Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje 4 Ekonomia stosowana Racjonalne

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści Błędy przy podejmowaniu decyzji 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji Czy powinienem zrobić x? x – wagary, zjedzenie pączka, wybór gry komputerowej czy sukienki na randkę Odpowiedź: TAK, jeśli B(x) > C(x), w przeciwnym razie NIE gdzie: B(x) to korzyść z działania C(x) to koszt działania 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji Jak mierzyć B(x) i C(x)? B(x) – maksymalna kwota, którą byłbyś skłonny zapłacić za x C(x) – koszt zasobów niezbędny, by zrealizować x 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji – przykład Oglądasz ulubiony serial w TV, a tu nagle za oknem włączył się alarm samochodowy w aucie sąsiada. Nic nowego, często się włącza, gdy wieje wiatr. Hałas ci przeszkadza, ale nie za bardzo chce ci się wstać i zamknąć okno. Jaką podjąć decyzję? Co zrobiłby homo oeconomicus? Trzeba porównać koszt z korzyścią. 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji – przykład Trzeba porównać koszt z korzyścią. • Jak zmierzyć koszt? • Jak zmierzyć korzyść? 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji – przykład • Koszt – wyobraź sobie, że hałas ci nie przeszkadza, ale przeszkadza twojemu bratu i on prosi cię byś zamknął okno i oferuje za to wynagrodzenie. Za ile najmniej skłonny byłbyś zamknąć okno? • Korzyść – ile byłbyś skłonny zapłacić komuś innemu, by to on zamknął okno. 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji – przykład • Jeśli korzyść jest większa niż koszt – opłaca się wstać i zamknąć okno. • Jeśli koszt jest większy niż korzyść – nie opłaca się zamykać okna. 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji Czy ludzie dokonują takich obliczeń? … cóż … Ale nie jest tak źle – ludzie zachowują się tak, jakby ich dokonywali. 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Analiza kosztów i korzyści narzędziem podejmowania decyzji • Jak długo należy odkurzać dywan? • Jak długo należy prasować koszulę czy bluzkę? • Jak długo pucować okno? Trzeba porównać korzyść i koszt! W tym przypadku krańcową korzyść i krańcowy koszt. 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Popularne błędy przy podejmowaniu decyzji 1. Ignorowanie kosztu alternatywnego Ø Czy po szkole średniej lepiej iść do pracy czy na studia? Ø Czy pieniądze koledze należy pożyczać na procent? 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Popularne błędy przy podejmowaniu decyzji 2. Brak ignorowania kosztów zapadłych Eksperyment z pizzą • Wyobraź sobie pizzerię, gdzie za 20 złotych możesz jeść, ile chcesz. Po prostu płacisz 20 złotych przy wejściu i potem jesz, nie płacąc za poszczególne kawałki pizzy. • A teraz wyobraź sobie, że do części osób, które znajdują się w tej pizzerii, podszedł szef i powiedział, że dziś z okazji obsłużenia stutysięcznego klienta, dostaną oni zwrot zapłaconych 20 złotych. 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Popularne błędy przy podejmowaniu decyzji 2. Brak ignorowania kosztów zapadłych • W pizzerii są więc dwie grupy klientów: ci, którzy zapłacili 20 złotych, i ci, którzy zapłacili 20 złotych i następnie dostali je z powrotem, czyli w istocie są tam za darmo. • Która grupa zje więcej? 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Popularne błędy przy podejmowaniu decyzji Cena kawałka pizzy 2. Brak ignorowania kosztów zapadłych • Która grupa zje więcej? • Co byłoby, gdyby konsumenci w obu grupach byli homo oeconomicus? W której grupie zjedzą więcej? Krańcowa korzyść z pizzy Liczba kawałków pizzy 4

Ekonomia stosowana Racjonalne decyzje Popularne błędy przy podejmowaniu decyzji 2. Brak ignorowania kosztów zapadłych Dlaczego na ogół ci, którzy zapłacili, jedzą więcej? 4