chorda dorsalis (chorda = streng; dorsalis = aan de rugzijde gelegen). 1 2 3 4 5 6 7 8 Proamnion 9 Hart Prosencephalon 10 Lateraal mesoderm Mesencephalon 11 Ruggenmerg Rhombencephalon 12 Sinus rhomboidalis Somiet 13 Primitieve streep Oogblaasje 14 Bloedeilandjes Voordarm Chorda (doorschemerend)
Embryologie van de kip 36 uur na bevruchting 1 Prosencephalon 2 Oogblaasje 3 Mesencephalon 4 Rhombencephalon 5 Hart 6 Lateraal mesoderm 7 Somiet 8 Ruggenmerg 9 Sinus rhomboidalis 10 Primitieve streep 11 Bloedvaatje 12 Bloedeilandjes Informatie: Het hart is 36 uur na de bevruchting een S-vormige buis, naar rechts uit het embryo puilend. De aanleg van het hart is mesodermaal Aan de buitenkant (in de area vasculosa = van bloedvaten voorzien) gaat de vorming van bloedeilandjes door. De primitieve streep is nu alleen nog zichtbaar onder de sinus rhoboidalis.
Embryologie van de kip 48 uur na bevruchting 1 Amnion 2 Metencephalon 3 Mesencephalon 4 Oogbeker + lens 5 Prosencephalon 6 Gehoorblaasje 7 Branchiale bogen 8 Atrium (boezem) 9 Ventrikel (kamer) 10 Laterale plooi 11 Lateraal mesoderm 12 Vitelliene arterie / vene 13 Somiet 14 Ruggenmerg 15 Staartplooi Informatie: zie volgende dia Youtube filmpje (erg versneld)
Embryologie van de kip 48 uur na bevruchting (vervolg) 1 2 3 4 5 6 7 Amnion Metencephalon Mesencephalon Oogbeker + lens Prosencephalon Gehoorblaasje Branchiale bogen 8 Atrium (boezem) 9 Ventrikel (kamer) 10 Laterale plooi 11 Lateraal mesoderm 12 Vitelliene arterie / vene 13 Somiet 14 Ruggenmerg 15 Staartplooi Informatie: 48 uur na de bevruchting gaat de positie van het embryo t. o. v. de dooier zich sterk wijzigen. Na de kopplooi vormen zich nu ook laterale plooien en een staartplooi. De buiging van de kop wordt nog sterker, waardoor terr hoogte van het middelste hersenblaasje het voorste en achterste hersenblaasje bijna naast elkaar komen te liggen. Het embryo voert nu ook een roterende beweging uit en gaat op de linkerzij liggen. Juist achter het hart, aan de overgang van de kop naar de romp, komt een tweede buiging tot stand. Het embryo neemt een C-vorm aan. De kop wordt door een dubbele plooi bedekt, d. i. de aanleg van de eerste extraembryonale(= uitwendig of buiten het embryo) membraan: het amnionvlies. De vitelliene (= dooierrijke) arterien en venen zijn met de extraembryonale bloedvaten verbonden. In de hals zijn reeds branchiale groeven zichtbaar. De hersenen groeien uit tot 5 hersenblaasjes: telencephalon en diencephalon (beide uit het voorste hersenblaasje), mesencephalon, metencephalon en myelencephalon (de laatste twee uit het achterste hersenblaasje). De lensplacode (placode = plaat) is uitgegroeid tot een lensblaasje, het oogblaasje tot een oogbeker, de gehoorplacode tot een gehoorblaasje. Het hart is verder gedifferentieerd in vier delen: de sinus venosus (venosus = tot de aders behorend) waarin de grote venen uitmonden; het atrium (=hartboezem); een U-vormige ventrikel (= hartkamer) en een bulbus cordis (= bolvormige structuur van het hart). Atrium en ventrikel zijn hier te zien.
Embryologie van de kip 72 uur na bevruchting 1 2 3 4 5 6 7 8 Gehoorblaasje 9 Telencephalon Myelencephalon 10 Branchiale bogen Metencephalon 11 Hart Amnion 12 Vleugelaanleg mesencephalon 13 Vitelliene Oogbeker + lens arterie/vene Diencephalon 14 Pootaanleg Epifyse 15 Staart Informatie: 72 uur na de bevruchting is de rotatie van het embryo naar de linkerzijde gevorderd tot voorbij de hartstreek. Alleen het caudale gedeelte (= aan de achterzijde) van het embryo moet nog 90 o draaien. De twee kopbuigingen zijn bijna voltooid. Een vierde branchiale groeve wordt aangelegd naast de drie overige. De pharyngeale bogen zijn dikker. Door de voorste kopbuiging wordt de pharyngeale (= luchtpijp) streek tegen de ventrale (= buik) zijde van de kop aangedrukt. De voorste en achterste extremiteiten (= ledematen) komen na 3 dagen incubatie reeds als kleine stompjes te voorschijn tegenover respectievelijk de 16 e tot 20 e somiet en de 27 e tot 32 e somiet.
Embryologie van de kip Detail van de kop 72 uur na bevruchting 1 2 3 4 5 6 Gehoorblaasje Myelencephal Metencephalon Amnion Mesencephalon Oogbeker 7 8 9 10 11 Lens Diencephalon Epifyse Telencephalon Reukgroeve Informatie: Deze detailopname van de kop geeft duidelijk de ontwikkeling van de hersenen weer. De verdere ontwikkeling van de vijf hersenblaasjes (telencephalon, diencephalon, mesencephalon, metencephalon en myelencephalon) is hier te zien aan verschillende differentiaties. Vanuit het diencephalon groeien lateraal (= aan de zijkant) de oogbekers uit. Uiteindelijk maken beide oogbekers contact maken met het buitenste kiemblad (ectoderm) zodat in deze laag de vorming van de lens aangelegd wordt. In dit stadium is ook de dorsale (= bovenkant) uitstulping van het diencephalon te zien. Hieruit ontwikkelt zich de epifyse (epi = bovenop). Ook aan de onderkant van het diencephalon vindt er een uitgroeing plaats waar de hypofyse (hypo = onder) aangelegd wordt (in dit beeld niet te zien). Het gehoorblaasje ontwikkelt zich verder ter hoogte van het myelencephalon.
Overzicht van de embryologie van de kip van 18 -72 uur na de bevruchting You. Tube filmpje van de latere ontwikkeling in vivo
- Slides: 15