ELEKTRKLENME ETLER 1 Elektriklenme Ntr bir cismin baka

ELEKTRİKLENME ÇEŞİTLERİ 1

Elektriklenme: Nötr bir cismin başka bir cisimden (-) yük alması veya başka bir cisme () yük vermesi ile yük sayısının değişmesine denir. 2

ELEKTRİKLENME ÖRNEK ♦Yağmur yüklü bulutlar birbirine sürtünerek elektriklenir. ♦ Arabanın kolu gibi metal bir malzemeye dokunduğumuzda elektriklenebiliriz. 3

Elektriklenme Çeşitleri Sürtünme İle Elektriklenme Dokunma İle Elektriklenme Etki İle Elektriklenme 4

SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME ♦İki nötr cisim birbirine sürtülerek elektriklenebilir. ♦Bu iki cisimden birindeki (-) yükler diğerine geçebilir. 5

SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME ♦ Cam çubuk ipekli kumaşa sürtüldüğünde cam çubuktaki (-) yükler serbest hale gelir. ♦ Böylece ipekli kumaşta (-) yük fazlalığı olur ve (-) ile yüklenir. ♦ Cam çubuk ise (-) yükleri verdiği için (+) yük ile yüklenir. 3(+) 3(-) Nötr Ebonit Çubuk 5(+) 5(-) Nötr Yünlü Kumaş 6

SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME ♦ Ebonit çubuk yünlü kumaşa sürüldüğünde kumaştaki (-) yükler ebonit çubuğa geçer. ♦ Ebonit çubuk (-), yünlü kumaş (+) ile yüklenir. Ebonit çubuğa (-) yükler geçti ve (-) ile yüklendi. Yünlü kumaşta (+) yükler kaldı ve (+) ile yüklendi. 7

SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME Cam çubuk ipekli kumaşa sürüldüğünde cam çubuktaki (-) yükler ipekli kumaşa geçer. Cam çubuk (+), ipekli kumaş (-) yüklenir. Cam çubukta (+) yükler kaldı ve (+) ile yüklendi. İpek kumaşa (-) yükler geçti ve (-) ile yüklendi. 8

DOKUNMA İLE ELEKTRİKLENME ♦ Yüklü ya da nötr iki cismin birbirine dokundurulması ile olur. ♦ Son durumda cisimlerin yük işaretleri aynıdır. ♦ Toplam yük miktarında ise değişme olmaz. 9

DOKUNMA İLE ELEKTRİKLENME Şekildeki özdeş iki yüklü küre birbirine dokundurulduğunda toplam yük miktarı bulunur ve cisimler özdeş olduğu için ikiye bölünür. (+) 3 (-) 5 10

ETKİ İLE ELEKTRİKLENME ♦ Yüklü cisimler birbirine temas etmeden sadece yaklaştırılarak bir etki oluşturulup elektriklenir. ♦ Geçici bir durumdur. ♦ Yüklü cisimler birbirinden uzaklaştığında elektriklenme de ortadan kalkar. 11

ETKİ İLE ELEKTRİKLENME ÖRNEK ♦ Aynı cins yükler birbirini iterken zıt yükler birbirini çeker. ♦ Yüklü ve nötr iki küre birbirine yaklaştığında cismin yükü ile zıt işaretli olanlar yüklü cisme doğru çekilir. ♦ Yüklü cisme yakın olan uç zıt uzak olan uç aynı yüklenir. 12

ETKİ İLE ELEKTRİKLENME Şekilde görüldüğü gibi + yüklü B cismi nötr A cismindeki - yükleri kendine doğru çeker böylece A cisminin bir kutbu + bir kutbu - ile yüklenir. 13

TOPRAKLAMA ♦ Toprak sonsuz büyüklükte bir iletkendir. ♦ Aynı zamanda kütlesi çok büyük olduğu için sonsuz (+) ve (-) yüke sahiptir. ♦ Yüklü bir cisim bir iletken tel ile toprağa bağlandığında nötr olur. ♦ Bu olaya denir. 14

TOPRAKLAMA ♦ (-) yüklü bir cisim topraklandığında üzerindeki fazla (-) yükler toprağa doğru geçer ve cisim nötr olur. 15

TOPRAKLAMA ♦ (+) yüklü cisim topraklandığında topraktaki () yükler cisme geçer ve cisim nötr olur. 16

TOPRAKLAMA ÖRNEKLER ♦ Ameliyathanelerde zemin iletken bir malzeme ile yapılmıştır. ♦ Çünkü ameliyathanede kullanılan malzemeler çok yanıcıdır ve elektriklenme durumunda tehlike oluşabilir. ♦ İletken zemin sayesinde yükler toprağa geçerek nötr bir ortam sağlanır. 17

TOPRAKLAMA ÖRNEKLER Benzin istasyonlarında elektriklenme nedeni ile benzin doldurulurken yangın çıkabilir. Bu sebeple araçlar bir iletken tel ile toprağa bağlanır. 18

TOPRAKLAMA Evlerin çatılarına yıldırıma karşı korunmak için paratoner takılır. Paratoner yıldırım düştüğü anda oluşan elektriği iletken bir tel ile toprağa iletir. 19

SORULAR sürtünme ile 1. Elektriklenme çeşitleri ……. . ……………, etki ile dokunma ile ………. . ve . . . ……………. . dir. 2. Plastik balonu yün kumaşa sürten bir öğrenci, elektriklenmiş balonla masa üzerindeki kağıt parçalarını çekebilir. Bu tarz sürtünme ile elektriklenmeye ………………. denir. 20

SORULAR 3. Yüklü bir cisim nötr veya yüklü bir başka iletken cisme dokundurulduğunda aralarında yük alışverişi olur. Bu tür elektriklenmeye dokunma ile elektriklenme ………………. denir. 4. Yüklü bir cisme bir başka iletken cisim yaklaştırıldığında aynı yükler birbirini iter zıt yükler birbirini çeker. Bu tür elektriklenmeye etki ile elektriklenme ……………. denir. 21

KAYNAKÇA ♦ http: //www. fenbilimleri. org/tum- konular/item/183 -elektriklenme%C 3%A 7 e%C 5%9 Fitleri. html ♦ http: //www. bilgicik. com/yazi/iletkenler-veyalitkanlar/ ♦ http: //www. derszamani. net/elektrostatik-dersnotlari-konu-anlatimi. html 22