ELEKTRONK TCARET r Gr Canan ASLANYREK 2 17

ELEKTRONİK TİCARET Öğr. Gör. Canan ASLANYÜREK

2. 17. 5 E-LOJISTIK UYGULAMALARI E-lojistik hizmetlerin bilgi teknolojileri yardımıyla müşterilere ulaştırılması birtakım sistemli uygulamaları içermektedir. Hizmetlerin elektronik ortam üzerinden sipariş alınıp-verilmesi, siparişe ait bilgilerin takibi, bilgilendirilmesi vb. uygulamaların en yalın hâli şekilde gösterilmiştir.

2. 17. 6 E-LOJISTIK YAZILIMLARI Lojistik sektöründe kullanılan yazılımlar; elektronik veri değişimi (EDI), barkod, radyo frekanslı tanımlama (RFID), kurumsal kaynak planlama (ERP), depo yönetim sistemleri (WMS), taşıma yönetim sistemleri (TYS), ileri planlama sitemleri (APS), coğrafi bilgi sistemleri (CIS), uydu araç takip sistemleri, sipariş yönetim sistemleri (OMS), intranet ve extranet vb. sistemler olarak sıralanabilir.

2. 17. 6. 1 EDI (ELEKTRONIK VERI DEĞIŞIMI) EDI, firma-firma arası elektronik ticaretin en eski ve en gelişmiş şekillerinden biri olarak, 1970’lerin başından beri kullanılmasına rağmen, elektronik ticaretin ve İnternetin gelişimi ile yenileştirilmiştir. Elektronik Veri Değişim (EDI) Sistemi; aralarında ticari ilişki bulunan birden fazla kuruluşun, insan faktörü olmaksızın bilgisayar ağları aracılığıyla parasal işlemler dışında kalan belge ve bilgi değişimini sağlayan bir sistem olarak tanımlanabilir. EDI kamu ve özel sektör kuruluşlarının etkin ve güvenilir biçimde iletişim kurmaları ihtiyacından doğmuş olup, modern bilgi teknolojilerinin araçlarından yararlanmaktadır.

2. 17. 6. 1 EDI (ELEKTRONIK VERI DEĞIŞIMI) 1. Elektronik Veri Değişim (EDI) Sisteminin Kullanım Alanları : Taşımacılık, sağlık, geleneksel sektörler, endüstri, sigortacılık, ticaret ve sanayi, dağıtım, finans kesimi, kamu kesimi… 2. EDI’nın Dış Ticaret İşlemlerinde Kullanılması: Dış ticaret işlemlerinde EDI kullanımı gümrük idaresi ile gümrük partnerleri(ithalatçı, ihracatçı, gümrük komisyoncuları), bankalar, diğer kamu kuruluşları ve uluslararası kuruluşlar arasında elektronik olarak veri alışverişi sağlanmaktadır. EDI sistemini dış ticaret işlemlerinde kullanmak için genel olarak üç fonksiyona ihtiyaç vardır: Gümrük uygulama yazılımı, EDI yazılımı, haberleşme kanalı.

2. 17. 6. 1 EDI (ELEKTRONIK VERI DEĞIŞIMI) EDI nın faydaları: Artan iletişim ve birbirine bağlı birçok bilgisayar sistemi Daha verimli ticari işlemler Artan doğruluk Azalan Hızlı kanal bilgi işlemleri yanıt Artan rekabet üstünlüğü

2. 17. 6. 2 BARKOD Barkod, otomatik tanıma/bilgi toplama teknolojisinin temel unsurlarından biridir. Hızlı, doğru ve kolay bilgi giriş yöntemi olan barkodlar, sistemlerin daha ekonomik kullanılmasını sağlar. Hangi ürünün ne kadar sattığı, stok saptanması, yeni siparişin belirlenebilmesi gibi konularda barkodlar büyük kolaylık ve kullanışlılık sunmaktadır.

2. 17. 6. 3 RFID (RADYO FREKANSLI TANIMLAMA) RFID; cisimleri radyo dalgalarını kullanarak tanımlayan bir sistemdir. Tipik olarak, bir okuyucu ve bir mikroçipte dijital bilgiyi tutan antenden oluşur. Anten mikroçipin bilgisini okuyucuya iletimini sağlar. Okuyucu, aldığı radyo sinyallerini dijital bilgiye dönüştürür. Böylece bilgisayar sistemine aktarılarak, kullanılacak hâle gelir.

2. 17. 6. 3 RFID (RADYO FREKANSLI TANIMLAMA) Günümüzde lojistik sektöründe RFID uygulamaları şunları içermektedir: Hangi Ürün araç/sürücü depoya geldi/gitti ne zaman depoya geldi Yeri, Kim tarafından hangi operasyona tabi tutuldu İzinsiz çıkarılan ürünler için uyarı Paketlerin otomatik olarak ayrılması

2. 17. 6. 4 ERP (KURUMSAL KAYNAK PLANLAMA) ERP; şirketin tedarik işlemlerinden satış sonrası müşteri desteğine kadar bütün süreçlerin bilgi teknolojileri ortamında bütünleştirilmesidir. Çok sayıda hammadde, yardımcı madde ve diğer üretim bileşeni kullanan karmaşık işletme yapılarında bilgi teknolojileri yardımıyla kurumsal kaynak planlaması sistemleri verimliliği önemli ölçüde arttırmaktadır.

2. 17. 6. 5 OMS (SIPARIŞ YÖNETIM SISTEMLERI) Lojistik bilgi sistemi temel olarak siparişin yönetimidir. Pazarlama satış ile sipariş yönetimi arasındaki iletişime bağlı olarak döngünün tamamlanması söz konusudur. Diğer bir anlatımla sipariş yönetimi, müşteri hizmet kalitesinin göstergesidir. İstenen düzeyde hizmetin sunulabilmesi için siparişlerin planlanması, alınması, aktarılması, işlenmesi, hazırlanması ve yollanması sırasında bilginin, envanterin ve dokümantasyonun eksiksiz yapılması gerekir.

2. 17. 6. 6 WMS (DEPO YÖNETIM SISTEMLERI) WMS; depo ve dağıtım merkezlerindeki stok, ekipman, iş gücü kaynaklarının ve depolama lojistik süreçlerinin bir bütün olarak yönetimini sağlamaktadır. Kurum içinde yapılan üretim, satınalma, lojistik planlama, sipariş yönetimi ile satış kanalları boyunca yaşanan taleplerin karşılanmasına imkân veren operasyonları yöneten WMS, barkod ve RF iletişim teknolojileri ile birlikte kullanıldığında depolama ve dağıtım lojistik verimini azami seviyeye çıkarabilmektedir.

2. 17. 6. 7 TMS (TAŞIMA YÖNETIM SISTEMLERI) TMS; dağıtım sistemlerinin ve çevriminin optimizasyonu ile nakliye sürelerini ve maliyetlerini azaltan, taşıtların ve yüklemelerin eş zamanlı iş takibini yaparak, teslimat programı hakkında müşterilere bilgi veren bir sistemdir.

2. 17. 6. 8 APS (İLERI PLANLAMA SISTEMLERI) APS; karar destek ve işletme planlamasından oluşan çok geniş bir sistemdir. İşletmelerin lojistik faaliyetlerinin, verimli şekilde planlanmasına ve yönetilmesine olanak sağlamaktadır. Bu sistem, gerçek zamanlı talep ve/veya tahmin, üretim kapasitesi ve hızıyla ilgili bilgiler, envanter tutma derecesi, tedarikçi teslimat süreleri, ortak maliyetler vb. işletme üretim ve envanter gereksinimlerine ait kararlar almayı kolaylaştırmaktadır.

2. 17. 6. 9 ATS (ARAÇ TAKIP SISTEMLERI) Her türlü kara, hava ve deniz aracının dünya üzerindeki konumlarının, uydular (GPS) yardımı ile sayısal haritalar üzerinde izlenebilmesi olan “Araç Takip Sistemi” kullanıcı taleplerine göre farklı ve esnek uygulamalar içerir. Araçların internet üzerinden online takibi yapılabilir, ya da kamuya ait bir aracın konum ve durum bilgileri, araçta bulunan ATS cihazına daha sonra incelenmek üzere kaydedilebilir.

2. 17. 6. 10 İNTRANET VE EXTRANET TEKNOLOJISI Intranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları (LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN) birbirine bağlayan ağdır. Klasik ağ yapılarının tüm avantajları, intranet sistemlerinde de geçerlidir… Extranet sistemleri, iş ortaklarını internet üzerinden birbirine bağlayan ağdır.

2. 17. 7 TÜRKIYE’DE E-LOJISTIK YAZILIMLARI KULLANIMI Lojistik sektöründe bilişim kullanımı Türkiye’de yaygınlaşmamıştır. Yazılım kullanımı ile ilgili olarak yapılan bir araştırmaya göre, yazılım kullanımının da oldukça düşük olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

2. 17. 8 E-LOJISTIĞIN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR E-Lojistik Sunan İşletmelere Sağladığı Avantajlar: 1. İşletmenin kırtasiye-evrak harcaması azalır ve tekrar işlerden kurtularak maliyetler azalır, 2. İşletmenin, hizmet yelpazesi genişler, 3. İşletmenin süreçleri hızlanır, 4. İşletme içi ve dışı iletişim eksikliğinden doğan sorunlar kaybolur.

2. 17. 8 E-LOJISTIĞIN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR E-Lojistik hizmeti kullanmanın müşterilere sağladığı avantajlar: 1. Siparişlerin nerede olduğu, ne kadar zamanda geleceği bilgilerine anında ulaşırlar. 2. Online sipariş fiyatları karşılaştırma olanağı kolaylaşır 3. Siparişlerinin kaybolma ya da yanlış adrese gitme gibi sorunlarla karşılaşmaları azalır.

2. 17. 9 E-LOJISTIK UYGULAMADA KARŞILAN ZORLUKLAR İnternet kullanımının ve altyapısının gelişememesinden doğan sorunlar nedeniyle, e-lojistik işletmeleri bazı zorluklarla karşılaşmaktadır. Bunlar: 1. Hatların tam kapasitede kullanılmaması. 2. Şubelerin internete bağlanmalarında yaşadıkları sorunlar, iletişim maliyetlerinin çok olması 3. Özellikle bölgelerde nitelikli bilgi işlem destek elemanlarının bulunmaması.

2. 18 ELEKTRONIK TICARETTE SOSYAL MEDYA Sosyal medyanın tanımını birçok şekilde yapabiliriz; Bireylerin internette birbirleriyle yaptığı diyaloglar ve paylaşımlar sosyal medyayı oluşturur. Sosyal ağlar, bloglar, mikro bloglar, anlık mesajlaşma programları, sohbet siteleri, forumlar gibi insanların biriyle içerik ve bilgi paylaşmasını sağlayan internet siteleri ve uygulamalar sayesinde internet kullanıcıları aradıkları ve ilgilendikleri içeriklere ulaşma fırsatına erişiyor.

2. 18 ELEKTRONIK TICARETTE SOSYAL MEDYA 1. Sosyal Medya Pazarlama (Social Network Marketing) Nedir? Birçok şirket tarafından kullanılan ve gittikçe gelişim gösteren kârlı bir iş yapısıdır. Bu iş yapısının diğer yapılara göre birçok artısı vardır, en önemlisi de bu yapıyı kullanan kişilere de kazanç sağlamasıdır. Bu yapıda reklamlar gider olarak yansımaz çünkü reklamı ziyaretçiler yapar. 2. Niçin Sosyal Medya Kullanalım? Sosyal ağlardan önce mail listeleri kullanılmaktaydı. Herhangi bir kampanya ve indirimli ürünlere ait haberleri bu mail listeleri tarafından kullanıcılara ulaştırılmaktaydı. Bu şekilde toplu şekilde gönderilen mailler ilgili veya ilgisiz herkese gitmekteydi. Bunun haricinde maillerin geç kontrol edilmesinden dolayı kampanyaların güncelliğinin kaybedilmesi gibi birçok olumsuz durumu

2. 18 ELEKTRONIK TICARETTE SOSYAL MEDYA 3. Sosyal Ağlarda Firma ve Kişisel Hesap Yönetimi Sosyal ağlardan müşterilerinizle iletişim kurmanızın gereğinden sıkça bahsediyoruz, son yılların çılgınlığı olan facebook’un yanına birde twitter, instagram eklendi. E-Ticaret Sitesinde Kullanabileceğim Sosyal Ağlar Nelerdir? Birçok sosyal ağ bulunmaktadır fakat bunlardan bazıları ya fazla kullanılmamaktadır ya da bizim insanımıza yabancıdır. Genelde Türk insanı, içeriği Türkçe olan sosyal medyaları kullanmaktadır. Tabi bunlardan en önemlisi facebooktur.

2. 18 ELEKTRONIK TICARETTE SOSYAL MEDYA Sosyal Sayfaların E-Ticaret İçin Yararları Nelerdir? Sosyal medyanın faydalarını yukarıda biraz değindik. Eğer maddeler hâlinde yazmak gerekirse şu şekilde toparlayabiliriz. • Sosyal medya sayfanızda yapacağınız duyurular ile birçok kullanıcıya aynı anda ulaşabilirsiniz. • Paylaştığınız bilgilerin beğenilme, tavsiye edilme ve yorumlanma durumlarına göre ilgi çekip çekmediğini anlayabilirsiniz.

2. 18 ELEKTRONIK TICARETTE SOSYAL MEDYA E-Ticaret Sitemin Sosyal Sayfalarında Neler Yapabilirim? Sosyal sayfalarda birçok uygulamayı gerçekleştirebilirsiniz. Bunların hepsinin amacı sitenizin ve markanızın adının duyurulması, müşteri memnuniyet ve satışlarınızı arttırmaktır. Sosyal sayfalarda şu maddeleri uygulayabilirsiniz: • İndirimli ürün veya kampanyaları paylaşabilirsiniz. • Yeni ürünlerinizi duyurabilirsiniz. • Promosyon ve indirim kuponları ile üyelerinize özel satışlar yapabilirsiniz.

KAYNAK Gazanfer Erbaşlar, Şükrü Dokur, Elektronik Ticaret E-Ticaret