EKONOM BLMNN TEMEL KAVRAMLARI SGK 005 EKONOM VE
EKONOMİ BİLİMİNİN TEMEL KAVRAMLARI SGK 005 EKONOMİ VE GİRİŞİMCİLİK (Seçmeli Ders) Prof. Dr. Kasım Karakütük Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi
Ekonomi Biliminin Temel Kavramları Gereksinim (İhtiyaç), n Mal-Hizmet, n Tüketim, n Üretim, n Yarar (Fayda), n Tasarruf, n Yatırım n Piyasa ve Türleri. n
Ekonomi Biliminin Temel Kavramları Gereksinim (İhtiyaç) n Karşılanmadığı zaman acı ve üzüntü veren duygular (karşılandığında zevkhaz).
Bazı gereksinimler ekonomi dışıdır: Sevgi, akıllı olma, cesur olma… n Gereksinimler; serbest mal- kıt mal ile karşılanır. n Kıt mal, ekonominin konusudur. n Zorunlu gereksinimler-kültürel gereksinimler. n
Gereksinimlerin Niteliği Gereksinimlerin sırası insana göre değişir, n İnsan gereksinimleri çeşitlidir ve sınırsızdır, n Herşeye doymuş insan yoktur, n Gereksinimlerin şiddeti farklıdır, n Bazı gereksinimler karşılandığında ona istek azalır, önemi azalır, n Bazı gereksinimler zamanla zorunlu duruma gelir, n Bazı geresinimler diğerinin yerine geçebilir (=ikame edilebilir), karşılanınca bazılarına gerek kalmayabilir. n
Mal İnsan gereksinimlerini doğrudan-dolaylı karşılayan her şeye mal denir. n Mal, somut elle tutulur, gözle görülür. n Mal Hizmet
Mal Türleri Serbest mal – kıt mal, n Zorunlu mal – lüks mal, n Tüketim malı (insan gereksinimlerini doğrudan karşılayan mallar; ekmek, peynir, çorap, mendil…) – üretim malları (insan gereksinimlerini dolaylı karşılayan; pamuk, pamuk ipliği, dokuma tezgahı, torna makinesi…)– ara malları (taşkömürü, akaryakıt…) n
Hizmet n Sonucu gözlenebilen, insan gereksinimlerini karşılayan şeylerdir.
Devletin Sunduğu Hizmetler Eğitim, n Sağlık, n Adalet, n Güvenlik, n Ulusal Savunma, n Ulaştırma, n İletişim, … n
Eğitim (Malının) Hizmetinin Özellikleri Eğitim hizmetinin tüketim özelliği. n Eğitim hizmetinin yatırım özelliği. n
Eğitim (Malının) Hizmetinin Özellikleri n Eğitim hizmetini kim finanse ediyor, maliyetini kim karşılıyor?
Eğitimin Finansmanı • Eğitimin finansmanı, eğitim hizmetinin maliyetini kimin karşılayacağını belirten bir kavramdır.
Eğitimin Finansmanı • Kamusal bir hizmet (mal) Devlet • Yarı kamusal bir hizmet (mal) Devlet ve Kişi • Özel bir hizmet (mal) Kişi
Türkiye’de Eğitimin Finansmanı • • Kamu ilköğretim ve ortaöğretim okullarında kamusal bir hizmet (mal) Devlet Okulöncesi eğitim ve yükseköğretimde yarı kamusal bir hizmet (mal) Devlet ve Kişi
Türkiye’de Eğitimin Finansmanı • Vakıf ve Özel öğretim kurumlarında eğitim Özel hizmet (mal) Kişi
Türkiye’de Kamu Kesiminde Eğitimin Finansman Kaynakları • • • Devlet (Merkezi Yönetim) Bütçesinden (Vergiler), İl Özel İdare Bütçelerinden, Halk ve Kuruluşların Eğitime Yaptıkları Bağışlar, Okul Aile Birliği Gelirleri, Dış Kredi, Burs, Bağışlar.
Kaynakça Aren, Sadun (1986). 100 Soruda Ekonomi El Kitabı. İstanbul: Gerçek Yayınevi. Karakütük, Kasım (2020). Eğitim Planlaması. Dördüncü bası. Ankara: PEGEM. Üstünel, Besim (1997). Ekonominin Temelleri. [Ankara]. Üstünel, Besim (1983). Makro Ekonomi. İstanbul Ekonomi Ansiklopedisi.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM!
- Slides: 18