Eitimde Etik Hazrlayan Hakan METN Etik kavram Etik

Eğitimde Etik Hazırlayan: Hakan METİN

Etik kavramı • Etik, bir etkinlik alanı olarak felsefenin bir dalı, bir ahlak felsefesi alanı; ahlaki olanın özünü ve temellerini araştıran bir felsefe etkinliğidir. İnsanın kişisel ve toplumsal yaşamdaki ahlaki sorunlarını ele alıp inceler (Akarsu, 1998). Ahlak Etik Felsefe

• Ahlak, genellikle insanların kendisine göre yaşadıkları bir ilkeler topluluğu, bir kurallar toplamı anlamına gelir. Ahlak felsefesi ya da etik ise ahlaktan farklı olarak, bu tür davranışları felsefi olarak inceleyen, onları açıklamaya ve değerlendirmeye çalışan felsefe adıdır (Aslan, 2002). ETİK AHLAK BİRBİRİNDEN FARKLI KAVRAMLARDIR Etik ahlak felsefesinin konusudur. Ahlak ise etiğin araştırma konusudur.

• Solomon’a göre etik, iki temel konu ile ilgilidir: bunlardan birisi iyi insan olmanın gerektirdiği özellikler, diğeri bireyin davranışlarını belirleyen ve sınırlayan kuralların neler olması gerektiğidir. Etik, doğru/yanlış, ödev/yükümlülük ve toplumsal sorumluluk kavramlarını sorgular.

Etik Meta etik Normatif etik Uygulamalı etik

Meslek Kavramı • Batı dünyasında meslekler, alınan eğitim düzeyi ve yapılan görevlerin niteliğine göre, “Uzman Meslekler (Professions)” ve “Beceriye Dayalı Meslekler (Vocations)” olarak sınıflandırılmaktadır (Kuzgun, 200, 2).

• Meslek; insanlara yararlı mal ve hizmetler üretmek ve bunun karşılığında para kazanmak için yapılan, belli bir eğitimle kazanılan sistemli bilgi ve becerilere dayalı, kuralları toplumca belirlenen ve etik değerleri kapsayan etkinlikler bütünüdür (Kuzgun, 200, 2).

Mesleki etik ilkeleri Doğruluk Yasallık Yeterlik Güvenirlik Mesleğe bağlılık

Eğitim ve Etik • Educare: Öğreneni özel bir beceriyle donatmak için “talim ettirmek” anlamına gelir.

• Educere: Dışarıya yada ileriye götürmek anlamında kullanılmaktadır. • Educere ilkesine göre yürütülen eğitim, sonuç olarak, ilk başta bir yetkinleştirme; öğrencilerin hem dünyayı hem de kendisini keşfine izin verme; herhangi pragmatik nedenle değil, kişi olarak bu fikirleri ve becerileri içkin olarak değerli olduklarından fikirleri izlemek ve beceriler gelştirkmek olarak görülecektir.

• Eğitim, insanı doğumdan ölüme etkileyen ve bir şekle sokmaya çalışan bir süreçtir. Etik ise insanın ne yapmalıyım, nasıl yapmalıyım, sorularına vermeye çalıştığı yanıttır. Eğitim ve etik arasında bu anlamda zorunlu bir ilişki vardır.

• Sokrates bunu “kendini tanı” sözüyle ifade etmektedir. Bu anlamda eğitim, yaşam boyu süren “etik bir kendini tanıma sürecidir” (Ergüden, 2003).

• Etik, başkaları hakkında ahlaki yargılarda bulunan, başka insanların eylemlerini öven ya da kınayan herkesle ilgilidir.

• Eğitimde özel bir önem taşır; çünkü öğretmenler ve yöneticiler, hem ahlaki sorularla kuşatılmıştır, hem de şu anda öğrencilerinin, yani gelecek kuşağın eğitiminin ve ahlaki iyiliğinin sorumluluğu her zamankinden çok onlardadır (Haynes).

• Öğretmenlerin meslek etiği öğretmenlik mesleğinin yapısından, öğretmenlerin birbiriyle ve öğrencileriyle etkileşimlerinden, okulun eğitim atmosferinden, modern toplumun gelişmelerinden ve istemlerinden etkilenir.

Etik eğitimle ilgili şu tartışmalara yol açmıştır. 1. Eğitimin niteliğinin ve yapısının insanlığın bu gününü ve geleceğini etkilemesi 2. Eğitimin insan davranışını değiştirme amacı gütmesi 3. Eğitim-öğretim sürecinde insan davranışını değiştirmek amacı ile çeşitli yöntemler kullanılması 4. Eğitim programlarının içeriğine nasıl karar verildiği 5. Eğitim-öğretimin değerlendirme boyutu 6. Eğitimcilerin etik tutumları

• Rousseau’ya göre öğretmen her şeyden önce gerçekçi ve erdemli olmalıdır: “Öğretmenler, sinsiliği, gösterişi bir tarafa atınız. Erdemli ve iyi olunuz. Bütün örnek davranışlarınız, çocukların kalplerine girmek için zamanını bekler. ” (Rousseau, 1966, s. 64)

• Eğitimde etik ilkeler bütün eğitimcilerin davranışlarını yargılamaları için standartlar oluşturur.

• Öğrenciye bağlılık; eğitimciler, bütün öğrencilerin toplumun saygıdeğer ve etkili bir üyesi olarak, kendi potansiyellerinin farkına varmaları v bu potansiyeli gerçekleştirmelerine yardım etmek için çaba göstermelidirler.

• Mesleğe bağlılık; eğitimcilik halkın güven ve sorumluğunu içeren ve profesyonel hizmet ve yüksek idealler gerektiren bir meslektir.

Öğretmenlik meslek etiğinin ilkeleri 1) Profesyonellik 2) Hizmette sorumluluk 3) Adalet 4) Eşitlik 5) Sağlıklı ve güvenli bir ortam sağlanması 6) Yolsuzluk yapmamak 7) Dürüstlük 8) Tarafsızlık 9) Mesleki bağlılık ve sürekli gelişme 10) Saygı

• Aşağıda Minnesota Öğretmen Hakları Konseyi tarafından 1996 yılında oluşturulan ve 1997 yılında Mchael D. Huberty tarfından yendien gözden geçirilen Minnesota Öğretmenlik Mesleği Etik kodları verilmiştir. (Minnesota State Code: 214. 10)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Öğretmen, profesyonel eğitim hizmetlerini öğrenciler arasında yarıma yapmaksızın yerine getirecektir. Öğretmen, bütün öğrencilerinin sağlık ve güvenliklerine gelebilecek zararlardan korumak için gereken çabayı gösterecektir. Federal ve eyalet yasalarına göre öğretmen, mesleki açıdan ya da yasalarca gerekmedikçe başkalarına ait gizli bilgileri açıklayamaz. Öğretmen, öğrenmeyi gerçekleştirecek bir atmosferin sağlanması için gerekli olan makul bir otorite kullanarak disiplini sağlayacaktır. Öğretmen, öğrenciler, aileler ve meslektaşları ile olan mesleki ilişkilerini kullanarak özel çıkarlar sağlayamaz. Öğretmen kasıtlı olarak çeşitli konuları çarpıtmayacak ve baskı altına almaya çalışmayacaktır. Öğretmen, kendisinin ya da başka öğretmenlerin nitelikleri ile ilgili gerçekleri ya da kayırlı bilerek tahrip edemez ve yanlış yorumlanmasına neden olacak eylemlerde bulunamaz. Öğretmen, öğrencileri ya da iş arkadaşları hakkında kasıtlı olarak yanlış ve kötü niyetli açıklamalarda bulunamaz. Öğretmen, yalnızca gerekil koşulları taşıdığı ve onaylanmış lisanslarına sahip olduğu iş pozisyonlarına başvuruda bulunacaktır.

Eğitim yöneticileri ve etik

Eğitim deneticileri ve etik