ELEKTRODLARDAGI JARAYONLAR OKSIDLANISHQAYTARILISH POTENSIALLARI MARUZANING MAQSADLARI Oksidlanishqaytarilish potensiallari

  • Slides: 20
Download presentation
ELEKTRODLARDAGI JARAYONLAR. OKSIDLANISHQAYTARILISH POTENSIALLARI

ELEKTRODLARDAGI JARAYONLAR. OKSIDLANISHQAYTARILISH POTENSIALLARI

MA’RUZANING MAQSADLARI Oksidlanish-qaytarilish potensiallari va umuman elektrodlarda boradigan jarayonlarning qonun-qoidalari organizm faoliyatini o’rganishda muhim

MA’RUZANING MAQSADLARI Oksidlanish-qaytarilish potensiallari va umuman elektrodlarda boradigan jarayonlarning qonun-qoidalari organizm faoliyatini o’rganishda muhim ahamiyat kasb etadi. Oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida hosil bo’ladigan energiya odam organizmi faoliyati uchun sarflanib, ma’lum qismi jamlanib boradi. Shu energiyaning qanday hosil bo’lishi va uning miqdorini aniqlash yo’llarini o’rganish muhimligini anglab yetish, ushbu ma’ruzaning asosiy masalalaridan biri bo’lib hisoblanadi.

Ko’riladigan masalalar n. Potensiallar turlari n. Elektrokimyoviy potensial hosil bo’lishi n. Elektrokimyoviy potensialni o’lchash

Ko’riladigan masalalar n. Potensiallar turlari n. Elektrokimyoviy potensial hosil bo’lishi n. Elektrokimyoviy potensialni o’lchash va hisoblab topish n. Oksidlanish-qaytarilish (red-ox) potensiallar hosil bo’lishi n. Red-ox potensialni elektrokimyoviy potensial bilan farqi n. Galvanik elementlar va elektrodlar n. Potensiometrik titrlash n. Red-ox potensiallarning tibbiyotdagi

Potensiallar turlari 1. Diffuziya potensiali – konsentratsiysi bilan farq qiluvchi ikki eritma chegarasida 2.

Potensiallar turlari 1. Diffuziya potensiali – konsentratsiysi bilan farq qiluvchi ikki eritma chegarasida 2. Kontakt potensiali - ikki hil metall to’qnashish chegarasida 3. Oksidlanish-qaytarilish potensiali - inert metall va oksidlangan va qaytarilgan modda shakllarini tutgan eritma chegarasida 4. Elektrokimyoviy potensial - metall va suv, yoki shu metall tuzi eritmasining chegarasida

Diffuziya potensiali – konsentratsiysi bilan farq qiluvchi ikki eritma chegarasida hosil bo`ladi: + [H+]

Diffuziya potensiali – konsentratsiysi bilan farq qiluvchi ikki eritma chegarasida hosil bo`ladi: + [H+] kichik - [H+] katta

Kontakt potensiali - ikki hil metall to’qnashish chegarasida hosil bo`ladi: - Cu + Fe

Kontakt potensiali - ikki hil metall to’qnashish chegarasida hosil bo`ladi: - Cu + Fe

Qksidlanish-qaytqrilish potensiali Oksidlanish-qaytarilish potensiali inert metall va oksidlangan va qaytarilgan modda shakllarini tutgan eritma

Qksidlanish-qaytqrilish potensiali Oksidlanish-qaytarilish potensiali inert metall va oksidlangan va qaytarilgan modda shakllarini tutgan eritma chegarasida hosil bo`ladi: + Pt [Fe 3+]>[Fe 2+] Fe 3+ Fe 2+

Elektrokimyoviy potensial - metall va suv, yoki shu metall tuzi eritmasining chegarasida hosil bo`ladi:

Elektrokimyoviy potensial - metall va suv, yoki shu metall tuzi eritmasining chegarasida hosil bo`ladi: + Cu ++ ++ + Cu. SO 4 Zn - Zn. SO 4

Membrana potensiali - biologik membraning ikki tarafidagi ionlar konsentratsiyasining farqi hisobiga hosil bo`ladi. Xujayra

Membrana potensiali - biologik membraning ikki tarafidagi ionlar konsentratsiyasining farqi hisobiga hosil bo`ladi. Xujayra devorlarining tashqi va ichki taraflari orasida -75 m. V ga teng potensiallar ayirmasi hosil bo`ladi. Shu qiymatning o`zgarishi ionlarning xujayradan o`tish tartibini o`zgarishiga olib keladi.

Elektrokimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi RT E = E 0 + ----- ln CMe+z

Elektrokimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi RT E = E 0 + ----- ln CMe+z z. F E - elektrokimyoviy potensial E 0 - standart elektrokimyoviy potensial R - universal gaz doimiysi T - absolut harorat F - Faradey soni, z -metall valentligi CMe+z - metall ionlarining konsentratsiyasi

Elektrokimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi 0, 058 E = E 0 + ----- lg

Elektrokimyoviy potensiallar uchun Nernst tenglamasi 0, 058 E = E 0 + ----- lg CMe+z z CMe+z = 1 mol/l bo`lganda potensial standart elektrokimyoviy potensial deyiladi. Uni o`lchaganda vodorod elektrodi Pt/ H+; H 2 (Evod. = 0) - solishtirish elektrodi bo`ladi.

Rux - mis galvanik elementi _ Zn + Cu G Zn 2+ Zn. SO

Rux - mis galvanik elementi _ Zn + Cu G Zn 2+ Zn. SO 42 - Cu 2+ Cu. SO 4 + Zn = Zn. SO 4 + Cu

Har qanday oksidlanish - qaytarilish potensiallarining ayirmasi elektr. yurituvchu kuch E. Yu. K ni

Har qanday oksidlanish - qaytarilish potensiallarining ayirmasi elektr. yurituvchu kuch E. Yu. K ni beradi: Ex = E 2 - E 1 ; V Oksidlanish - qaytarilish potensiallari hosil bo`ladigan sistemalar: Pt Fe. Cl 3 Fe. Cl 2; Pt Sn. Cl 4 Sn. Cl 2 Pt Mn. O 4 - Mn 2+; Pt Cr 2 O 72 - Cr 3+ Pt K 3[Fe(CN)6] K 4[Fe(CN)6]

Peters tenglamasi RT oksidlangan Ered = E 0 red+ ------n. F qaytarilgan l n

Peters tenglamasi RT oksidlangan Ered = E 0 red+ ------n. F qaytarilgan l n ----------- E - oksidlanish - qaytarilish potensiali E 0 - standart oksidlanish - qaytarilish potensiali R - universal gaz doimiysi; T - absolut harorat F - Faradey soni, n -elektronlar soni

Peters tenglamasi 0, 058 oksidlangan Ered = E 0 red+ ------- l g ----------n

Peters tenglamasi 0, 058 oksidlangan Ered = E 0 red+ ------- l g ----------n qaytarilgan oksidlangan = qaytarilgan ; Ered = E 0 red Murakkab oksidlanish - qaytarilish sistemalar uchun: 0, 058 oksidlangan [H+]

Red-Ox potensiallarni o`lchash O`lchovchi elektrodlar: Pt, Ir, Pd - E. Yu. K uchun Pt/

Red-Ox potensiallarni o`lchash O`lchovchi elektrodlar: Pt, Ir, Pd - E. Yu. K uchun Pt/ HG/H+, shisha elektrodi - p. H uchun Solishtirish elektrodlari: Ag/Ag. Cl/KCl (to`yingan) -kumush hloridli elektrod (e = 0, 201 V), Hg/Hg 2 Cl 2/ KCl (to`yingan) -kalomelli elektrod (e = 0, 246 V).

Shisha elektrodining tuzilishi Cu Ag/Ag. Cl Shisha membrana 0, 1 M HCl Shisha elektrod

Shisha elektrodining tuzilishi Cu Ag/Ag. Cl Shisha membrana 0, 1 M HCl Shisha elektrod

Galvanik element shemasi Pt K 3[Fe(CN)6] K 4[Fe(CN)6] Ag. Cl; KCl (to`yingan) Ag Ag

Galvanik element shemasi Pt K 3[Fe(CN)6] K 4[Fe(CN)6] Ag. Cl; KCl (to`yingan) Ag Ag Ag. Cl; HCl shisha aniql-gan Ag. Cl; Ag [H+]=const memb- eritma KCl rana [H+]=x (to`ying. )

Potensiometrik titrlash egri chiziqlari E HCl + Na. OH = Na. Cl + H

Potensiometrik titrlash egri chiziqlari E HCl + Na. OH = Na. Cl + H 2 O p. H VNa. OH Integral chizma HCl + Na. OH = Na. Cl + H 2 O

Potensiometrik titrlash egri chiziqlari Δp. H Δ(E) NNa. OH·VNa. OH NHCl = -------VHCl E.

Potensiometrik titrlash egri chiziqlari Δp. H Δ(E) NNa. OH·VNa. OH NHCl = -------VHCl E. n. VNa. OH Diferensial chizma