EGZERSZN SSTEMLER ZERNE ETKLER EGZERSZN AKUT ETKLER Egzersizin

EGZERSİZİN SİSTEMLER ÜZERİNE ETKİLERİ

EGZERSİZİN AKUT ETKİLERİ �Egzersizin hemen ortaya çıkan etkileri seçilen egzersiz tipine, hangi kasın kullanıldığına ve sarfedilen eforun büyüklüğüne bağlı olarak değişir. �Hareketin başlangıcında erken cevap olarak kalp atım hızı, atım hacmi, ve kan basıncı artar.

�İzotonik egzersizde sistolik kan basıncı artar ve artan kan ihtiyacını karşılamak üzere kaslarda vasküler direnç düşer. �Egzersizle ilgili olmayan bölgelerde vazokonstrüksiyon meydana gelir. �İzometrik egzersizde kasa giden damarlardaki lokal kan akımı rölatif olarak daha azdır, kan basıncı yükselir.

�Kan basıncındaki en fazla artış maksimal eforla yapılan izotonik egzersizlerden sonra ortaya çıkmaktadır. �Egzersiz devam ederse kalp hızı, kan basıncı ve kalp atım hacmi stabil hale gelir. �Egzersiz kesilince kalp hızında ani bir düşme olur ve sonra yavaş normale döner. �Egzersiz esnasında aniden durulursa, kan basıncında ani bir düşme görülebilir.

�Egzersiz vücudun karşılayabileceğinden ağır ise kalp hızı maksimal seviyede plato yapar, atım hacmi ve kan basıncı hafifçe düşer, oksijen ihtiyacı karşılanamaz. Sonuçta yorgunluk gelişir ve aktivite kesilir.

�Egzersiz başlayınca solunum sayısı artar. �Glukagon artar, insülin azalır. Dolaşımda katekolaminler (adrenalin, noradrenalin) artar. � 20 dakikanın üzerindeki egzersizle büyüme hormonu, ACTH, TSH, androjenler artar. �Endurans (dayanıklılık) egzersizlerinde 1 -2 gün süreyle trigliserid ve LDL düşer, HDL artar.

�Egzersiz tipine göre kas liflerinde de değişiklik olur. �Ağır kuvvetlendirme egzersizlerinde hem yavaş (tip I) hem hızlı (tip II) liflerde hipertrofi olur. �Dayanıklılık egzersizlerinde tip I liflerde hipertrofi olur. �Hipertrofi ile kas liflerinde protein miktarı ve kapiller yatak dansitesi artar. Kas lifinde biyokimyasal değişiklikler olur. �İnaktivitede ise kas atrofiye uğrar.

EGZERSİZİN KRONİK ETKİLERİ �Seçilen egzersiz programının aerobik (endurans arttırıcı) veya anaerobik (kuvvet arttırıcı) olmasına göre değişmektedir.

A. BİYOKİMYASAL DEĞİŞİKKLİKLER I. AEROBİK DEĞİŞİKLİKLER �Çizgili kaslarda dayanıklılık egzersizlerine bağlı üç tür aerobik adaptasyon vardır. -Miyoglobin içeriği artar (sadece egzersize katılan liflerde olur. Oksijen deposu olarak rol alır. ) -Karbonhidratların oksidasyonu artar (Böylelikle ATP üretimi artar). -Yağ oksidasyonu artar (ATP açığa çıkar)

II. ANAEROBİK DEĞİŞİKLİKLER �Kuvvetlendirme egzersizler sonrasında kas ATP depoları (ATP, fosfokreatin) ve diğer glikolitik enzimler artar. �Dayanıklık egzersizleri sonucu fosfokreatininkinaz gibi glikolizin erken reaksiyonlarında yer alan enzimler artmaktadır.

B. SİSTEMİK DEĞİŞİKLİKLER I. DOLAŞIM SİSTEMİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER �Koşma, yüzme gibi dayanıklık egzersizleri ile kalpte ventrikül boşluğu genişler. Ancak ventrikül duvarı normaldir. Kalp atım hacmi artar. �Güreş gibi kuvvetlendirme egzersizlerinde ventrikül kavitesi normal ama ventrikül duvarları kalınlaşır. Kalp atım hacmi normaldir.

Kapiller de çoğalır �Ağır egzersizler sonrasında kas hipertrofisi ile birlikte kapiller de çoğalır. Dolayısıyla kasın beslenmesi de artar.

II. SOLUNUM SİSTEMİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER �Dakikadaki solunum sayısı, tidal volüm, diğer akciğer volümleri ile difüzyon ve perfüzyon oranları artar.

III. DİĞER ETKİLERİ �Vücuttaki total yağ azalır. �Total vücut ağırlığı da biraz azalır ancak total kas kitlesi artar. �HDL hafif artarken, kolesterol ve trigliserid seviyeleri düşer. �HT’lularda hem sistolik hem de diastolik kan basıncı düşer.

C. VÜCUT BİLEŞENLERİNE ETKİLERİ �Kemikte kırılma eşiği yükselir. �Ağırlık kaldırma gibi aktiviteler kemik kalınlığını arttırır. �Egzersiz ligaman ve tendonların dayanıklılığını, kapsül kalınlığını arttırır.